Της Ζωής Κωνσταντοπούλου. «Η δημοσίευσις είναι η ψυχή της Δικαιοσύνης». Η φράση ανήκει στον φιλέλληνα Μάγερ και έγινε εμβληματική ρήση, χαραγμένη δεκαετίες στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ.
«Δεν εγκρίνεται, διότι δεν επιτρέπεται». Η φράση ανήκει στη χούντα των συνταγματαρχών και στη λογοκρισία ακόμη και των βιβλίων που οι συγγενείς έφερναν στους πολιτικούς κρατουμένους.
Έχω πολλά τέτοια βιβλία στη βιβλιοθήκη μου, πολύτιμη κληρονομιά και μνήμη εποχών που δεν έζησα.
«Η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει την ΕΡΤ. Με το ισχύον νομικό πλαίσιο και με κοινή υπουργική απόφαση σταματούν οι μεταδόσεις της ΕΡΤ μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος σήμερα το βράδυ». Η φράση ανήκει στον κυβερνητικό εκπρόσωπο Σίμο Κεδίκογλου, το τηλεοπτικό διάγγελμα του οποίου, στις 11 Ιουνίου 2013, άφησε ανεξίτηλο μελανό στίγμα στη δημοκρατική ιστορία της χώρας, όπως και η εικόνα των αστυνομικών δυνάμεων να κλείνουν τους πομπούς μετάδοσης του σήματος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.
Οι στιγμές είναι ιστορικές. Δεν δοκιμάζονται οι πολιτικές επιλογές μιας κυβέρνησης. Στοχοποιείται η δημοκρατία. Το μαύρο στη δημόσια ραδιοτηλεόραση, η βουβαμάρα, τα παράσιτα και οι παρεμβολές στους δέκτες, παρά την κακόγουστη απόπειρα καλλωπισμού της με το…ουράνιο τόξο μετά τη διεθνή κατακραυγή, συνιστούν ευθεία βολή στη δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος. Πλήττουν ευθέως τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των πολιτών, την ελεύθερη και ισότιμη πρόσβαση όλων στην αχειραγώγητη δημόσια πληροφόρηση. Πλήττουν ευθέως την ελευθεροτυπία, με τη συνταγματική έννοια του όρου.
Αυτό το πλήγμα μεθοδεύτηκε με την 20ή κατά σειρά Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου μιας κατάπτυστης, έκνομης και έκπτωτης ηθικά διακυβέρνησης, που δρα εκτός λαϊκής εντολής και εκτός συνταγματικού πλαισίου. Και η κλιμάκωση του αυταρχισμού δια της επαναλήψεως αντισυνταγματικών πρωτοβουλιών που έχουν κατ΄ επανάληψη καταγγελθεί πρέπει να θέτει σε εγρήγορση όλους, ιδίως δεδομένων των εξελίξεων στη διεθνή κονίστρα.
Οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου δεν αποτελούν νομοθετική επιλογή, κατά την ελεύθερη και καταχρηστική προαίρεση κανενός πολιτειακού οργάνου. Οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου είναι δίκαιο έκτακτης ανάγκης που εφαρμόζεται όταν δεν λειτουργεί η Βουλή.
Το ότι υπογράφονται η μία μετά την άλλη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου που φέρεται ότι εισηγείται ένα Υπουργικό Συμβούλιο που δεν συνεδριάζει δεν είναι απλώς όνειδος: είναι πολιτειακή διολίσθηση σε καθεστώς κατάργησης της συνταγματικά κατοχυρωμένης κοινοβουλευτικής λειτουργίας.
Δεν πρόκειται για «μεμονωμένο περιστατικό». Πρόκειται για συστηματική εκτροπή στον αυταρχισμό, την απολυταρχία και το σκοταδισμό, για στρατηγική επιλογή παράκαμψης του Κοινοβουλίου.
Και δεν αρκεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να διαπιστώνει, κατόπιν εορτής, το όριο των αρμοδιοτήτων του, το οποίο ο ίδιος τόσο εύκολα και τόσο συχνά υπερβαίνει ασκώντας εξουσίες που το Σύνταγμα του δίνει μόνο σε έκτακτες περιστάσεις. Οφείλει να εξηγήσει στον ελληνικό λαό πώς δέχθηκε να υπογράψει Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου τέτοιας σημασίας χωρίς αυτή να φέρει την υπογραφή όλων των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, χωρίς να έχει προηγηθεί Υπουργικό Συμβούλιο, χωρίς να έχει δημοσίως ανακοινωθεί μια τέτοια κυβερνητική πρωτοβουλία και χωρίς να υπάρχει έκτακτη περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, όπως το Σύνταγμα ορίζει.
Η αποστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν είναι αυτή του επικυρωτή αντισυνταγματικών πρωτοβουλιών της εκτελεστικής εξουσίας ή τμήματός της, αλλά του εγγυητή της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος. Και η αποστολή αυτή δεν υπηρετήθηκε, για πολλοστή φορά.
Αντίθετα με τα εν υπνώσει δημοκρατικά αντανακλαστικά του ανώτατου πολιτειακού θεσμού, ενεργοποιήθηκαν ευτυχώς τα αντανακλαστικά αντίστασης και υπεράσπισης του πολιτεύματος εκ μέρους των πολιτών και της κοινωνίας. Και αυτό αποτέλεσε το πιο ελπιδοφόρο και ανατρεπτικό μήνυμα του τελευταίου διαστήματος. Γιατί, αντίθετα με τις αντιδημοκρατικές επιδιώξεις της κυβέρνησης, για τους πολίτες απανταχού της επικράτειας, για τους Έλληνες της διασποράς και της ποντοπόρου ναυτιλίας, η δημοκρατία είναι ανεκτίμητη και αδιαπραγμάτευτη αξία.
Και η απόπειρα της κυβέρνησης να βάλει τιμή στη δημοκρατία, προσπαθώντας να δελεάσει τους πολίτες ότι θα… βγουν κερδισμένοι οικονομικά από την κατάργηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης προσέκρουσε το δημοκρατικό αισθητήριο και το δικαιικό κριτήριο της κοινωνίας.
Η εικόνα του μαύρου στις συχνότητες της ΕΡΤ, είναι εικόνα ντροπής, εικόνα δικτατορίας για την οποία θα πρέπει να απολογούνται στις επόμενες γενιές αυτοί που δρομολόγησαν την επονείδιστη αυτή εξέλιξη.
Οφείλουμε, όμως, να τους ευχαριστήσουμε. Γιατί, άθελά τους, από την αλαζονεία και την μέθη της εξουσίας που τους έχει καταλάβει, αφύπνισαν τη δημοκρατική συνείδηση και τον συνταγματικό πατριωτισμό που ενέπνευσε ιστορικούς αγώνες του λαού και της κοινωνίας και που θα οδηγήσει και πάλι στην ανατροπή της απολυταρχίας και στην αποκατάσταση της δημοκρατίας.
«Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ, και μυρσίνη εσύ δοξαστική, μη, παρακαλώ σας, μη λησμονάτε τη χώρα μου». Οι στίχοι ανήκουν στον Οδυσσέα Ελύτη και η μουσική στο Μίκη Θεοδωράκη. Και αντηχούν κάθε βράδυ σχεδόν στις συναυλίες στον προαύλιο χώρο του Ραδιο-μεγάρου της ΕΡΤ, όπου χιλιάδες απλοί άνθρωποι όλων των ηλικιών ενώνουν της φωνές τους, ζητώντας δημοκρατία.
«Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Eλλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία». Η φράση ανήκει στο Σύνταγμα. Ήταν και είναι η ακροτελεύτια διάταξή του. Το ιστορικό άρθρο 114, το ιστορικό σύνθημα 1-1-4. Το σημερινό άρθρο 120.
* Η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι βουλευτής
Α’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, δικηγόρος
