Ξεκινά η δίωξη πρώην προέδρου της Βολιβίας για το «τσουνάμι» ιδιωτικοποιήσεων του 2000
Της Τίνας Στρίκου
Ο πρώην πρόεδρος της Βολιβίας, Χόρχε Κουιρόγκα και άλλοι πρώην ανώτεροι αξιωματούχοι θα αντιμετωπίσουν διώξεις στη Βολιβία για σκάνδαλα που σχετίζονται με το κύμα ιδιωτικοποιήσεων στη χώρα. Η διαδικασία ξεκίνησε μετά από έκθεση που παρουσίασε στο Κοινοβούλιο ο αντιπρόεδρος της χώρας, Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα, την περασμένη εβδομάδα.
Ο Κουριόγκα, ο οποίος είχε σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και είχε εργαστεί στις ΗΠΑ, διατέλεσε πρόεδρος της Βολιβίας για ένα μόνο έτος από το 2000 μέχρι το 2001, δηλαδή λίγο μετά τη «μάχη του νερού» στη Βολιβία. Το 1998, όταν ήταν αντιπρόεδρος της χώρας, εν μέσω των καταστροφικών οικονομικών πολιτικών που αποτέλεσαν το σημαντικότερο στόχο του κινήματος της επόμενης δεκαετίας, του είχε απονεμηθεί από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός το βραβείο του Οικονομικού Ηγέτη του Μέλλοντος! Το μέλλον του, πάντως, ήταν η καριέρα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα, αφού στις εκλογές του 2005 ήταν ο βασικός αντίπαλος του Μοράλες από τον οποίο και ηττήθηκε.
Οι κατηγορίες, φυσικά, αφορούν το πρόσωπο του πρώην προέδρου. Ωστόσο, το θέμα αναδεικνύει τη ληστρική πολιτική της ιδιωτικοποίησης. Επιπλέον, η υπόθεση αυτή εφιστά την προσοχή και στο θέμα του εγγενούς σκανδάλου, όταν ένα πρόσωπο εμπλέκεται στην ιδιωτικοποίηση 24 επιχειρήσεων, μερικές από τις οποίες πολύ μεγάλες, σε μικρό μάλιστα διάστημα.
Ο αντιπρόεδρος της Βολιβίας, Λινέρα, δήλωσε για το θέμα ότι «κανένας ο οποίος έβλαψε το κράτος δεν θα διαφύγει της λογοδοσίας, ακόμα και αν η πράξη έγινε πέντε, δέκα ή είκοσι χρόνια πριν. Το χέρι της Δικαιοσύνης θα τους φτάσει».
Η δυναμική της απεξάρτησης
Η εξωτερικές επιλογές συνδέονται, άμεσα, με την εσωτερική υπόθεση, τονίζει ο Νόαμ Τσόμσκι. Τα τελευταία 15 χρόνια πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν αντισταθεί στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ. Αυτή είναι μια σημαντική αλλαγή από το παρελθόν, όταν οι ΗΠΑ καταπίεζαν ουσιαστικά κάθε προσπάθεια για πρόοδο στην κοινωνική δικαιοσύνη και την ανάδειξη δημοκρατικών κυβερνήσεων. Με τον ιθαγενή πρόεδρο της Βολιβίας η οικονομία αναπτύχθηκε πολύ γρηγορότερα τα τελευταία οκτώ χρόνια από ό,τι την περίοδο των προηγούμενων τρεισήμισι δεκαετιών, λέει ο Τσόμσκι.
Ποια είναι, όμως, ορισμένα στοιχεία της επιχείρησης υπεράσπισης της εγχώριας και περιφερειακής κυριαρχίας;
Καταρχήν ο Μοράλες, στο ξεκίνημα κιόλας της πρώτης θητείας του, έθεσε ως αρχή την υπεράσπισης της διπλής κυριαρχίας, εθνικής και περιφερειακής, με την ενδυνάμωση περιφερειακών θεσμών όπως η Μπολιβαριανή Συμμαχία για τους Λαούς της Αμερικής (ALBA), η Ένωση των Κρατών της Νότιας Αμερικής (UNASUR) και η Ένωση των Χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC).
Συνεπώς, όσον αφορά το διεθνές εμπόριο η σημαντικότερη πτυχή είναι η προσπάθεια διαφοροποίησης των διμερών εμπορικών σχέσεων με τις περιφερειακές χώρες και με τους μη-παραδοσιακούς εταίρους ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τις ΗΠΑ και την ξένη βοήθεια.
Ένταση με τις ΗΠΑ
Ο Μοράλες έκανε μια σειρά κινήσεις για να μειώσει την εξάρτηση από τις ΗΠΑ. Το 2008 σταμάτησε στη Βολιβία τις δραστηριότητες της Υπηρεσίας Ναρκωτικών των ΗΠΑ, την περίφημη για τη δράση της στη Λατινική Αμερική DEA, κατηγορώντας στελέχη της για κατασκοπεία. Σε αντίποινα οι ΗΠΑ διέκοψαν τη συμφωνία προτιμησιακού εμπορίου με τη Βολιβία.
Σε απάντηση ο Μοράλες εκδίωξε τον πρέσβη των ΗΠΑ, Φίλιπ Γκόλντμπεργκ, την DEA και την USAID, το 2013. Συνεπώς, οι οικονομικοί στόχοι της Βολιβίας επιτεύχθηκαν αν και η οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ προς τη χώρα μειώθηκε από σχεδόν 100 εκ. δολάρια το 2008 σε 0 το 2014.
Η ανάπτυξη νέων οικονομικών σχέσεων έπαιξε μεγάλο ρόλο σε αυτό. Η Βολιβία έγινε αποδεκτή ως πλήρες μέλος της MERCOSUR το 2014. Το περιφερειακό εμπόριο αυξήθηκε 10% το 2013 και οι εμπορικές συμφωνίες με τους δυο σημαντικότερους οικονομικούς εταίρους, τη Βραζιλία και την Αργεντινή, περιλαμβάνουν νέους κανόνες όπως για παράδειγμα την απαγόρευση ξένης ιδιοκτησίας σε φυσικές πηγές της Βολιβίας.
Αλλά και γενικότερα οι εξωτερικές σχέσεις της Βολιβίας έχουν επηρεαστεί σημαντικά από την απόφασή της να απαγορεύσει την ξένη ιδιοκτησία σε φυσικές πηγές, μια μάστιγα για τη Λατινική Αμερική για πολλά χρόνια.
Πολύ σύντομα μετά την εκλογή του Μοράλες, το 2005, η βολιβιανή κυβέρνηση εθνικοποίησε τις πηγές υδρογονανθράκων, κάτι που είχε ως συνέπεια τη σημαντική αύξηση των κρατικών εσόδων (με αποτελέσματα για παράδειγμα τα έσοδα από τη Βραζιλία να υπερδιπλασιαστούν).
Παράλληλα από το 2005 η Βολιβία έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή και στην πίεση για μια καλύτερη συμφωνία για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 2010 η Βολιβία φιλοξένησε ένα Παγκόσμιο Συνέδριο των Λαών για την Κλιματική Αλλαγή και τα δικαιώματα της Μητέρας Γης, που είχε σκοπό να ενδυναμώσει και να συγκλίνει κοινωνικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις, ώστε να πιέσουν για διεθνείς συμφωνίες που να βασίζονται στη δικαιοσύνη.
Αυτόνομη διαχείριση των φυσικών πόρων
Οι χώρες του νέου περιφερειακού μπλοκ στη Λατινική Αμερική βλέπουν την αυτόνομη διαχείριση των φυσικών πόρων ως ένα βασικό στοιχείο της πολιτικής τους. Αυτή η συνέργεια στις πολιτικές σε αντιδιαστολή με τον ανταγωνισμό προς τα κάτω, δηλαδή για το ποιος θα ξεπουληθεί φθηνότερα, ενδυναμώνει και τη μελλοντική συνεργασία.
Κυρίως, όμως, η αυξανόμενη συνεργασία μειώνει την οικονομική και πολιτική επιρροή των ΗΠΑ στα περιφερειακά θέματα. Έτσι εξασθενεί και η επίδραση των ΗΠΑ στα εκλογικά ζητήματα που με τη σειρά της μπορεί να απελευθερώσει την εκλογή αυτών που διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική, και πάει λέγοντας.
Πηγές: teleSUR, bolivianforum.org
Από τα βουνά των Άνδεων ξεκινά την τρίτη θητεία του ο Μοράλες
Ο Μοράλες είναι ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος της Βολιβίας, σε μια χώρα που περίπου το 60% του πληθυσμού είναι ιθαγενείς. Στις εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου επανεκλέχτηκε πρόεδρος, λαμβάνοντας το 61% των ψήφων και την περασμένη Τετάρτη έγινε η πρώτη από τις δύο τελετές ορκωμοσίας του, με παραδοσιακό ιθαγενικό βολιβιανό τρόπο στα ερείπια μιας αρχαίας ιερής τοποθεσίας των ιθαγενών της Βολιβίας και στη συνέχεια ακολούθησε γιορτή σε κοντινό χωριό.
Στην τελετή ο Μοράλες μίλησε για μια ιστορική μέρα που επιβεβαιώνει την ταυτότητα των Βολιβιανών και τη δημοκρατική-πολιτιστική επανάσταση. Όπως ανέφερε επίσης ο ίδιος, «Είναι αναγκαία η αλλαγή όχι μόνο εδώ αλλά σε όλο τον κόσμο. Ο καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός ήθελαν να μας εξαφανίσουν, αλλά δεν τα κατάφεραν. Είμαστε εδώ και κυβερνάμε και μάλιστα πολύ καλύτερα από αυτούς. Αυτοί όμως εξακολουθούν να καταστρέφουν τον πλανήτη στο όνομα της ανάπτυξης. Γι’ αυτό και συνεχίζουμε τον αγώνα, με τους λαούς όλου του κόσμου».
Λινέρα: Η Ελλάδα μπορεί ν’ αποδειχτεί το μέλλον μιας γερασμένης Ευρώπης
Στο περιθώριο των τελετών ανάληψης της τρίτης θητείας του προέδρου Έβο Μοράλες και του αντιπρόεδρου Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα, πραγματοποιήθηκε στη Λα Παζ συνάντηση του αντιπροέδρου του Πολυεθνικού Κράτους της Βολιβίας με τον Ερρίκο Φινάλη, εκπρόσωπο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ. Στη διάρκεια της συνάντησης, ο Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα είπε ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο πρόεδρος Έβο παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα και προσδοκούν μια «αδιαμφισβήτητη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ». Μεταξύ άλλων επεσήμανε μάλιστα:
«Μας ενδιαφέρουν πολύ οι εξελίξεις στην Ελλάδα, διότι σήμερα διαφαίνεται απτή η δυνατότητα να ξεκινήσει από τη χώρα σας η αναγέννηση της Ευρώπης. Η Ελλάδα μπορεί να σημάνει το μέλλον σε μια γερασμένη και κουρασμένη Ευρώπη. Υπάρχουν βέβαια προϋποθέσεις για να ανοίξει μια τέτοια ιστορικής σημασίας προοπτική, η οποία ξεπερνά κατά πολύ τα όρια μιας χώρας: Πρώτα-πρώτα ο λαός να πετύχει μια αποφασιστική νίκη, δίνοντας απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στον ΣΥΡΙΖΑ. Έπειτα, ο ΣΥΡΙΖΑ να ανταποκριθεί γρήγορα, παίρνοντας άμεσα τα πιο αναγκαία μέτρα ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του λαού. Να τολμήσετε, όσο ισχυρός κι αν είναι ο αντίπαλος. Τέτοιες ευκαιρίες τυχαίνουν μια φορά στα 50 χρόνια. Μοναδικό σας κριτήριο πρέπει να είναι ό,τι υπηρετεί το λαό, ακόμη κι όταν σας απειλούν οι πάντες. Εμάς μας απειλούσαν οι ΗΠΑ και πολλές ακόμη διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις, αλλά δεν κατάφεραν να μας ανατρέψουν επειδή ο λαός είναι μαζί μας. Και είναι μαζί μας διότι πήραμε τις αποφάσεις που αλλάζουν τη ζωή των ιθαγενών και όλων όσοι δεν είχαν επί δύο αιώνες στον ήλιο μοίρα στη Βολιβία, κι επειδή όλοι μαζί κερδίσαμε την αξιοπρέπεια της χώρας μας και των πολιτών της».
Την τελετή ορκωμοσίας του προέδρου Μοράλες παρακολούθησε το μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, Ερρίκος Φινάλης, εκπροσωπώντας το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Ο Ερρ. Φινάλης συναντήθηκε, μάλιστα, με τον αντιπρόεδρο της Βολιβίας, Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα. Στη διάρκεια της συνομιλίας τους ο Λινέρα παρέλαβε και το νέο βιβλίο Κράτος, Επανάσταση και Ηγεμονία των Εκδόσεων Α/συνεχεια, ένα βιβλίο που περιλαμβάνει μεταφρασμένα στα ελληνικά κείμενα του αντιπροέδρου της Βολιβίας.
Ο Λινέρα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη χώρα μας και έδειξε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τις ελληνικές εκλογές. Όπως ανέφερε ο ίδιος «Η Ελλάδα μπορεί να αποδειχτεί το μέλλον μιας γερασμένης και κουρασμένης Ευρώπης. Από εσάς μπορεί να ξεκινήσει η αναγέννησή της. Τολμήστε, όσο ισχυρός κι αν είναι ο αντίπαλος. Τέτοιες ευκαιρίες τυχαίνουν μια φορά στα 50 χρόνια. Μοναδικό σας κριτήριο πρέπει να είναι ό,τι υπηρετεί το λαό, ακόμη κι όταν σας απειλούν οι πάντες».
Αναλυτικό ρεπορτάζ για την επίσκεψη στη Βολιβία και την τελετή ορκωμοσίας του Έβο Μοράλες θα δημοσιευτεί στο επόμενο φύλλο του Δρόμου.
