Μια πρώτη εκτίμηση της συνεργασίας ριζοσπαστικών, ανανεωτικών, οικολογικών και σοσιαλιστικών δυνάμεων στην Περιφέρεια Αττικής. Του Κώστα Μελά.
Οι εκλογές στην Περιφέρεια Αττικής αποτέλεσαν μια πρώτη προσπάθεια, εν τοις πράγμασι, σύγκλισης ευρύτερων αριστερών δυνάμεων, προερχόμενων από το ριζοσπαστικό, ανανεωτικό, οικολογικό και σοσιαλιστικό χώρο.
Το εκλογικό αποτέλεσμα (1) μετριέται πρωταρχικά με τον αριθμό των ψήφων που λαμβάνει ο εκλογικός σχηματισμός και κρίνεται με βάση τους στόχους που είχαν τεθεί, σύμφωνα με τις σχηματισθείσες προσδοκίες κατά τη διάρκεια δημιουργίας και λειτουργίας του εγχειρήματος.
Με βάση αυτό το κριτήριο, το αποτέλεσμα δεν απηχεί τις προσδοκίες μας και είναι, με την ευρεία έννοια, ένα «μέτριο αποτέλεσμα». Σαφώς περιμέναμε ένα αποτέλεσμα που να προσεγγίζει το διψήφιο νούμερο.
Στην ποιοτική ανάλυση του εγχειρήματος, πολλά μπορούν να ειπωθούν, αλλά, για την ώρα, μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω:
Η στρατηγική του εγχειρήματος βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Η συνεργασία με τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής και οικολογικής Αριστεράς ήταν και είναι ορθή, δίχως όμως να αποτελεί μονόδρομο, δεδομένου ότι στη ζωή δεν υπάρχουν τέτοιοι. Είναι, όμως, ταυτόχρονα σαφές πως μια ρεαλιστική και βιώσιμη εναλλακτική πρόταση εξουσίας δύσκολα μπορεί να αγνοήσει το συγκεκριμένο χώρο.
Δύσκολο εγχείρημα
Η σύγκλιση των παραπάνω χώρων δεν είναι -ούτε θα είναι στο μέλλον- ένα εύκολο εγχείρημα. Υπάρχει έντονη καχυποψία, ιδεολογική ακαμψία και αντιπάθεια ανθρωπολογικής προέλευσης μεταξύ των ανθρώπων που κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτό το εγχείρημα. Από την προσεκτική μελέτη των αντιδράσεων και συμπεριφορών των μελών των τοπικών κοινωνιών, που ανήκουν στους δύο χώρους, έναντι του κοινού εγχειρήματος συνάγονται χωρίς πολλές βαθυστόχαστες αναλύσεις τα παραπάνω. Υπάρχει άγνοια του τι πραγματικά σημαίνουν, σήμερα, κοινωνικές λαϊκές δυνάμεις, ποιες είναι οι αντιλήψεις τους και πώς λειτουργεί στο πλαίσιο της σημερινής μαζικοδημοκρατίας.
Αν σε όλα αυτά προστεθούν «οι σεβαστές μέχρι ενός σημείου» ανθρώπινες ιδιοτέλειες των κατεχόντων ρόλους, γίνεται αντιληπτή η δυσκολία του εγχειρήματος.
Για να επέλθει στοιχειώδης όσμωση μεταξύ των χώρων, απαιτείται χρόνος, κόπος και ιδρώτας και πρωταρχικά πίστη για το εγχείρημα.
Τα επιμέρους προβλήματα, οι δυσκολίες συνεργασίας και η περιορισμένη εκλογική καμπάνια έπαιξαν το ρόλο τους, όμως είναι σαφές πως η αδυναμία να αναδειχθεί η συνεργασία και η συνεύρεση των δύο χώρων ως η πολιτική απάντηση στην κυβερνητική πολιτική έστειλε το μεγάλο όγκο των δυνάμεων, που αποχωρούσαν από το ΠΑΣΟΚ, στο φερόμενο ως πλησιέστερο πολιτικά ψηφοδέλτιο. Περαιτέρω, με δεδομένο ότι ούτε πολιτικά ούτε αυτοδιοικητικά κατάφερε να πείσει ότι εκφράζει το καινούριο, δεν κατέστη δυνατό να συγκινήσει τους πολίτες, που αντέδρασαν κυρίως απέχοντας και θεωρώντας ότι δεν τους αντιπροσωπεύει καμία από τις προτεινόμενες επιλογές.
Έλλειμμα πολιτικού σχεδίου
Είναι γεγονός ότι η ανυπαρξία ενός κοινά επεξεργασμένου εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου σε σχέση με την πολιτική που απορρέει από το Μνημόνιο και εφαρμόζει η κυβέρνηση ΓΑΠ είναι άκρως αρνητικό χαρακτηριστικό των χώρων και αποτελεί τον κυρίαρχο λόγο του απωθητικού προσώπου προς την κοινωνία.
Σε αυτό το κομβικό σημείο υπήρξε ουσιαστικό πολιτικό έλλειμμα. Ακόμα και οι εκλογικοί σχηματισμοί για τις περιφερειακές εκλογές πρέπει κυρίως να προσφέρουν τη σκέψη τους στην κοινωνία για τον τρόπο που οραματίζονται τη λειτουργία τους.
Ο δημόσιος λόγος της συνεργασίας, όπως άλλωστε και ολόκληρης της Αριστεράς, κατέτεινε στο ότι το Μνημόνιο δεν ήταν αναπόφευκτο και επιμέναμε στις συνέπειές του, γενικολογώντας στις αναλύσεις μας. Παράλληλα, ο λόγος αυτών που εξέφραζαν πρωταρχικά τη συνεργασία ήταν όχι μόνο απλά καταγγελτικός, αλλά περιορισμένος σε επιμέρους πτυχές των συνεπειών του Μνημονίου και, το πιο σημαντικό, δεν κατάφερε να εξελιχθεί στην πορεία της εκλογικής μάχης.
Μπορεί να έχουμε δίκιο σε όλες τις διαπιστώσεις, όμως σήμερα δεν φτάνουν οι διαπιστώσεις.
Το όλο εγχείρημα της Αττικής Συνεργασίας – Όχι στο Μνημόνιο είχε μικρότερη του αναμενομένου απήχηση, αφού ήταν και εκ των πραγμάτων βιαστικό και πολιτικά αδύναμο. Σε καμιά περίπτωση δεν κατόρθωσε να ανατρέψει την εικόνα που του προσέδωσαν τα ΜΜΕ – όχι ένα ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο, αλλά ένα ψηφοδέλτιο του ΣΥΝ. Αυτό μπορεί να εξυπηρετούσε τις ανάγκες του ΣΥΝ, αλλά σε καμία περίπτωση δεν βοήθησε να εμφανιστεί η πραγματική ουσία της πρωτοβουλίας, την οποία η ηγεσία του ΣΥΝ στήριξε ανεπιφύλακτα.
Με αυτά τα δεδομένα το ποσοστό του 6,23% δεν είναι απογοητευτικό, σίγουρα όμως δεν εκφράζει τις δυνατότητες του εγχειρήματος.
(1) Μια πρώτη εκτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος στην περιφέρεια Αττικής δες: Κ. Μελάς, Εκλογές στην Περιφέρεια Αττικής, Monthlyreview.gr 12.11.2010.
* Ο Κώστας Μελάς είναι πανεπιστημιακός.
