36ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας
Ανταπόκριση της Ιφιγένειας Καλαντζή
Τη φετινή διοργάνωση του 36ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας σημάδεψε η στυγερή δολοφονία του 34χρονου μουσικού, από έναν χρυσαυγίτη. Οδύνη, οργή αλλά και έντονος προβληματισμός για την κλιμάκωση της στοχευμένης δολοφονικής δράσης αυτής της συμμορίας και το θολό ρόλο που διαδραματίζει στην πολιτική σκηνή της χώρας.
Κάτω από το πρίσμα μιας βίαιης αφύπνισης, οι νεαροί σκηνοθέτες έχουν εκτοπίσει τις θεματολογίες του παρελθόντος, για να στραφούν πλέον σε πολιτικούς προβληματισμούς και φλέγοντα θέματα, με ομολογουμένως εντυπωσιακή σκηνοθετική στιβαρότητα, αισθητικά και τεχνικά κατασταλαγμένη. Το προβάδισμα, φέτος, έχει περάσει από το Διεθνές Τμήμα στις ελληνικές παραγωγές, με τριάντα εννιά συμμετοχές στο διαγωνιστικό, ενώ τη γυναικεία παρουσία εκπροσωπούν 19 σκηνοθέτριες.
Εντυπωσίασε, το 26λεπτο Red Hulk της Ασημίνας Προέδρου, που αποδείχτηκε ανατριχιαστικά επίκαιρο, με πρωταγωνιστή έναν απόμακρο νεαρό, που εξελίσσεται σε ναζιστή μαχαιροβγάλτη. Με τολμηρή σκηνοθετική ματιά, κοφτά πλάνα από κάμερα στο χέρι και ένα δυναμικό μοντάζ, σε συνδυασμό με το καλοδουλεμένο σενάριο σκληρών διαλόγων, η σκηνοθέτρια οριοθετεί το κοινωνικό πλαίσιο του πρωταγωνιστή. Επαρχιώτης, φοιτητής και οργανωμένος φίλαθλος, που βιοπορίζεται ως μαρμαροτεχνίτης. Λαξεύεται, έτσι, το πορτρέτο ενός νέου τύπου προλετάριου, απομονωμένου απ’ το κοινωνικό σύνολο που σωπαίνει, ώσπου η απόγνωση της ανεργίας μεταλλάσσεται σταδιακά σε εκδικητική διάθεση, με ροπή προς την εύκολη εκτόνωση: βία και αγριότητα απέναντι στους πιο αδύναμους. Στην ταινία καταγγέλλεται και η υποκρισία των ειδησεογραφικών Μέσων που συγκαλύπτουν το έγκλημα. Ο Φρίξος Προέδρου, αδερφός της σκηνοθέτριας, ερμηνεύει πειστικά τον συνοφρυωμένο, γεροδεμένο νεαρό, που μετατρέπεται σε λυσσασμένο ανθρωποειδές.
Καθηλώνει το 20λεπτο Εθελοντές του Θοδωρή Βουρνά, μια αλληγορική ταινία/σχόλιο για το ρατσισμό. Δύο οπλισμένα αδέρφια πάνε να στήσουν καραούλι στο χωράφι τους, κάπου στη συνοριακή ύπαιθρο, γιατί ενδέχεται να περάσουν από εκεί αλλόθρησκοι μετανάστες. Με συγκεκριμένες αοριστόλογες λέξεις-κλισέ, όπως ιδιοκτησία, τάξη και ασφάλεια, εθελοντισμός για την πατρίδα κ.ά. καθιερώνεται όχι μόνο η αλόγιστη οπλοχρησία, που τελευταία νομιμοποιήθηκε ως αμυντική ανάγκη, αλλά καλλιεργείται και το μένος μιας μερίδας πολιτών, που θυμίζουν κατά πολύ τους περίφημους Κυνηγούς του Αγγελόπουλου, σε επίκαιρη εκδοχή.
Αξιόλογο δείγμα κοινωνικού σχολιασμού είναι και η 19λεπτη Γεννήτρια, της Νικολέτας Λεούση. Ένας καταχρεωμένος ιδιοκτήτης συνοικιακού μαγαζιού, που τον ερμηνεύει εκπληκτικά ο Μανώλης Μαυρομματάκης, προβληματίζεται μοιρολατρικά για την απραξία του, όταν η εξαγγελία μιας διαδήλωσης, μπροστά από το μαγαζί του, διχάζει τους γείτονες, που άλλοι κινδυνολογούν και άλλοι συστρατεύονται με τις δυνάμεις καταστολής. Οι ρεαλιστικά διατυπωμένοι διάλογοι μεταφέρουν ως συνοπτικό απαύγασμα το πολιτικό μήνυμα, όσο και την ανατρεπτική άποψη της νεαρής σκηνοθέτριας.
Στο 11λεπτο Ο Χριστός σταμάτησε στου Γκύζη της Αμέρισσα Μπάστα, μέσα από την αφήγηση ενός κοριτσιού, αποκαλύπτονται σταδιακά οι λόγοι που ώθησαν τον άνεργο πατέρα της να πέσει απ’ την ταράτσα, σε μια στιγμή απόγνωσης. Αφού έκλεισε το βιβλιοπωλείο του, μετακόμισε με την οικογένειά του στο σπίτι της μητέρας του και κατέφυγαν σε συσσίτια.
Οργουελικό κλίμα ενός παγκόσμιου ολοκληρωτισμού, αλλά και ελπιδοφόρα αναφορά στην κβαντική επιστήμη, το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Άκη Πολύζου Συνθήκη 10/60. Μελλοντολογική ταινία επιστημονικής φαντασίας, τοποθετημένη παράδοξα στο παρελθόν, στα μέσα του ‘50. Για την αποφυγή του Α΄ Πυρηνικού Πολέμου ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, υπογράφτηκε μια συνθήκη που καθιστά υπεύθυνη την επιστημονική κοινότητα, πυροδοτώντας διωγμούς, δολοφονίες και κάψιμο βιβλίων. Στις τηλεοπτικές οθόνες κυριαρχεί η εικόνα ενός πανίσχυρου ηγέτη που δίνει εντολές σε άπταιστη καθαρεύουσα. Με τους γνωστούς Μάνο Βακούση, Αλέξανδρο Λογοθέτη και Ορφέα Αυγουστίδη, αλλά και μια πολύ ωραία χρονολογική τοποθέτηση μέσα από μια ωραία σκηνογραφική και ενδυματολογική άποψη, δημιουργείται μια μυστήρια ιστορία με πολιτικές αιχμές, σε ατμόσφαιρα φιλμ νουάρ, τονίζοντας τη διαρκή απειλή εφιαλτικών παρελθόντων, με ξεκάθαρη αναφορά στη χούντα και στην περίφημη «δημοκρατία» της Βαϊμάρης.
Την επιστημονική φαντασία επέλεξαν και οι Πάνος Παππάς και Δέσποινα Χαραλάμπους, με το αγγλόφωνο 20λεπτο Memory Reloaded. Σε ένα μακρινό μέλλον, η ανθρωπότητα ζει σε οργανωμένες κυψέλες-κοινωνίες, ενώ σε μητροπολιτικά κέντρα γίνεται απόλυτος έλεγχος της σωματικής και πνευματικής βούλησης. Σχόλιο πάνω στη χειραγώγηση της ελευθερίας και τον έλεγχο της συλλογικής αλλά και προσωπικής μνήμης, στο όνομα μιας θεσμοθετημένης ασφάλειας. Η επιστημονική φαντασία επιστρατεύεται για να αναστοχαστούμε σε ποιο μέλλον οδεύουμε και να κατανοήσουμε τις «σουρεαλιστικές» και καταιγιστικές αλλαγές που βιώνουμε.
