Το σημερινό εράνισμα εξετάζει την εξέλιξη των δεικτών δημοσίου ελλείμματος, χρέους και φτώχειας στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης. Τα στοιχεία αφορούν την περίοδο 2010-2013 και δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από την Eurostat. Οι δείκτες δημόσιου ελλείμματος και χρέους θεωρούνται, από τη Eurostat, κρίσιμοι καθώς προσδιορίζουν την «οικονομική υγεία» των κρατών-μελών, όπως αυτή καθορίζεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης: Δημοσιονομικό έλλειμμα μικρότερο του 3% του ΑΕΠ και δημόσιο χρέος που δεν θα υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ.
Τα δημόσια ελλείμματα
Στην Ε.Ε. το δημόσιο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε από -4,2% το 2012 σε -3,2% το 2013 και στην Ευρωζώνη μειώθηκε από -3,6% σε -2,9%, ενώ το Λουξεμβούργο και η Γερμανία κατέγραψαν μικρά πλεονάσματα. Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Ολλανδία, Αυστρία, Ρουμανία, Σλοβακία, Φινλανδία και Σουηδία κατέγραψαν δημόσια ελλείμματα μικρότερα το 3%. Από τα δέκα κράτη-μέλη που κατέγραψαν δημόσια ελλείμματα μεγαλύτερα του 3% του ΑΕΠ, στις πρώτες θέσεις βρέθηκαν η Σλοβενία (-14,6%), η Ελλάδα (-12,2%) και η Ισπανία (-6,8%) ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι οι ίδιες χώρες είχαν καταγράψει δημόσια ελλείμματα υψηλότερα του 3% και τα τρία προηγούμενα έτη (2010-2012).
Το δημόσιο χρέος
Στην Ε.Ε. των 28 το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε από 83,5% το 2012 σε 85,4% στα τέλη του 2013 και στην Ευρωζώνη από 89% σε 90,9%. Σε 16 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης ο δείκτης του δημόσιου χρέους ήταν υψηλότερος του 60% του ΑΕΠ. Οι χαμηλότεροι δείκτες καταγράφηκαν στην Εσθονία (10,1%), τη Βουλγαρία (18,3%) και το Λουξεμβούργο (23,6%).
Το 2013, ο δείκτης του δημόσιου χρέους αυξήθηκε σε 22 κράτη-μέλη της Ε.Ε. (σε σύγκριση με το 2012) ενώ μειώθηκε σε μόλις έξι (Δανία, Γερμανία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία και Αυστρία). Εάν η σύγκριση των δεικτών γίνει με το 2010, τότε είναι μόλις τέσσερα τα κράτη-μέλη στα οποία μειώθηκε το δημόσιο χρέος ενώ μόνο στη Λετονία, τη Λιθουανία και τη Δανία ο δείκτης βρίσκεται κάτω από το όριο του 60%. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στους δείκτες δημόσιου χρέους καταγράφηκαν στην Κύπρο (+22,7 εκατοστιαίες μονάδες) την Ελλάδα (+18 μονάδες) τη Σλοβενία (+17 μονάδες) και την Κροατία (+11,3 μονάδες).
Η φτώχεια θεριεύει…
Αν η «οικονομική υγεία» των κρατών-μελών μετριέται με τους δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η πραγματική υγεία των κοινωνιών «μετριέται» με τους δείκτες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία της Eurostat, το 2013, 122,6 εκατ. άνθρωποι ή το 24,5% του πληθυσμού της Ε.Ε. βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, μειωμένο σε σύγκριση με το 2012 (24,8%) αλλά αυξημένο σε σύγκριση με το 2008 (23,8%). Τα υψηλότερα ποσοστά πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού καταγράφονται στη Βουλγαρία (48%), τη Ρουμανία (40,4%), την Ελλάδα (35,7%), τη Λετονία (35,1%) και την Ουγγαρία (33,5%). Αντίθετα τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται στην Τσεχία (14,6%), την Ολλανδία (15,9%), τη Φινλανδία (16%) και τη Σουηδία (16,4%).
Την περίοδο 2008-2013, τα ποσοστά φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού μειώθηκαν μόνο σε πέντε κράτη-μέλη: Στην Πολωνία (από 30,5% το 2008 σε 25,8% το 2013), τη Ρουμανία (από 44,2% σε 40,4%), την Αυστρία (από 20,6% σε 18,8%), τη Φινλανδία (από 17,4% σε 16%), τη Σλοβακία (από 18,5% σε 18,1%) ενώ παρέμεινε σταθερό στο Βέλγιο.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι τέσσερις από τις πέντε χώρες (εξαίρεση αποτελεί η Ελλάδα) με τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού καταγράφουν ταυτόχρονα μείωση του δημόσιου χρέους και δημόσια ελλείμματα χαμηλότερα του 3%. Αποδεικνύεται ότι η λεγόμενη δημοσιονομική προσαρμογή «επιτυγχάνεται» σε βάρος της κοινωνίας. Ακόμη, στη Γερμανία, που την ίδια περίοδο (2010-2013) καταγράφεται σημαντική βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών τα αντίστοιχα ποσοστά αυξάνονται οριακά…
Οι δείκτες δημοσίου ελλείμματος και χρέους και ακόμη περισσότερο οι δείκτες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού αποδεικνύουν τα αδιέξοδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιστώντας το μέλλον της αβέβαιο…
Γιώργος Τοζίδης
(www.gtozidis.wordpress.com)
