Στο σημείωμα της περασμένης εβδομάδας έγινε μια απόπειρα να περιγραφεί ή να διαγνωστεί η «υγεία» της ελληνικής κοινωνίας μετά τις τόσες κατεργασίες που υπέστη, ιδιαίτερα τα τελευταία 12 χρόνια. Λίγες μέρες μετά ήρθαν απανωτά γεγονότα: το 12χρονο κορίτσι στον Κολωνό, η αυτοκτονία ενός 12χρονου αγοριού, ο βιασμός μιας 19χρονης από δύο αστυνομικούς μέσα στο αστυνομικό τμήμα ή στο περιπολικό (δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί) κ.ο.κ. Από δίπλα, πολύς θόρυβος από τα ΜΜΕ που «τρελαίνονται» με τέτοιες ειδήσεις, και μια απερίγραπτη δυσοσμία δηλώσεων, ότι τάχα το κορίτσι πίεζε τον έναν παιδοβιαστή για συνευρέσεις, ή η δήλωση του πατέρα του βασικού μαστροπού και βιαστή, ότι «αν ένα κορίτσι κουνιόταν στον καθένα, κάτι θα έκανε», και η δήλωση των δύο αστυνομικών, ότι όλα έγιναν με «κοινή συναίνεση». Το 12χρονο αγόρι που αυτοκτόνησε και αντίκρισε πρώτη η δίδυμη αδελφή του εικάζεται ότι επηρεάστηκε από «παιχνίδια» στο διαδίκτυο που οδηγούν σε αυτοκαταστροφικές καταστάσεις. Παράλληλα γίνεται φανερό ότι τα «εκδικητικά πορνό» που ανεβάζουν επιτήδειοι στο διαδίκτυο για να «τιμωρήσουν» κορίτσια και γυναίκες που διέκοψαν τη σχέση τους, όπως και πολλά κυκλώματα που βιντεοσκοπούν ζευγάρια σε ξενοδοχεία (και χρησιμοποιούν τα βίντεο για πάσα χρήση), δείχνουν μια σκοτεινή πλευρά, μια άγρια πλευρά διάβρωσης και αποσύνθεσης μέσα στην κοινωνία. Έτσι υπάρχει η ανάγκη να μοιραστούμε μερικές σκέψεις σχετικά με αυτά τα συμπτώματα.
Η σήψη της κοινωνίας ως σύμπτωμα
Συνήθως μας λένε ότι πάντα γίνονταν τέτοια «περιστατικά», απλά δεν έπαιρναν τέτοια δημοσιότητα, δεν γίνονταν τόσο γνωστά. Δεν είναι έτσι. Επειδή εδώ εξετάζουμε την κλίμακα, αλλά και ορισμένες ποιότητες, που είναι διαφορετικές. Ναι, γίνονταν εγκλήματα και μάλιστα ειδεχθή, υπήρχαν βιασμοί μέσα στο σπίτι και από συγγενικά πρόσωπα, υπήρχε διαφθορά και σχέση ανάμεσα σε υπόκοσμο και δυνάμεις καταστολής, υπήρχαν τα ναρκωτικά, η πορνεία κ.λπ. Δεν είχαν όμως σαν φαινόμενα την έκταση που παίρνουν σε ειδικές περιόδους κρίσης, κατοχής, πολέμων. Η ψυχική και ηθική κατάπτωση ενός σημαντικού μέρους της κοινωνίας, η εξαθλίωση, η παραβατικότητα, η νάρκωση, η εξάπλωση νοσηρών βίτσιων και άγριων ενστίκτων παρατηρούνται να έχουν εξάπλωση σε συνθήκες οικονομικής ανέχειας και κρίσης, σε συνθήκες συντριβής του λαϊκού κινήματος και σε συνθήκες κατοχής όπως έζησε ο τόπος (ιδιαίτερα τα χρόνια 1941-43). Τώρα παίρνουν πάλι τεράστιες διαστάσεις για πολλούς λόγους, που συνδέονται άρρηκτα με το τι έχει γίνει, ιδιαίτερα τα τελευταία 12 χρόνια, σε οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, ψυχολογικό, πολιτιστικό επίπεδο. Για να μην μακρηγορούμε, μερικές βασικές επισημάνσεις:
Α) Το σοκ από τη χειροτέρευση των υλικών συνθηκών ζωής και τις απίστευτες περικοπές που επιβλήθηκαν με τα μνημόνια και την «εποπτεία» οδήγησε να μεγαλώσουν οι περιοχές της φτώχειας και της εξαθλίωσης, να αφεθούν οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες σε μια κατάσταση σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης και, ακόμα χειρότερα, να ξηλωθούν όλα τα εργαλεία (ελλιπή αλλά απαραίτητα) κοινωνικής αρωγής – με αποτέλεσμα να αφεθούν κυριολεκτικά ανήμποροι και έρμαια διαφόρων κυκλωμάτων οι πιο ανίσχυροι, οι πιο ευάλωτοι της κοινωνίας. Σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά και σε «μοριακό επίπεδο», δηλαδή στο επίπεδο της οικογένειας (συχνά σε κρίση κι αυτή, ή σε κατάσταση ημιδιάλυσης-διάλυσης), οι πλέον αδύναμοι είναι οι γυναίκες και τα παιδιά (οι γέροι, αν αποφέρουν κάποια σύνταξη μέσα στο σπίτι, είναι κάπως ασφαλείς…). Οι γυναικοκτονίες, οι βιασμοί, η πορνεία, η παιδική πορνεία και η εξάπλωσή τους είναι δείκτες μιας βαθύτατης κρίσης. Είναι συμπτώματα και αποτέλεσμα εφαρμοζόμενων πολιτικών εγκατάλειψης ενός σημαντικού μέρους της κοινωνίας. Η παραβατικότητα, ο συμμοριτισμός, η οργανωμένη βία, η εγκληματικότητα ανθίζουν σε αυτό το περιβάλλον, γιγαντώνονται, γίνονται τρόπος ζωής και επιβίωσης – όχι για ένα περιθώριο, αλλά για μεγάλο τμήμα των πιο φτωχών και αποκλεισμένων από εργασία και κοινωνική προστασία, των αποκλεισμένων από εκπαίδευση και ζωή ανθρώπων. Πριν λίγα χρόνια, μέσα στα μνημόνια, κόπηκε ένα επίδομα που δίδονταν στους Ρομά, και παρατηρήθηκε μια αύξηση των κλοπών κάθε μεταλλικού αντικειμένου, ακόμα και των καντηλιών από τα νεκροταφεία.
Β) Ο τρόπος ζωής σχεδόν για ολόκληρο τον πληθυσμό έχει αλλάξει σε πολύ σημαντικό βαθμό. Όχι μόνο αναφορικά με τους υλικούς όρους, αλλά και όσον αφορά τις κοινωνικές, πνευματικές, ιδεολογικές συνθήκες. Η εργασία έχει τροποποιηθεί πολύ, τα ωράρια και ο χρόνος επίσης, ο ατομικισμός έχει κάνει άλματα στη συνείδηση των ανθρώπων, δυναμώνει η πεποίθηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα καλύτερο μέλλον. Όλα αυτά αποδιοργανώνουν σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική συνοχή, αλλά και την ατομική ψυχολογία. Παράλληλα, η διάψευση ελπίδων και προσδοκιών, η ήττα κινημάτων και εγχειρημάτων, η ανοικτή κοροϊδία, η ασυδοσία και το ακαταδίωκτο εργοδοσίας, πολιτικού κόσμου, ειδικών, οργάνων καταστολής κ.λπ. έχουν το αντίκτυπό τους.
Γ) Υπάρχει και ένα νέο ιδεολογικό ζήτημα: μια τεχνητή κατάργηση των ορίων και κάθε ορίου σε πολλά φαινόμενα της φυσικής και κοινωνικής ζωής. Προβάλλεται και επιχειρείται να γίνει βίωμα τεχνητά, ή με την υποβοήθηση της «επιστήμης», ότι δεν υπάρχουν όρια στη φύση και στη βιολογία των ανθρώπων, ότι δεν υπάρχουν όρια ηλικίας στη ζωή του ανθρώπου, ο οποίος θα μπορεί να κάνει στα 50-60-70-80 χρόνια του ό,τι έκανε στα 20. Προβάλλεται ότι δεν υπάρχουν όρια στα φύλα (επιμένουν ότι δεν είναι δύο), η παιδικότητα αφήνεται ή παραβιάζεται σκληρά (παιδοφιλία και παιδική πορνεία, εθισμός στη βία, διάλυση της οικογένειας, βομβαρδισμός και εγκατάλειψη του σχολείου, ανυπαρξία χώρων για το παιδί κ.ο.κ.). Η άρνηση κάθε ηθικής και η αναγωγή όλων σε υπόθεση τάχα «ελεύθερης επιλογής» και «δικαιώματος να διαθέσει όπως θέλει κανείς τον εαυτό του ή το σώμα του» διευκολύνει την ηθική και πνευματική κατάπτωση. Ο δικαιωματισμός αρνείται την ηθική καταδίκη αυτών των καταστάσεων και θεωρεί –εντελώς λαθεμένα– μια τέτοια ηθική καταδίκη ως αναβίωση ενός συντηρητισμού. Όλα αυτά επιδρούν στη συνείδηση και την ψυχολογία ευρύτατων στρωμάτων, αλλά πλήττουν κυρίως (ή αφήνουν εντελώς εκτεθειμένους σε διάφορα κυκλώματα) τους πλήρως ευάλωτους: γυναίκες, παιδιά, φτωχούς, «αόρατους» ή «ανύπαρκτους», μετανάστες, τσιγγάνους κ.λπ. Δηλαδή πλήθος δυστυχισμένων ανθρώπων. Τα διάφορα οργανωμένα κυκλώματα «στρατολογούν» από αυτήν τη διευρυμένη δεξαμενή και την εκμεταλλεύονται.
Δ) Ενώ όλα αυτά είναι συμπτώματα και εκδήλωση του βασικού γεγονότος, ότι δηλαδή νοσεί όλο το σύστημα (κι όχι ένα μικρό του μέρος), γιγαντώνεται η επίσημη θεσμική και πολιτειακή υποκρισία, και γίνονται κραυγαλέες προσπάθειες συγκάλυψης όλων όσων «γόνων» του συστήματος εμπλέκονται στον μηχανισμό της σαπίλας και της εξαθλίωσης, συμμετέχουν σε αυτόν με «ενθουσιασμό», ή παρασιτούν πλουσιοπάροχα σε βάρος των θυμάτων – και πολλές φορές αποκτούν από αυτές τις δραστηριότητες μεγάλες περιουσίες.
Ε) Να ξεκαθαριστεί πως οι ευθύνες δεν υπάρχουν μόνο στο κράτος, στην πολιτεία, στον υπόκοσμο, στους «κακούς» γενικά. Ευθύνες υπάρχουν και σε όσους προέρχονται από τους χώρους της φτώχειας και της εξαθλίωσης, ή ακόμα και του καθωσπρεπισμού (π.χ. πελάτες «υπηρεσιών» 12χρονων κοριτσιών ή αγοριών…). Ευθύνες δεν έχουν όμως τα θύματα! Το τονίζουμε, επειδή συχνά μετατοπίζονται οι ευθύνες στα θύματα, εξυφαίνοντας ένα δίχτυ «συνενοχής» στο «αποτρόπαιο και καταδικαστέο» που υποκριτικά διακηρύσσουν πολιτικοί και κρατικοί εκπρόσωποι όταν γίνουν γνωστά τα έργα και τα αποτελέσματα.
Ο αγώνας ενάντια στον κανιβαλισμό του συστήματος περνά περισσότερο από ποτέ μέσα από την αντίσταση που πρέπει να προβληθεί ενάντια στον εκφυλισμό, την εξαθλίωση, τη σύγχρονη αμάθεια και αποβλάκωση, ενάντια στη μετατροπή των ανθρώπων σε σκουπίδια, ενάντια στην απουσία ηθικού οράματος, ενάντια στην πολιτιστική υποβάθμιση
Να μην διαλυθεί η κοινωνία
Ο αγώνας ενάντια στον κανιβαλισμό του συστήματος περνά περισσότερο από ποτέ μέσα από την αντίσταση που πρέπει να προβληθεί ενάντια στον εκφυλισμό, την εξαθλίωση, τη σύγχρονη αμάθεια και αποβλάκωση, ενάντια στη μετατροπή των ανθρώπων σε σκουπίδια, ενάντια στην απουσία ηθικού οράματος, ενάντια στην πολιτιστική υποβάθμιση. Οι κοινωνικοί δεσμοί πρέπει να δυναμώσουν και να προτάξουν το συλλογικό και την ευθύνη, κόντρα στον ατομικισμό και τον αγριανθρωπισμό. Η κοινωνία πρέπει να βρει τρόπους να παλέψει για να προστατευτούν τα θύματα του κανιβαλισμού, να ενώσει δυνάμεις, να δείξει και να απομονώσει τους ενόχους, τους θύτες. Ο αγώνας για αξίες, νόημα, ηθική πρέπει να συμπληρώσουν κάθε αντίσταση απέναντι σε ένα σύστημα που νοιάζεται μόνο για το κέρδος, τον εξαναγκασμό, την επιβολή, την καταρράκωση και, τέλος, τη μετατροπή του ανθρώπου σε ανδράποδο. Ο μετάνθρωπος που οραματίζονται οι ελίτ είναι μια αποικία τύπων σαν τον Έλον Μασκ (εκκεντρικών δισεκατομμυριούχων), και μιας μεγάλης αποκτηνωμένης α/κοινωνίας ανδράποδων.
Πρέπει να τους σταματήσουμε!
Αντίσταση και στην ηθική εξαθλίωση
Λίγες φράσεις του Δημήτρη Γληνού από την μπροσούρα «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ», που ίσως τροφοδοτήσουν σήμερα τη σκέψη μας:
«Και φτάσαμε σήμερα να πληρώνουμε 27.000 δρχ. το λάδι την οκά, 22.000 το κρέας την οκά, 1.200 δρχ. την οκά τα σταφύλια τον Αύγουστο μήνα, 2.600 δρχ. την οκά το γάλα, στη στάνη μέσα, 2.500 δρχ. την τομάτα την οκά. Εχάθηκαν όλα τα καύσιμα υλικά, τα πετροκάρβουνα, το πετρέλαιο, η μπενζίνα, το ξυλοκάρβουνο. Κι αφού μας τα πήραν όλα τούτα και μας ανάγκασαν να καίμε τα δάση μας για να μαγειρέψουμε το φαγητό μας, μας κατηγορούν για βαρβάρους “γιατί δεν σεβόμαστε τα δάση”. […]
Μα δεν είναι μόνο το αίμα που χύνεται, οι υλικές καταστροφές, η σωματική εξαθλίωση του λαού, που φέρνει ετούτη η μαύρη τυραννία μαζί της. Περισσότερο ακόμα και βαθύτερα και σκληρότερα χτυπάει το λαό η ηθική εξαθλίωση, που παρουσιάζουν ορισμένα κοινωνικά στρώματα και ορισμένα άτομα.
Οι ξένοι κατακτητές και οι ντόπιοι αιματορουφηχτάδες ένα σκοπό έχουνε: Να μας λυγίσουνε τις ψυχές κάτω από τα χτυπήματα της συμφοράς, να σπάσουνε τα ζωτικά νεύρα της ζωής μας, να τσακίσουνε την ψυχική μας αντίσταση, να μας κάνουν να δεχτούμε τη μαύρη μοίρα που μας ετοιμάζουνε, να μας ρίξουνε στην απελπισία και στη μοιρολατρεία. […]
Και τέλος, αυτοί άνοιξαν το δρόμο για την εκπόρνεψη των γυναικών, που πήρε τέτοια καταπληχτική και αναπάντεχη έχταση στον τόπο μας. Πού είναι τα “πατροπαράδοτα ελληνικά ήθη και έθιμα”; Σε πολιτείες και χωριά τριγυρνάν οι ξένοι στρατιώτες αγκαλιασμένοι με τις γυναίκες μας, τις κόρες μας, τις αδερφάδες μας. Από τα μεγαλόσπιτα που χορεύουν και πίνουν σαμπάνιες και οργιάζουν οι μεταξοφορεμένες κυράδες με ξένους αξιωματικούς, ως τα χωρικά σπίτια που μπαινοβγαίνουνε φανερά οι ξένοι αγαπητικοί. Μπροστά στα μάτια μας είναι ακόμη οι ανάπηροι του πολέμου, με κομμένα χέρια και πόδια, οι τραυματίες, οι σακάτηδες. Ακόμα δεν έβγαλαν τα μαύρα οι χήρες και τα ορφανά του πολέμου. Κι’ οι φονιάδες τους γυρίζουν αγκαλιά με τις γυναίκες μας και τις αδερφές μας.
Και έτσι εγέμισαν οι πολιτείες και τα χωριά μας από αρρώστιες αφροδίσιες. Έτσι δώδεκα χρονών κορίτσια είναι γιομάτα σύφιλη. Και κοντά σε όλες τις άλλες πληγές τού εκφυλισμού μπαίνει ακόμα και τούτη εδώ, ο εκφυλισμός από τη σύφιλη! […]
Εσύ λοιπόν, Έλληνα εργάτη, υπάλληλε, τεχνίτη, επαγγελματία, σπουδαστή, αστέ, επιστήμονα, καλλιτέχνη, δικηγόρε, γιατρέ, διανοούμενε, δημοσιογράφε, αγρότη, κληρικέ, γυναίκα, νοικοκυρά, φοιτήτρια, ό,τι και αν είσαι, ρώτησε τον εαυτό σου, τι κάνεις; Πώς δουλεύεις για το σύνολο; Μήπως μένεις αργός και δεν κάνεις το υπέρτατο καθήκον σου;
Τι πρέπει να κάνεις; Να τι πρέπει να κάνεις: Πρώτα-πρώτα, δεν πρέπει ποτέ, για κανένα λόγο, για καμμιά περίπτωση, να μένεις μόνος, ξεκομμένος από το σύνολο, άτομο ξεμοναχιασμένο. Ενώσου με τούς άλλους. Ενώσου με τους συναδέλφους σου, τους συντρόφους σου, τους συντεχνίτας σου. Έμπα στην οργάνωσή σου, στο σωματείο σου, στο συνεταιρισμό σου, στην ένωσή σου, στο επαγγελματικό σωματείο και γίνε μέλος ενεργητικό. Παίρνε μέρος σ’ όλους τους αγώνες, τις συζητήσεις για τα καθημερινά ζητήματα, προστάτευε τα δικαιώματά σου στη ζωή, για να εξασφαλιστεί η ζωή σου, η συντήρηση η δική σου και των δικών σου».
