Του Γιώργου Τοζίδη
Τ’ είναι αυτά!
Το σακάκι ν’ αλλάξουμε απ’ έξω δεν φτάνει σύντροφοι, δε φτάνει!
Αναποδογυρίστε
τα μέσα σας έξω!
Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, «Είναι νωρίς να χαρούμε»
Η κρίση του καπιταλισμού δεν θα έπρεπε να εκπλήξει την Αριστερά καθώς, εδώ και χρόνια, είχαν εκτιμηθεί, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, οι αντιφάσεις του νεοφιλελευθερισμού και είχαν προβλεφθεί τα όριά του. Παρ’ όλα αυτά, το ξέσπασμα της κρίσης μάς βρήκε απροετοίμαστους να προτείνουμε και να διεκδικήσουμε λύσεις στην κατεύθυνση ανατροπής του καπιταλισμού… Η βασική αιτία για αυτήν την ανεπάρκεια είναι η «αποδέσμευση» από την ανάγκη μελέτης και ανάλυσης των τοπικών προβλημάτων, με την επίκληση της ανάγκης εύρεσης λύσεων σε υπερτοπικό -ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο- επίπεδο. Το αποτέλεσμα αυτής της επιλογής είναι η διαμόρφωση, σε ένα μεγάλο τμήμα της Αριστεράς, μιας «υπερεθνικής» συνείδησης που απαξιώνει τον πατριωτισμό, τα εθνικά προβλήματα και την οικονομική και κοινωνική ανασφάλεια που απασχολούν μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Η συζήτηση για την Ε.Ε. είναι ενδεικτική για τα παραπάνω. Την ίδια στιγμή που χαιρετίζουμε τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα, στις χώρες της Νότιας Αμερικής, απορρίπτουμε το «σοσιαλισμό σε μία χώρα», περιορίζοντας τον ορίζοντα του πολιτικού σχεδίου μας και θέτοντας ως προϋπόθεση των όποιων ανατροπών την πανευρωπαϊκή τους διάσταση.
Φαίνεται σαν να τοποθετούμε τις Βρυξέλλες στη θέση των χειμερινών ανακτόρων.
Αποφεύγουμε να αποτιμήσουμε την πορεία και τις επιπτώσεις που είχε η ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ε. αλλά και η κατάρρευση των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η παρούσα κρίση οδηγεί το ελληνικό καπιταλιστικό υπόδειγμα, όπως διαμορφώθηκε με βάση τον ευρωπαϊκό και τον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, σε κατάρρευση. Δεν θα διατυπώσουμε την εναλλακτική μας πρόταση, συμβατή με το, όποιο, πρόγραμμα μετάβασης στο σοσιαλισμό, χωρίς να συγκρουστούμε με τις συνθήκες της Ε.Ε.; Είναι, π.χ., δυνατή η υπεράσπιση της σταθερής απασχόλησης και η ριζική μείωση των ωρών εργασίας σε μια χώρα που στηρίζεται στον τουρισμό, τη ναυτιλία και τις κατασκευές που είναι οι τομείς κυριαρχίας των επισφαλών μορφών απασχόλησης και της «μαύρης» δουλειάς;
Μπορούμε να είμαστε αξιόπιστοι στις θέσεις μας για το ξεπέρασμα της κρίσης, όταν αυτές δεν εντάσσονται σε ένα συνολικό πολιτικό και οικονομικό σχέδιο που θα ενοποιεί τις κατακερματισμένες αντιστάσεις και θα διαμορφώνει τις απαραίτητες κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες για την ανατροπή της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων; Όταν δεν αμφισβητούμε κεντρικές θέσεις του νεοφιλελευθερισμού για την παγκοσμιοποίηση, τον διεθνή καταμερισμό εργασίας, το «ελεύθερο» εμπόριο ενώ, ταυτόχρονα, διακηρύσσουμε την αλληλεγγύη μας με τους λαούς των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών;
Τι κάνουμε; Φαίνεται σαν να βαδίζουμε χωρίς πυξίδα και ακολουθώντας τη φορά του ανέμου. Παλιότερα, έχοντας συνείδηση της ιστορίας μας (πριν τη μετατρέψουμε σε αφήγηση), φιλοτεχνούσαμε την Αριστερά ως έργο τέχνης και φιλοδοξούσαμε να δώσουμε στην κοινωνία μια στρατηγική κατεύθυνση εξηγώντας το πού, το πώς και το γιατί στον κόσμο που αγωνιζόταν. Σήμερα, γιατί να είμαστε ικανοποιημένοι με λιγότερα;
