Η αυλαία στην «παράσταση» της Βουλής των Σκοπίων έπεσε προσωρινά. Τα επόμενα βήματα, η αποδοχή δηλαδή ή όχι των συνταγματικών αλλαγών που προβλέπει η συμφωνία των Πρεσπών, θα κριθούν στα τέλη Δεκέμβρη ή στις αρχές Μάρτη.
Το κλείσιμο της «πρώτης πράξης» του έργου βρίσκει τους κομπάρσους, τους πρωθυπουργούς Ελλάδας και ΠΓΔΜ, να μετρούν κέρδη και ζημίες. Άλλωστε τα γεγονότα έδειξαν ότι η πολιτική στη γειτονική χώρα βρήκε το πραγματικό της «νόημα», καθώς μετασχηματίστηκε σε καθαρή εμπορική συναλλαγή. Κερδισμένος εμφανίζεται ο πρωθυπουργός Ζάεφ που εξασφάλισε τις 80 αναγκαίες ψήφους. Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν δύσκολα θα αλλάξουν καθώς οι 8 βουλευτές της αντιπολίτευσης που ψήφισαν την πρόταση Ζάεφ έχουν τεθεί υπό αυστηρή επιτήρηση με το πρόσχημα των απειλών κατά της ζωής τους. Την ίδια στιγμή όμως, η κυβέρνηση Ζάεφ μετρά τις συνέπειες του οργίου εξευτελισμού κάθε έννοια δημοκρατικής διαδικασίας που ταράζει τις ήδη ασταθείς ισορροπίες της χώρας. Η εξευτελιστική περιφρόνηση της λαϊκής ετυμηγορίας στο δημοψήφισμα, οι καταγγελίες για χρηματισμό και απαλλαγή από κατηγορίες ορισμένων βουλευτών της αντιπολίτευσης ώστε να εξασφαλιστεί η θετική τους ψήφος, επηρεάζουν την πολιτική ζωή της χώρας. Το αντιπολιτευόμενο εθνικιστικό κόμμα VMRO συνεχίζει να αντιδρά, αποκαλύπτει στοιχεία για τον εκβιασμό βουλευτών του, εκκαθαρίζει τις γραμμές του με διαγραφές «αποστατών». Μένει να φανεί αν οι κινήσεις του αυτές μπορούν να αλλάξουν τα σημερινά δεδομένα και κυρίως αν θα ενεργοποιήσει τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών που αντέδρασαν στην συμφωνία. Από την πλευρά τους, οι βουλευτές των κομμάτων της αλβανικής μειονότητας, που υπερψήφισαν την συμφωνία, ζητούν τώρα να αναγνωριστεί και η αλβανική γλώσσα ως επίσημη, περιπλέκοντας τις εξελίξεις και εκβιάζοντας για την μελλοντική τους στάση.
Οι εξελίξεις στα Σκόπια συνεχίζουν να επιδρούν και στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, παρά την κυβερνητική προσπάθεια να αλλάξει την ατζέντα. Η σύγκρουση Καμμένου – Κοτζιά, με αφορμή τη διατύπωση ενός εναλλακτικού σχεδίου από τον υπουργό Άμυνας, και η αποπομπή του υπουργού Εξωτερικών, είναι η πιο ορατή πλευρά των αναταράξεων, όχι όμως η μοναδική. Η απόφαση της Βουλής των Σκοπίων φέρνει πιο κοντά την έγκριση της συμφωνίας Τσίπρα – Ζάεφ από την ελληνική βουλή. Οι υπολογισμοί του Μαξίμου να μετατεθεί η συζήτηση για όσο το δυνατόν αργότερα σκοντάφτουν στις ασφυκτικές πιέσεις ΗΠΑ και Ε.Ε. να κλείσει άμεσα κάθε εκκρεμότητα. Το γεγονός αυτό συντομεύει τον χρόνο ζωής της κυβέρνησης, με τη σημερινή μορφή, και στερεί από τον πρωθυπουργό πολύτιμο χρόνο ώστε να δοθεί δυνατότητα επιλογής της πιο κατάλληλης στιγμής για προσφυγή στις κάλπες. Σήμερα, λέγεται, ότι αναζητούνται οχήματα συνεργασίας μεταξύ βουλευτών από τις τάξεις των «ανεξάρτητων» και άλλων κομμάτων για την έγκριση της συμφωνίας. Και σε αυτή όμως την περίπτωση δεν είναι βέβαιο ότι η εξασφάλιση της αναγκαίας πλειοψηφίας θα σημαίνει αυτομάτως και εξασφάλιση ψήφου εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση. Ήδη ο Κ. Μητσοτάκης έχει αφήσει να εννοηθεί ότι μετά την ψηφοφορία έγκρισης της Συμφωνίας θα υποβάλει πρόταση μομφής, έτσι ώστε και η Συμφωνία να εγκριθεί, με αρνητική ψήφο της ΝΔ, και η κυβερνητική συνοχή να κλονιστεί εκ των υστέρων.
Τη στιγμή που οι πονοκέφαλοι στο μέτωπο των «κομπάρσων», Τσίπρα – Ζάεφ, μαίνονται, στο παρασκήνιο, οι πραγματικοί πρωταγωνιστές, ΗΠΑ και Ρωσία, έχουν αναλάβει το βάρος των κινήσεων οξύνοντας στο έπακρο τον ανταγωνισμό τους και την αστάθεια στην Βαλκανική.
Ένταση της αντιπαράθεσης ΗΠΑ – Ρωσίας
Και ενώ οι πονοκέφαλοι στο μέτωπο των «κομπάρσων» μαίνονται, στο παρασκήνιο, οι πραγματικοί πρωταγωνιστές, ΗΠΑ και Ρωσία, έχουν αναλάβει το βάρος των κινήσεων στη μεγάλη σκακιέρα οξύνοντας στο έπακρο τον ανταγωνισμό τους. Η κύρια πλευρά των εξελίξεων, βέβαια, είναι η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία κατάργησης των πυραύλων μέσου βεληνεκούς χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο έλεγχος της Βαλκανικής έχει δευτερεύουσα σημασία στον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Έτσι οι ΗΠΑ, αφού έκαναν τα πάντα για να περάσει η έγκριση της συμφωνίας Τσίπρα- Ζάεφ, τώρα απαιτούν την επιτάχυνση των διαδικασιών ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ και τον περιορισμό της Ρωσικής επιρροής στη Βαλκανική. Από την πλευρά τους οι Ρώσοι καταγγέλλουν την απόφαση της βουλής των Σκοπίων ως «περιστατικό κατάφωρης παραβίασης όλων των κανόνων, τόσο νομικά όσο και ηθικά» και καταγγέλλουν τις ΗΠΑ, και ιδιαίτερα τον πρέσβη τους στα Σκόπια, ότι «ενορχήστρωσαν και χειραγώγησαν την ψηφοφορία στο κοινοβούλιο των Σκοπίων». Σε δήλωση του το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας δηλώνει ότι «Τέτοιες βρώμικες χειραγωγήσεις δεν μπορούν να θεωρούνται εκδήλωση της θέλησης βουλευτών» και ξεκαθαρίζουν ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να αναγνωρίζει τη χώρα με το συνταγματικό της όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» προσφεύγοντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ που, σύμφωνα με προηγούμενες αποφάσεις, θα κληθεί νε επικυρώσει τελικά τη Συμφωνία.
Είναι άγνωστο αν οι διπλωματικές αντιδράσεις της Ρωσίας θα μπορέσουν να καθυστερήσουν τη σπουδή των ΗΠΑ να κλείσει άμεσα η εκκρεμότητα. Θα επιδρούν όμως στην αστάθεια της περιοχής και θα συμβάλλουν, από τη δική της πλευρά, στο να παραμένουν ανοικτά όλα τα μέτωπα που καθιστούν τη Βαλκανική ικανή να αναφλεγεί ανά πάσα στιγμή.
