Να μην περάσει το νέο κατοχικό διάταγμα κυβέρνησης-ΔΝΤ-Ε.Ε.
Του Σπύρου Παναγιώτου
«Έχουμε υποχρέωση και, μάλιστα, ιερή ως κυβέρνηση να διαπραγματευτούμε ό,τι δεν υπάρχει στα συμφωνηθέντα».
Α. Λοβέρδος, συζήτηση στη Βουλή
Όποιοι, για μία ολόκληρη βδομάδα, διάβαζαν ότι η κυβέρνηση, μέσω των Α. Λοβέρδου και Γ. Παπακωνσταντίνου, διαπραγματεύονταν με το ΔΝΤ και την Ε.Ε. για το ασφαλιστικό χαμογελούσαν. Από βεβαιότητα ότι το δούλεμα δεν έχει όρια. Άλλωστε, το σχέδιο νόμου-έκτρωμα για την κοινωνική ασφάλιση, που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από δύο βδομάδες, δεν άφηνε περιθώρια για ψευδαισθήσεις. Κουρελιάστηκε έπειτα από μια βδομάδα διαπραγματεύσεων. Τόσο χρειάστηκε ώστε η κυβέρνηση και ο Α. Λοβέρδος να «καταλάβουν» ότι είχαν συνυπογράψει με την τρόικα, που κυβερνά τη χώρα, την ταφόπλακα του ασφαλιστικού συστήματος. Δικαιολογημένη η καθυστέρηση, αν αναλογιστεί κανείς ότι το μνημόνιο ψηφίστηκε στη Βουλή στα αγγλικά, γιατί δεν προλάβαιναν να το μεταφράσουν.
Έτσι, οι αλληλογραφίες και οι διμερείς επαφές ανέδειξαν τις προθέσεις της τρόικας και τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Το νέο ασφαλιστικό σχέδιο υποχρεωτικά θα ενσωματώσει όλες τις δεσμεύσεις του μνημονίου και προβλέπει:
• Αύξηση του χρόνου εργασίας στα 40 χρόνια, ώστε να κατοχυρώνεται το δικαίωμα για πλήρη σύνταξη. Η διάταξη αυτή αφορά όλους τους εργαζόμενους, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ακόμα και εκείνους που έχουν βαριά και ανθυγιεινά ένσημα. Καταργείται η 35ετία (σε όσες περιπτώσεις είχε απομείνει) αλλά και η 37ετία χωρίς όριο ηλικίας. Η νέα διάταξη θα εφαρμοστεί μέχρι το 2015.
• Καταργείται η λεγόμενη «βασική σύνταξη» των 360 ευρώ, που θα δινόταν με την εγγύηση του κράτους συμπληρωματικά με την «αναλογική» σε όλους τους ασφαλισμένους. Το ύψος των συντάξεων καθορίζεται με βαθμό αναπλήρωσης έως 48%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η συνολική σύνταξη θα φτάνει στα όρια της κατώτατης σύνταξης του ΙΚΑ, δηλαδή στα 486 ευρώ για 40 χρόνια εργασίας.
• Ελάχιστο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ορίζεται το 60ό έτος για όλους. Δηλαδή, από την 1/1/2011, κανένας εργαζόμενος δεν μπορεί να συνταξιοδοτείται πριν από το 60ό έτος, ακόμα κι αν έχει 40 χρόνια εργασίας.
• Τυπικά το ανώτατο ηλικιακό όριο εργασίας είναι το 65ο. Τότε κάποιος δικαιούται πλήρη σύνταξη, αν έχει συμπληρώσει τα 40 χρόνια εργασίας, ή μειωμένη, ανάλογα με τις αποδοχές του κατά τη διάρκεια όλων των χρόνων εργασίας του. Αν δεν έχουν συμπληρωθεί 40 χρόνια εργασίας και θελήσει να αποχωρήσει πρόωρα πριν από το 65ο έτος (αλλά υποχρεωτικά μετά το 60ο), η σύνταξή του θα μειώνεται κατά 6% ετησίως ή έως και 30 % για την πενταετία ανάμεσα στα 60 έως τα 65.
Αν οι διατάξεις αυτές μοιάζουν για πολλούς δυσνόητες, ας τις περιγράψουμε με πιο απλά λόγια. Με βάση το νέο ασφαλιστικό, «προνομιούχος» θα είναι ο εργαζόμενος που μετά από 40 χρόνια εργασίας θα πάρει συνολική σύνταξη ίση με 486 ευρώ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα βρει δουλειά στα 20 ή στα 25 χρόνια του και θα δουλεύει για 40 χρόνια χωρίς να χάσει ούτε μία μέρα εργασίας για να βγει στη σύνταξη στα 60 ή τα 65 χρόνια αντίστοιχα. Πόσο πιθανό είναι να συμβεί κάτι τέτοιο; Υπολογίστε, για παράδειγμα, ότι ένας εργαζόμενος στον κατασκευαστικά τομέα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ (2008), συμπληρώνει 150 ημέρες εργασίας (και άρα ένσημα) το χρόνο. Ένας τέτοιος εργαζόμενος, για να κατοχυρώσει δικαίωμα πλήρους σύνταξης, πρέπει να δουλεύει 80 χρόνια, μιας και απαιτούνται 300 ένσημα το χρόνο για 40 χρόνια εργασίας! Και αν αυτό μοιάζει υπερβολικό, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία του ΙΚΑ, σήμερα ένας εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα (εκτός του κλάδου των κατασκευών) συμπληρώνει κατά μέσο όρο 219 ένσημα το χρόνο. Με βάση το νέο ασφαλιστικό και χωρίς να υπολογίζεται η αύξηση της ανεργίας, αυτός ο εργαζόμενος, για να δικαιούται τα 486 ευρώ, πρέπει να δουλεύει 54,79 χρόνια!
Στην πραγματικότητα, ελάχιστοι θα είναι εκείνοι που θα μπορέσουν να φτάσουν τη σύνταξη φτωχοκομείου των 468 ευρώ. Ακόμα λιγότεροι θα είναι όσοι πάρουν σύνταξη πριν από τα 65 χρόνια τους. Οι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι που θα χάσουν την εργασία τους χωρίς να έχουν συμπληρώσει τα 40 χρόνια εργασίας και το 65ο έτος της ηλικίας τους θα εγκαταλείπονται στο σύγχρονο Καιάδα.
Το νέο ασφαλιστικό σύστημα ουσιαστικά καταργεί το δημόσιο χαρακτήρα της ασφάλισης. Καθώς καταργείται η κρατική εγγύηση και χρηματοδότηση του ασφαλιστικού, η σύνταξη μετατρέπεται σε ιδιωτική υπόθεση.
Και η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων καταδικάζεται στην πιο βαθιά φτώχια. Αυτό ονόμαζε η κυβέρνηση και ο Α. Λοβέρδος «διαπραγμάτευση» για τη «σωτηρία του ασφαλιστικού».
Το πραγματικό ερώτημα είναι αν οι εργαζόμενοι θα πουν αντίο στα ασφαλιστικά τους δικαιώματα ή, ορθώνοντας το ανάστημά τους, θα αναγκάσουν να ακυρωθεί το μνημόνιο της τρόικας και θα σαρώσουν το σύστημα που το στηρίζει.
