Η κινητικότητα, που παρουσιάζεται στο Κυπριακό είναι… βήμα σημειωτόν, γιατί έτσι εξυπηρετεί την Τουρκία. Οι συζητήσεις στα ελληνοτουρκικά είναι… βήμα σημειωτόν επειδή έτσι εξυπηρετεί την κατοχική δύναμη. Η Άγκυρα σπεύδει να δημιουργήσει εντυπώσεις έχοντας ως στόχο να κερδίσει χρόνο και έδαφος στα ευρωτουρκικά. Η κατοχική πλευρά δεν έχει λόγο να μην συντηρεί κανάλια επικοινωνίας. Ειδικά όταν δεν αισθάνεται πίεση για να διαφοροποιήσει τις θέσεις της σε βάρος Ελλάδος και Κύπρου.
Συνεπώς, η Τουρκία συζητά θεσμικά με την Αθήνα, κουβεντιάζει ατύπως με τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη αν και θεωρεί την Κυπριακή Δημοκρατία «εκλιπούσα», αλλά επί της ουσίας τίποτε.
Στρατηγικά η Άγκυρα επιδιώκει διαμοιρασμό του Αιγαίου και πλήρη έλεγχο της Κύπρου. Είναι ένας διαχρονικός στόχος, που προωθείται αντιμετωπίζοντας ενιαία τον ελληνισμό, Ελλάδα και Κύπρο. Η Αθήνα ό,τι και να δηλώνει από τη στιγμή που έχει διευρύνει την ατζέντα των συζητήσεων με την Τουρκία, τούτο αφήνει ανοικτό παράθυρο για να τεθούν στο τραπέζι και οι τουρκικές αξιώσεις. Αυτό κατά την τουρκική εκδοχή έχει ήδη γίνει. Τα όσα θέτει η κατοχική πλευρά στο Αιγαίο, μικρά ή μεγάλα ζητήματα, προδήλως ξεφεύγουν από το διεθνές δίκαιο. Αυτό που αξιώνει η Τουρκία να συζητηθούν είναι εν πολλοίς τα όσα γκριζάρει και αμφισβητεί. Η τακτική είναι γνωστή. Ξεκινά και αμφισβητεί, στη συνέχεια γκριζάρει και στο τέλος το θέτει στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων. Αυτό ανοίγει το δρόμο να κερδίσει νέα «κεκτημένα».
Αλλά και στην Κύπρο τι ζητά; Νομιμοποίηση των κατοχικών δεδομένων. Έγινε εισβολή, κατέχει εδάφη και η συζήτηση από το 1974 και εντεύθεν είναι να νομιμοποιηθούν τα αποτελέσματα της εισβολής. Αυτό είναι το μεγαλύτερο κέρδος της Τουρκίας.
Σε αυτό το σκηνικό, με την Άγκυρα να έχει καταφέρει να θέσει διά της ισχύος και της ελληνικής παθητικής στάσης, όλες τις παράνομες και παράλογες διεκδικήσεις της, ξεκίνησε υποτίθεται μια πορεία εξομάλυνσης σχέσεων. Κι αυτό αφορά τα ελληνοτουρκικά και όχι το Κυπριακό, στο οποίο η τουρκική πλευρά δεν κάνει βήμα πίσω.
Σε στάση αναμονής
Στο Κυπριακό, εκείνο το οποίο αναμένεται είναι τα επόμενα βήματα από τα Ηνωμένα Έθνη για κάθοδο στη Λευκωσία της Βοηθού γ.γ. Ρόζμαρι Ντικάρλο για συζήτηση με Χριστοδουλίδη και Τατάρ τη διάνοιξη και νέων διόδων επί της κατοχικής γραμμής και τη σύγκληση άτυπης Πενταμερής Διάσκεψης, που χρονικά τοποθετείται για το νέο χρόνο. Θα πρόκειται για μια ακόμη άτυπη Πενταμερή (εγγυήτριες δυνάμεις, Κυπριακή Δημοκρατία και τουρκοκυπριακή κοινότητα), που δεν θα δώσει διέξοδο αλλά θα επιβεβαιώσει το χάσμα απόψεων.
Από τη μια, η ελληνική πλευρά στην Κύπρο επιμένει ότι θα προσέλθει σε μια άτυπη Πενταμερή μόνο για να συζητήσει εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, που περιλαμβάνει τις αποφάσεις και τα ψηφίσματα του Διεθνούς Οργανισμού, που οδηγεί σε μια (ρατσιστική / μη δημοκρατική) λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, επικαλούμενη το κεκτημένο των προηγούμενων διαπραγματεύσεων.
Στην αντίπερα όχθη, η τουρκική πλευρά αποδέχθηκε να συμμετάσχει στην Πενταμερή για να θέσει και να συζητήσει μόνο λύση δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα και ίσο διεθνές καθεστώς μεταξύ τους, τα οποία θα συνεργάζονται ως γείτονες. Η λογική της κατοχικής πλευράς παραπέμπει σε μια συνομοσπονδία. Αυτή, ως γνωστόν, προϋποθέτει την ύπαρξη δύο κυρίαρχων κρατών τα οποία συμφωνούν κάπως να συστεγαστούν, διατηρώντας όμως το δικαίωμα της αποχώρησης, απόσχισης.
Oι Τούρκοι θεωρούν, είναι τούτο στρατηγική επιδίωξη που τους εξυπηρετεί, πως αυτό το συνομοσπονδιακό μόρφωμα, το τουρκοκυπριακό κρατίδιο, θα λειτουργεί εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κι αυτό θα διασφαλιστεί με τη διεθνή προσωπικότητα που θα έχει η συνομοσπονδία, ενώ την ίδια στιγμή τα δύο κρατίδιά της θα έχουν χωριστή κυριαρχία, αλλά και δυνατότητα ξεχωριστής διεθνούς εκπροσώπησης σε διάφορους τομείς της εξωτερικής πολιτικής. Σύμφωνα πάντα με την τουρκική προσέγγιση τα δύο κρατίδια θα τελούν κάτω από μια ομπρέλα και θα έχουν κοινή διεθνή εκπροσώπηση για εκείνους τους τομείς που δεν θα καλύπτει η χωριστή διεθνής εκπροσώπηση των κρατιδίων.
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος από της αναλήψεως των καθηκόντων του και εντεύθεν μετρά τρεις αποτυχημένες προσπάθειες στο Κυπριακό, θα προσπαθήσει εκ νέου. Ο γ.γ. αναμένει ότι οι δυο πλευρές θα προσπαθήσουν στην Πενταμερή να βρουν κοινό έδαφος για να καταστεί δυνατή η επανάληψη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Αυτό σημαίνει ότι θα ασκήσει την επιρροή του για να υπάρξει διαφοροποίηση των πλευρών από τις εκατέρωθεν θέσεις τους. Διαχρονικά αυτό που γίνεται είναι να υποχωρεί η αδύνατη πλευρά. Είναι γνωστό ποια πλευρά διαχρονικά υποχωρεί και ποια είναι εκείνη που προελαύνει διαπραγματευτικά. Στην εξίσωση των εξελίξεων βρίσκεται και η Βρετανία. Αν και κρατά χαμηλούς τόνους, όπως πάντα δρα στο παρασκήνιο προωθώντας συμβιβαστικές φόρμουλες, που πάντα ευνοούν την κατοχική Τουρκία και ασφαλώς τα δικά της συμφέροντα στο νησί. Το Λονδίνο παρεμβαίνει προς τη Λευκωσία για να δείξει ευελιξία, χάριν της… λύσης και κλείνει το μάτι στην Άγκυρα.
Κύπρος, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και στο βάθος τουρκικό βέτο
Πώς και προέκυψε θέμα ΝΑΤΟ για την Κύπρο; Για την ακρίβεια τέτοιο θέμα δεν υπάρχει. Οι αμυντικές συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις ΗΠΑ, αφορούν, μεταξύ άλλων, την εκπαίδευση Κυπρίων αξιωματικών σε αμερικανικές σχολές και αγορά εξοπλισμών. Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε από τη Λευκωσία, διά του κυβερνητικού εκπροσώπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, «ο στόχος της Κυβέρνησης παραμένει η ενίσχυση της αμυντικής αποτρεπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσα από τη στρατηγική συνεργασία με χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία, και η εναρμόνιση με τα πρότυπα και τις διαδικασίες διεθνών οργανισμών όπως το ΝΑΤΟ».
Είναι ξεκάθαρο, με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν, ότι θέμα ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ δεν τίθεται. Κι αυτό πρωτίστως γιατί θα θέσει βέτο η Τουρκία. Πέραν τούτου είναι σαφές πως ο Οργανισμός αυτός δεν μπορεί να διασφαλίσει οτιδήποτε αναφορικά με την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε θα τη βοηθήσει. Άλλωστε υπάρχει το παράδειγμα της Ελλάδος. Η στάση του ΝΑΤΟ έναντι των τουρκικών απειλών κατά της Ελλάδος είναι γνωστή. Αφήνει την Αθήνα ακάλυπτη ενθαρρύνοντας την Άγκυρα να θέτει τις παράλογες και παράνομες, επεκτατικές της βλέψεις.
Περαιτέρω, για το ΝΑΤΟ το θέμα Κύπρος, η γεωγραφική της θέση και η στρατηγική της σημασία είναι ένα κεφάλαιο το οποίο αξιοποιεί και τώρα. Μέσω πρωτίστως των βρετανικών βάσεων στο νησί. Κι αυτό χωρίς να δίνει λογαριασμό στην Κυπριακή Δημοκρατία καθώς οι βάσεις θεωρούνται «κυρίαρχες». Γι αυτό και δεν χρειάζεται να μπει σε μια συζήτηση για τη δημιουργία σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, γνωρίζοντας εκ προοιμίου την αντίδραση της Άγκυρας.
