ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Εύα Γεμενετζή
Στο φιλόξενο χώρο τέχνης 92 Art συνεχίζονται για τρίτη σεζόν οι απρόβλεπτες παραστάσεις του Οι 5×4 αυτοσχεδιάζουν, ενός έργου χωρίς κείμενο και χωρίς σκηνοθεσία, με συγγραφέα και σκηνοθέτη το ίδιο το κοινό. Συναντήσαμε την Έλενα Μαμασούκα, συντονίστρια και ηθοποιό, και συζητήσαμε για την παράσταση αλλά και γενικά για το αυτοσχεδιαστικό θέατρο στην Ελλάδα.
Καταρχάς, τι σημαίνει «5×4»;
Το «4» αναφέρεται στις τέσσερις βασικές θεματικές πάνω στις οποίες αυτοσχεδιάζουμε κάθε φορά. Αυτές είναι ο έρωτας, η οικογένεια, η εργασία και η φιλία. Οι τέσσερις θεματικές βρίσκονται σε κλήρους κρυμμένους πάνω στους ηθοποιούς. Το κοινό επιλέγει, στην έναρξη της παράστασης, έναν από τους ηθοποιούς και μαζί του επιλέγει και μία θεματική. Παράλληλα, έχουμε ένα κουτί μέσα στο οποίο υπάρχουν γύρω στις 20-22 «συνθήκες», δηλαδή καταστάσεις, όπως «απογευματινός καφές», «τραπέζι», «κηδεία» ή «συγκατοίκηση». Αυτές κληρώνονται, επίσης, από το κοινό και συνδυάζονται με τη βασική μας θεματική και μας δίνουν την ιστορία: καλούμαστε π.χ. να αυτοσχεδιάσουμε για τον έρωτα και την κηδεία. Το «5» προέκυψε από τον αριθμό μας, γιατί αρχικά ήμασταν πέντε ηθοποιοί. Και φέτος που προστέθηκε στην ομάδα μας ακόμα ένας συνάδελφος, γίναμε 5×4+1.
Με ποιους άλλους τρόπους συμμετέχει το κοινό;
Πέρα από το ότι αποφασίζει για το θέμα, κατά τη διάρκεια της παράστασης ενδέχεται να «παγώσω» τη σκηνή, για να επέμβει το κοινό και να πάρουμε αποφάσεις, όπως π.χ. «τι να απαντήσει η ηρωίδα, “ναι” ή “όχι;”». Επίσης, όταν γεγονότα, πράγματα και πρόσωπα έχουν αρχίσει να μπερδεύονται αρκετά, σταματάμε αυτό που κάνουμε, βγαίνει όλη η ομάδα μπροστά στο κοινό και συζητάμε μαζί του για το πού θέλει να καταλήξει η ιστορία. Το κοινό αποφασίζει για τη μοίρα των ηρώων, για το αν θα κάνουμε δράμα ή κωμωδία – ανάλογα με το φινάλε που θα μας δώσει.
Άρα δεν επαναλαμβάνεται ποτέ η ίδια παράσταση.
Όχι, δεν είναι ποτέ η ίδια, ακόμα και αν πέσει το ίδιο θέμα. Για να είμαι ειλικρινής, έχουμε προσπαθήσει σε πρόβα να επαναφέρουμε παλαιότερο αυτοσχεδιασμό, προκειμένου να δημιουργήσουμε μία δικλείδα ασφαλείας. Διαπιστώσαμε ότι ήταν το μεγαλύτερο λάθος μας. Ευτυχώς που το κάναμε σε πρόβα και όχι για το κοινό! Δεν υπήρχε η φρεσκάδα του «είμαι εδώ», δεν υπήρχε η συγκέντρωση στο «εδώ και τώρα». Υπήρχε μόνο η προσπάθεια να ανακαλέσουμε μνήμες, οι οποίες δεν είχαν όμως δουλευτεί. Και είπαμε ότι όχι. Ούτε καν ίδιο χαρακτήρα δεν θα επαναφέρουμε στη σκηνή.
Πώς προετοιμάζεται, λοιπόν, μία θεατρική ομάδα για μία παράσταση «χωρίς κείμενο και χωρίς σκηνοθεσία»;
Κατά τη διάρκεια των προβών δουλεύουμε πάρα πολύ πάνω στο κομμάτι της εμπιστοσύνης στους συναδέλφους, με στόχο να δημιουργηθεί πραγματικά μία ομάδα. Να είναι ο καθένας βέβαιος πως ό,τι κι αν συμβεί πάνω στη σκηνή, ο συνάδελφος θα τον προστατεύσει. Το δεύτερο κομμάτι είναι να μπορέσει ο καθένας να βάλει τον εαυτό του στη διαδικασία να δεχτεί την πρόταση είτε του συναδέλφου είτε του κοινού, να την ενσωματώσει και να χτίσει πάνω σε αυτήν. Είναι πολύ δύσκολο, γιατί κάθε καλλιτέχνης νιώθει πως αυτό που φτιάχνει είναι άρτιο. Όταν, λοιπόν, έρχεται κάποιος να ανατρέψει την αρχική του ιδέα, καλείται να μαζέψει τον καλλιτεχνικό του «εγωισμό» και να δεχτεί τον άλλο.
Υπάρχει σήμερα χώρος για το αυτοσχεδιαστικό θέατρο στην Ελλάδα;
Το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετές ομάδες οι οποίες κάνουν αυτοσχεδιαστικές παραστάσεις και το κοινό τις επιλέγει και τις στηρίζει έναντι των μεγάλων θεατρικών παραγωγών, σημαίνει πως κάτι έχει αρχίσει να κινείται και να γεννιέται. Το αυτοσχεδιαστικό θέατρο, από τη μία, είναι «οικονομικό»: Μπορείς να αυτοσχεδιάσεις χωρίς τίποτα. Μόνο με το πρόσωπό σου. Μόνο με το σώμα σου. Έτσι μπορούν να γίνουν εξαιρετικές, αξιοπρεπέστατες και καλλιτεχνικά καίριες παραγωγές με πολύ λίγα μέσα. Από την άλλη, θεωρώ ότι το αυτοσχεδιαστικό θέατρο είναι ένα είδος που μας επιτρέπει να γυρίσουμε στη βάση μας. Καλώς ή κακώς, τα τελευταία χρόνια το θέατρο στην Ελλάδα είχε ξεφύγει, κατά την άποψή μου, από τα όρια της καλλιτεχνίας και είχε επικεντρωθεί στο κομμάτι του θεάματος: εξαιρετικά σκηνικά, πλουμιστά κοστούμια· υπέρογκα ποσά για το «φαίνεσθαι», ενώ ένιωθα ότι είχαμε χάσει το «είναι». Στον αυτοσχεδιασμό, επειδή ακριβώς δεν έχεις μέσα, σου επιτρέπεται να γυρίσεις στο «είναι» και στις βασικές θεατρικές αρχές που είχαμε ξεχάσει.
INFO
Παίζουν: Δημοπούλου Αναστασία, Μαμασούκα Έλενα, Ματθαίου Ερμόλαος, Μητσιάλη Ιωάννα, Μούτσης Κωνσταντίνος, Παζιώτης Σπύρος. Συντονισμός: Έλενα Μαμασούκα. Μουσική: Σπύρος Παζιώτης. Χειρισμός ήχου & φωτισμού: Βασίλης Ντόντος. Οργάνωση παραγωγής: Art and media zone/ Γιώργος Κάλτσας. Διάρκεια: 50-95 λεπτά
Διεύθυνση: Αρτέμωνος 77, Δάφνη, Μετρό: Άγ. Ιωάννης, τηλ.: 215-5154944 & 6944-446690, e-mail: [email protected], Facebook: www.facebook.com/92artplace,| blog: 92artplace.blogspot.gr
Ημέρες παραστάσεων: Κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 22:00. Είσοδος: 10 ευρώ κανονικό & για κατόχους κάρτας ΟΑΕΔ 8 ευρώ (προσφέρουμε δωρεάν μπίρα ή κρασί). Ομαδικά εισιτήρια στο 6944446690.
