Ο εγκλωβισμός στο σίριαλ των διαπραγματεύσεων –όπου και εκεί χρειάζονται διαφορετικοί χειρισμοί– αφαιρεί τη δυνατότητα για ανατρεπτικές πολιτικές πρωτοβουλίες
Του Ρούντι Ρινάλντι*
Τη στιγμή που όλα τα σημάδια δείχνουν πως οι «δανειστές» (αυτοί που έχουν ρημάξει τη χώρα μας και την έχουν μετατρέψει σε αποικία χρέους) θέλουν να μας εξουθενώσουν, οδηγώντας μας σε οικονομική ασφυξία, εμείς επιμένουμε στην αναμονή ενός «καλού σεναρίου». Μια συμφωνία δηλαδή στα όρια «κόκκινων γραμμών» και «λαϊκής εντολής». Όμως ο σχεδιασμός και η στρατηγική των «δανειστών» δεν εξαντλούνται στην οικονομική σφαίρα, περιλαμβάνουν και την πολιτική σκηνή και οι πιέσεις έχουν αρχίσει ήδη να εντείνονται και σε αυτό το πεδίο.
Με την απαίτηση να συγκεντρώνονται τα χρήματα των Οργανισμών στην Τράπεζα της Ελλάδας, με το μαρτύριο της σταγόνας για δόσεις που εξακολουθεί να πληρώνει κανονικά η χώρα προς τους «δανειστές» και με την αγωνία να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να προσφύγει σε μια δεύτερη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, ερχόμενη σε ρήξη όχι με τους εκπροσώπους των «δανειστών», τη λεγόμενη «5η φάλαγγα», αλλά με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Οργανισμών, ΑΕΙ και άλλων φορέων που δεν μπορούν συλλήβδην να χαρακτηριστούν ως εχθροί σε διατεταγμένη υπηρεσία.
Όμως ακόμα πιο ανησυχητικό ήταν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας όπου η απόφαση πάρθηκε από μια απομονωμένη κυβέρνηση στο Κοινοβούλιο –όλοι οι υπόλοιποι ψήφισαν κατά– και με 156 ψήφους, που σαν αριθμός αποτελεί απειλητική προειδοποίηση για τη δυνατότητα να περάσουν όσα θα ακολουθήσουν στις επόμενες φάσεις. Όλα αυτά σηματοδοτούν μια καμπή στην πολιτική ζωή.
Με φόντο λοιπόν την επιβαλλόμενη οικονομική ασφυξία και μια σχεδόν αποκλειστική ενασχόληση – εγκλωβισμό στη μακρόσυρτη διαδικασία διαπραγμάτευσης, όπου οι «δανειστές» παίζουν σαν τη γάτα με το ποντίκι, περνάμε στην πολιτική σφαίρα όπου οι πιέσεις παίρνουν πια χαρακτήρα πιο δομικό και αποκαλυπτικό.
Η απομάκρυνση του Γ. Βαρουφάκη από τη θέση βασικού πρωταγωνιστή της διαπραγματευτικής ομάδας, ήταν πολιτικός όρος που τέθηκε εδώ και καιρό από τους «δανειστές» και τώρα έγινε αποδεκτός, ως δείγμα καλής θέλησης για να επιτευχθεί μια «έντιμη συμφωνία με παραχωρήσεις».
Δηλωμένη είναι άλλωστε η πίεση που ασκείται στον Αλ. Τσίπρα «να πάρει το παιχνίδι πάνω του», να απαλλαγεί από τα βάρη που δημιουργούν μέσα στο κόμμα και στην κυβέρνηση, πολιτικές δεσμεύσεις που φέρνει ως παρακαταθήκη ο ριζοσπαστισμός και οι αγώνες της 5ετίας που πέρασε. Πλήθος ρεπορτάζ και δημοσιευμάτων, διεθνών και ελλαδικών, κατονομάζουν εκπροσώπους, τάσεις, καταστάσεις, βουλευτές (από την πρόεδρο της Βουλής μέχρι βουλευτές και κομματικά στελέχη), σαν «αναχρονιστικά στοιχεία». Το μήνυμα είναι σαφές: Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κεντροαριστεροποιηθεί εντελώς στην υπόστασή του, σαν κόμμα αλλά και σαν βασική κυβερνητική δύναμη απορροφώντας μεγάλο μέρος του παλαιού κρατικού και διοικητικού μηχανισμού και σημαντικό μέρος του ΠΑΣΟΚικού χώρου.
Για όποιον δεν θέλει να δει αυτή τη μετακύλιση της ασφυξίας στο πολιτικό πεδίο, ας αναφέρουμε ένα ακόμη δεδομένο: Τρεις μόλις μήνες μετά τις εκλογές και τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, και παρόλο που ακόμα υπάρχει ισχυρή στήριξη από τα λαϊκά στρώματα, γίνεται λόγος για προσφυγή σε εκλογές ή σε δημοψήφισμα. Και μόνο η συζήτηση γύρω από αυτά (σημειωτέον, διαρρέουν πλείστες διαφορετικές γνώμες για το ποια στελέχη είναι υπέρ των εκλογών, ποια υπέρ του δημοψηφίσματος) πιστοποιεί ότι υπάρχει πολιτικό πρόβλημα. Δείχνει ότι ασκούνται μεγάλες πολιτικές πιέσεις και ότι οι επιλογές που θα γίνουν (π.χ. συμφωνία-πλαίσιο που θα αποτελεί συνέχεια ή θα είναι ένα τρίτο μνημόνιο τον Ιούνη) θα προκαλέσουν πολιτική αναταραχή και χρειάζονται χειρισμοί, μεθοδεύσεις ή ακόμα και προσφυγή σε εκλογικές διαδικασίες.
Αυτοί οι «πονοκέφαλοι» απασχολούν έντονα τα επιτελεία και γύρω από αυτά αγωνιούν μεγάλα τμήματα του λαού της Αριστεράς. Το βέβαιο είναι ότι οι «δανειστές» θα πιέσουν ανοικτά κι άλλο στο πολιτικό επίπεδο: το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν είναι ευπρόσδεκτο, θα ζητήσουν αλλαγή της «χημείας», ακόμα και της σύνθεσης του κυβερνητικού σχήματος. Οι ΑΝΕΛ είναι ανεπιθύμητοι από τους ευρωκράτες ενώ το Ποτάμι μοιάζει ως καλός ανταγωνιστής αφού ο αρχηγός του κατέχει το επικοινωνιακό παιχνίδι, έχει στήριξη από τους εγχώριους ολιγάρχες και δεν είναι φορτωμένος με μνημονιακά βάρη. Στο Ποτάμι στεγάζονται ήδη στρατιές σημιτανθρώπων και ΔΗΜΑΡιτών που με μεγάλη προθυμία θα προσέφεραν στήριξη διεισδύοντας στον κυβερνητικό και κρατικό μηχανισμό.
Μα δεν θα σταματήσουν εδώ οι πιέσεις. Ίσως παρθούν πρωτοβουλίες, αν συνεχιστεί η χρεοκοπία-ασφυξία εντός ευρώ, από το σύνολο των αστικών δυνάμεων (βλέπε πίεση για συνάντηση πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας), για κυβερνήσεις οικουμενικές–συνεργασίας ή ακόμα για προτάσεις συγκρότησης ομάδων διακομματικών για τη «μεγάλη διαπραγμάτευση».
Επομένως έρχονται και μάλλον γρήγορα πολιτικές εξελίξεις.
Το όπλο της διακυβέρνησης που δεν χρησιμοποιείται
Η κυβέρνηση μέχρι τώρα νόμιζε ότι κερδίζει χρόνο, αντιλαμβάνεται όμως τώρα ότι ο χρόνος αυτός δεν είναι τόσο ουδέτερος… Παραταύτα ως προς την εφαρμογή του προγράμματός της λειτουργεί σαν να υπάρχει άπλετος. Το αίτημα είναι να κυβερνήσει και μάλιστα άμεσα, να πάρει αποφάσεις σε ζητήματα που χρονίζουν, να γίνει επιτέλους αντιληπτό πώς δεν σχετίζονται όλα τα θέματα με την οικονομία, ότι η διακυβέρνηση με λίγα λόγια θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό όπλο.
Η κυβέρνηση επέλεξε -ή της επέβαλαν- μια διαδικασία «διαπραγμάτευσης»-παγίδας, που της άφηνε ελάχιστα περιθώρια ελιγμών για την εφαρμογή της πολιτικής της. Σε μια φάση μάλιστα που ήταν αναγκαίες τολμηρές εσωτερικές τομές, στοιχεία ανατρεπτικών πρωτοβουλιών, ιδιαίτερα σε τομείς που δεν χρειάζονταν άμεσα χρήματα. Για παράδειγμα, στο πολιτικό σύστημα, το δικαστικό σώμα, τον τραπεζικό τομέα κλπ. Ο αυτοεγκλωβισμός δεν οδήγησε μόνο στην «παραπλάνηση» από την έλλειψη «μπέσας» του κ. Ντράγκι και των συνεργατών του στην συμφωνία της 20 Φλεβάρη. Οδήγησε και στην φαρδιά–πλατιά υπογραφή πως δεν θα προχωρήσουμε σε καμιά «μονομερή» ενέργεια…
Και τώρα τι κάνουμε; Η απάντηση δίνεται με σαφήνεια σε όσα υποστηρίχθηκαν έως εδώ. Φραγμός στην κεντροαριστεροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης, απεμπλοκή από τον κλοιό και την ασφυξία που επιβάλλουν οικονομικά και πολιτικά οι «δανειστές», πολιτικές πρωτοβουλίες που θα στηρίζονται σε ένα πολιτικό κίνημα διεξόδου. Άρα εμπιστοσύνη στον κόσμο και όχι επίκληση μιας τάχα εντολής «συμβιβασμού». Καλλιέργεια φρονήματος που δεν θα περιστρέφεται γύρω από την κλίση της λέξης «συμβιβασμός» σε όλες τις πτώσεις, σε αντίθεση με την κόπωση, την άμβλυνση των κριτηρίων και το ψαλίδισμα των προσδοκιών. Άμεσα και πρακτικά, να ξεφύγουμε από την ατζέντα αποπληρωμής -πάση θυσία- της επόμενης και της επόμενης και της επόμενης δόσης προς τους δανειστές, να φέρουμε τη συζήτηση στο έδαφος των προβλημάτων του Χρέους (που δεν πρέπει να ξεχαστεί), να πάρουμε πολιτικές πρωτοβουλίες που θα θέτουν το ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης ως απάντηση στην ασφυξία.
Δεν πληρώνουμε άλλες δόσεις στους δανειστές, συγκαλούμε έκτακτη ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής όπου και καταγγέλλουμε την ασφυξία, ζητάμε διετές μορατόριουμ για να συμμαζέψουμε τα συντρίμμια που προκάλεσε η μνημονιακή καταιγίδα, βάζουμε τις βάσεις μιας άλλης πορείας, έχοντας στο πλευρό μας ενήμερο, συνειδητό και σε εγρήγορση τον ελληνικό λαό. Αυτή η επιλογή να τύχει της άμεσης λαϊκής επιβεβαίωσης με δημοψήφισμα ή εκλογές. Οποιοδήποτε άλλο δίλημμα είναι έτσι κι αλλιώς εκτός «κόκκινων γραμμών», οδηγεί στο «φτιασίδωμα του υπάρχοντος», στη μεταμοντέρνα υποτέλεια με κεντροαριστερή συνταγή (δηλαδή βασικά οικονομία της αγοράς με ολίγη κοινωνική ευαισθησία, εντός συστημικών προδιαγραφών).
Σίγουρα πρόκειται για μια δύσκολη και κακοτράχαλη πορεία, αλλά στα μεγάλα προβλήματα δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις.
* Ο Ρούντι Ρινάλντι είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ
Σκίτσο: Βαγγέλης Αντωνόπουλος
Επικίνδυνες αποστολές…
