Η γερμανική πρωτεύουσα έζησε το περασμένο Σάββατο στιγμές που έδειξαν ότι έχει ραγίσει η άνωθεν διατεταγμένη «εθνική συναίνεση» υπέρ της στοίχισης με τον ευρωατλαντισμό και της εμπλοκής στην ουκρανική σύρραξη. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πλημμύρισαν το κέντρο του Βερολίνου παρά τον χιονιά, ανταποκρινόμενοι στο αντιπολεμικό κάλεσμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ, πρώην ηγετικού στελέχους της γερμανικής Αριστεράς, της δημοσιογράφου και φεμινίστριας Άλις Σβάρτσερ, του στρατηγού ε.α. Έριχ Βαντ και δεκάδων ακόμη διανοούμενων, πολιτικών και καλλιτεχνών*. Ήδη πολύ πριν την προγραμματισμένη ώρα έναρξης της κινητοποίησης χιλιάδες Γερμανοί είχαν συγκεντρωθεί στην Πύλη του Βραδεμβούργου, και διαρκώς νέες χιλιάδες κατέφθαναν – παρά τις «κυκλοφοριακές ρυθμίσεις» της γερμανικής αστυνομίας και το σφράγισμα των κοντινών σταθμών του μετρό. Η συγκυβέρνηση Σολτς ευελπιστούσε ότι έτσι, σε συνδυασμό και με την κακοκαιρία, θα αποθαρρύνει τη συμμετοχή… Αποδείχθηκε ότι ο κόπος ήταν μάταιος.
Η σύνθεση της συγκέντρωσης έδειχνε ότι οι διοργανωτές πέτυχαν τον στόχο τους, που δεν ήταν απλώς μια μαζική κινητοποίηση, αλλά μια πλατιά συμμετοχή, πέραν των «συνήθων διαδηλωτών» της γερμανικής Αριστεράς (η ηγεσία της οποίας, εξάλλου, σαμποτάρισε ανοιχτά τη συγκέντρωση…). Αυτό φαινόταν από το ότι ελάχιστοι κρατούσαν «κομματικές» σημαίες. Αντίθετα, κυριαρχούσαν τα σύμβολα της ειρήνης. Και ήταν εντυπωσιακό το πώς όλοι οι συγκεντρωμένοι αντιδρούσαν με ενθουσιασμό στα αλλεπάλληλα «καρφιά» των κεντρικών ομιλητών ενάντια στο επίσημο πολιτικό σύστημα, που σπρώχνει τη Γερμανία όλο και βαθύτερα στο σπιράλ του πολέμου και συκοφαντεί αναίσχυντα κάθε φιλειρηνική πρωτοβουλία ως ανεύθυνη (στην «καλύτερη» περίπτωση…) ή και ως φιλοπουτινική ή ακροδεξιά! Το συγκεντρωμένο πλήθος φάνηκε να στοχοποιεί τα πιο πολεμοχαρή γεράκια, και ιδίως την Πράσινη υπουργό Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ.
«Από πότε η ειρήνη είναι πολιτική της Δεξιάς, και ο πόλεμος γραμμή της Αριστεράς;»
Στη συγκέντρωση κεντρικοί ομιλητές ήταν η Βάγκενκνεχτ, η Σβάρτσερ και ο Βαντ. Η πρώτη ξεκίνησε λέγοντας ότι «τώρα φαίνεται πως είμαστε πολλοί, κι αρχίζουμε να ανταποκρινόμαστε στην ανάγκη για ένα ισχυρό κίνημα ειρήνης». Συνέχισε καταδικάζοντας την «πραγματική υστερία ενός τμήματος του πολιτικού συστήματος και των ΜΜΕ, που επιχείρησαν να πιστώσουν τις αντιπολεμικές πρωτοβουλίες μας στην Ακροδεξιά», και αναρωτήθηκε: «Από πότε η έκκληση για ειρήνη, η έκκληση για διπλωματία και διαπραγματεύσεις είναι πολιτική της Δεξιάς, και η εμμονή στον πόλεμο γραμμή της Αριστεράς;». Συμπλήρωσε το αυτονόητο, ότι οι νεοναζιστικές και ακροδεξιές οργανώσεις δεν έχουν καμία θέση στη συγκεκριμένη συγκέντρωση, ούτε γενικότερα στο φιλειρηνικό κίνημα.
Περνώντας στην ουσία του μηνύματος της αντιπολεμικής κινητοποίησης, η Σάρα Βάγκενκνεχτ τόνισε: «Στόχος μας είναι ο τερματισμός της δυστυχίας και του θανάτου στην Ουκρανία. Είτε θα υπάρξει διαπραγμάτευση με τη Μόσχα, είτε ένας ατελείωτος πόλεμος φθοράς. Την ίδια στιγμή, ο Πούτιν πρέπει να είναι πρόθυμος να διαπραγματευτεί, και να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να γίνει ρωσικό προτεκτοράτο. Στόχος μας είναι επίσης η αποτροπή του αυξανόμενου κινδύνου να μετατραπεί η σύγκρουση σε πυρηνικό πόλεμο. Για εμάς είναι σαφές ότι όσοι αποδέχονται ως πιθανά “αναγκαίο κακό” τον κίνδυνο μιας πυρηνικής κόλασης, δεν πατάνε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας».
Από την πλευρά της η Άλις Σβάρτσερ είπε ότι «ήταν ορθό να καταδικάσουμε τη βάναυση ένοπλη επίθεση της Ρωσίας». «Όμως», συμπλήρωσε, «μετά από έναν χρόνο θανάτου και καταστροφής, είναι πλέον εξίσου ορθό να αναρωτηθούμε για τον στόχο αυτού του πολέμου και την αναλογικότητά του. Διότι οι δημοσιογράφοι των μεγάλων ΜΜΕ μας βομβάρδισαν με πολλές λεπτομέρειες για το πόσο ισχυρό είναι αυτό ή το άλλο τεθωρακισμένο –τα οποία συνήθως γνωρίζουν μόνο από ηλεκτρονικά παιχνίδια– αλλά ξεχνούν συστηματικά να μιλήσουν για το κόστος σε ανθρώπινες ζωές». Τέλος, ο Έριχ Βαντ μίλησε για την ανάγκη «να τερματιστεί η ρητορική του πολέμου και η στρατιωτική κλιμάκωση, και να αρχίσουν διαπραγματεύσεις». Και υπογράμμισε: «Ο πόλεμος που εξαπέλυσε η Ρωσία, και είναι παράνομος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, έχει εξελιχθεί σε έναν αέναο πόλεμο φθοράς, στον οποίο δεν υπάρχει πλέον “λογική” στρατιωτική λύση».
Βάσιμες οι ελπίδες των μεν, εύλογοι οι φόβοι των δε
Μένει να φανεί αν η συγκέντρωση του περασμένου Σαββάτου έχει μια δυναμική συνέχειας. Οπωσδήποτε, το γεγονός ότι μέχρι χθες πάνω από 730.000 άνθρωποι είχαν υπογράψει το «Μανιφέστο για την Ειρήνη» δείχνει ότι είναι βάσιμες οι ελπίδες για την ανάδυση στη Γερμανία ενός σύγχρονου αντιπολεμικού κινήματος. Κι ότι είναι εύλογοι οι φόβοι των συστημικών δυνάμεων, πως η πρωτοβουλία του κύκλου που σχηματίζεται γύρω από την Σάρα Βάγκενκνεχτ μπορεί να απειλήσει τη «σταθερότητα» της διατεταγμένης προσήλωσης στον ευρωατλαντισμό. Έτσι εξηγούνται και οι γελοίες προσπάθειες να υποβαθμιστεί η μαζική συμμετοχή στην κατασυκοφαντημένη συγκέντρωση του περασμένου Σαββάτου, με την αστυνομία να ανακοινώνει ότι σε αυτήν πήραν μέρος… 13.000 άτομα (σύμφωνα με τους διοργανωτές συμμετείχαν 50.000 άνθρωποι, ενώ ανεξάρτητοι παρατηρητές μιλούν για 40.000 συμμετέχοντες).
Εξίσου αστείες είναι οι απόπειρες των μεγάλων ΜΜΕ να προβάλουν την αντιδιαδήλωση κυριολεκτικά μιας χούφτας Ουκρανών εθνικιστών και «αλληλέγγυων» (30-40 άτομα), που είχαν παραταχθεί υπό ισχυρή αστυνομική προστασία έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ και έβριζαν τους φιλειρηνικούς διαδηλωτές. Ή οι εμφανώς διαφορετικοί τρόποι υπολογισμού του πλήθους από τη γερμανική αστυνομία στην περίπτωση της κινητοποίησης «υπέρ του πολέμου μέχρι την οριστική νίκη της Ουκρανίας»(!), την οποία διοργάνωσαν την προηγούμενη μέρα τα κόμματα της συγκυβέρνησης, με προεξάρχοντες φυσικά τους Πράσινους. Σε αυτήν την περίπτωση η γερμανική αστυνομία αποδείχθηκε όλως γαλαντόμα, υπολογίζοντας ότι διαδήλωσαν 7.000 άτομα – διπλασιάζοντας δηλαδή τον αριθμό όσων πραγματικά συμμετείχαν.
Παρ’ όλα τα μαγειρέματα, η σύγκριση ήταν συντριπτική. Δεν υπάρχει στη Γερμανία ενεργητική υποστήριξη του πολέμου από πλατιά λαϊκά στρώματα, τα οποία υποφέρουν από την «πολεμική οικονομία». Αντίθετα, όλο και περισσότεροι βρίσκουν το θάρρος να βγουν στον δρόμο και να πάρουν θέση κατά της όλο και πιο επικίνδυνης εμπλοκής στην ουκρανική σύρραξη, αδιαφορώντας για τις ταμπέλες που θα τους βάλει το ένοχο πολιτικό σύστημα και τα συνένοχα «αριστερά» παρακολουθήματά του.
* Υπάρχει και η Ευρώπη που αφυπνίζεται (φύλλο 626).
