Μέρος Β’
Από τη χίμαιρα του Plan Z στη φενάκη του Plan X
του Δημήτρη Γιαννόπουλου
Στο πρώτο μέρος αυτής της σειράς είδαμε πως οι ομόκεντροι κύκλοι τρόικα-Eurogroup, δηλαδή μια χούφτα αξιωματούχων της ευρωζώνης (με κοινό διακριτικό ότι δεν λογοδοτούν σε κανέναν) κατάφεραν να παγιδέψουν από πολύ νωρίς τον Βαρουφάκη και την κυβέρνηση στη μέγγενη του Μνημονίου 2 και των διαβόητων «προαπαιτούμενων» που είχε αφήσει ανεκτέλεστα η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, ως τα μόνα θέματα που δεχόταν να συζητήσει η τρόικα.
Αυτό δεν το κατάφεραν οι δανειστές μέσω της πιο «επίσημης» γραπτής Απόφασης της 20ής Φεβρουαρίου 2015, αλλά μέσω μιας «προφορικής» τηλεδιάσκεψης τέσσερις μέρες αργότερα, η οποία δεν προβλεπόταν καν από κάποιον κανονισμό.
Δηλαδή, τα ουσιώδη αποφασίζονται στο σκοτάδι της πραγματικής ολιγαρχικής ισχύος όπου κανείς δεν λογοδοτεί αλλά όλοι «ελέγχονται» από το Πανοπτικό στην κορυφή της εξουσιαστικής πυραμίδας.
Εκεί είναι που οι επικυρίαρχοι της Γηραιάς Ηπείρου καταφέρνουν τα πιο σκληρά χτυπήματα σε όσους πιστεύουν πως μπορούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, με μοναδικό όπλο μια μηχανιστική θεωρία παιγνίων, χωρίς νομικό επιτελείο ειδικών στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο, χωρίς να συμβουλεύονται και να καθοδηγούν τις ελληνικές πρεσβείες στην Ευρώπη, χωρίς ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας με την Ελληνική Βουλή και το Ευρωκοινοβούλιο, χωρίς διαύλους συντεταγμένου διάλογου με την κοινωνία.
Αναπότρεπτη συνθηκολόγηση
Σύμφωνα με τον Γιώργο Κοντογιώργη αυτή ακριβώς είναι η ελληνική ιδιαιτερότητα και αδυναμία που έκανε αναπότρεπτη τη συνθηκολόγηση όλων των παρατάξεων της ντόπιας κομματοκρατίας με το ευρωπαϊκό «βασίλειο των σκιών». Ολόκληρη η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με ένα δυναστικό πολιτικό σύστημα το οποίο υποχρεώνεται από επικυρίαρχους δανειστές να εκτελεί ένα πρόγραμμα οικονομικής γενοκτονίας. Πρόγραμμα που δεν εξυπηρετεί καμιά οικονομική λογική αποπληρωμής δανείων ή εκσυγχρονισμού, κανένα ντόπιο επιχειρηματικό ή άλλο συμφέρον, πλην εκείνων που νέμονται προνόμια τα οποία τους παρέχει το ίδιο το κράτος.
Αν υπήρχε, πράγματι, η ελάχιστη διάθεση αντίστασης και απαίτησης για ισότιμη και ουσιαστική διαπραγμάτευσης με τους δανειστές εκ μέρους του ελληνικού πολιτικού κατεστημένου, το τελευταίο θα έβλεπε την ολοφάνερη παραβίαση κάθε μορφής νομιμότητας ως το αδύνατο σημείο της διπλής κατοχής, όπως έχει δείξει ο Γιώργος Κασιμάτης και πλήθος νομικών.
Η πολιτική (όχι μόνο δικαστική) απονομιμοποίηση της κλιμακούμενης πιστωτικής ασφυξίας που διέλυσε τράπεζες, ταμεία και επιχειρήσεις, του εκβιασμού με όλο και πιο σκληρά μέτρα πριν τη καταβολή των δόσεων, της οικονομικής τρομοκρατίας με «χρεοκοπία» ή Grexit που εκδίωξε τις καταθέσεις και η ήδη συντελεσθείσα καταστροφή (με τις συνακόλουθες απαιτήσεις επανορθώσεων) θα μπορούσαν να αποτελέσουν το κύριο διαπραγματευτικό ατού μιας ρωμαλέας διαπραγμάτευσης για τα δίκαια των Ελλήνων στην Ευρώπη.
Η δαμόκλεια σπάθη το Plan Z
Αντί γι’ αυτά, ο Γιάνης Βαρουφάκης προτίμησε να αποδυθεί σε έναν ιλιγγιώδη αγώνα δρόμου πάνω στο χείλος του γκρεμού, σε μια απέλπιδα επικοινωνιακή προσπάθεια να στρέψει την παγκόσμια κοινή γνώμη υπέρ των ελληνικών θέσεων. Στόχος του ήταν να «πείσει» τους Αμερικανούς ή τη Μέρκελ, να υποχρεώσουν με τη σειρά τους την τρόικα (δηλαδή τον Σόϊμπλε) σε έναν «έντιμο συμβιβασμό» έστω και στο 5% των μέτρων του Μνημονίου, πριν έρθει ο αρμαγεδδώνας του κλεισίματος των τραπεζών, των capital controls και το Grexit.
Από την άλλη μεριά, η τρόικα, η Μέρκελ, αλλά και οι Αμερικανοί του Ομπάμα δεν είχαν απολύτως κανένα λόγο να χαλαρώσουν τη θήλεια γύρω από το λαιμό της Ελλάδας στο μέτρο που δεν φοβούνταν κανέναν αρμαγεδδώνα, ενώ ήθελαν να τρομάξουν Ιταλούς, Ισπανούς και Γάλλους ώστε να μη χαλαρώσουν τη δημοσιονομική πειθαρχεία. Κλιμάκωναν μάλιστα τη λοιδορία και τις ύβρεις όσο ο Βαρουφάκης «αγνοούσε» την απαίτησή τους για «σωστές και ολοκληρωμένες προτάσεις», με τις «μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί», δηλαδή, αυτά που προβλέπει το μνημόνιο – όπως συμφώνησαν να «μη το λένε, αλλά αυτό να εννοούνε» στην τηλεδιάσκεψη της 24ης Φεβρουαρίου.
Εκτός από εκείνη τη τηλεδιάσκεψη, καμιά άλλη φορά οι δανειστές δεν καταδέχτηκαν να διαβάσουν τις εξαιρετικά καλογραμμένες, άρτια τεκμηριωμένες, πολυσέλιδες και συνεχώς βελτιούμενες προτάσεις Βαρουφάκη.
Γιατί υποχώρησε;
Τι ήταν, όμως, αυτό που εξανάγκασε τον Βαρουφάκη να υποχωρήσει στο «τελεσίγραφο» της 24ης Φεβρουαρίου, κάτω από πολύ πιο ευνοϊκές συνθήκες, ενώ, φαινομενικά τουλάχιστον, εμφανίστηκε ανυποχώρητος στο τελεσίγραφο του Ιουνίου, με τα ίδια μάλιστα αντίμετρα (π.χ. κούρεμα ομολόγων ΕΚΤ) που είχαν συμφωνηθεί με τον Τσίπρα πριν από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου;
«Η εισήγησή μου (στον Τσίπρα;) ήταν ότι είμαστε 24 Φεβρουαρίου, 28 κλείνουν οι τράπεζες, 28 εξοκείλει το πρόγραμμα. Είδαμε και πάθαμε. Κάναμε πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια… να υπάρξει ο συμβιβασμός της 20ής Φεβρουαρίου. Έκρινα εκείνη τη στιγμή και αυτό ήταν η εισήγησή μου και εισακούστηκε ότι η προσπάθεια από τη μεριά της τρόικας επαναφοράς του μνημονίου ήταν φραστική… άρα θα μπορούσαμε να προσποιηθούμε ότι δεν υπήρξε… κ.λπ.».
Η ίδιοι κίνδυνοι, το ίδιο τετραήμερο μέχρι το τέλος της παράτασης, ίδια επαναφορά του ίδιου μνημονίου από τον Τόμσεν, αλλά οι τράπεζες σε πολύ καλύτερη κατάσταση σύμφωνα με βαθμολογία ΕΚΤ (Δεκ. 2014), με 30 δισ. περισσότερες καταθέσεις σε σύγκριση με τέλη Ιουνίου… Πού είναι η καταγγελία παραβίασης της Συμφωνίας 20/2; Γιατί όχι δημοψήφισμα για το ίδιο μνημόνιο που ξαναεμφανίστηκε ως τελεσίγραφο τον Ιούνιο; Γιατί όχι αντίμετρα στην ΕΚΤ, αφού δεν επαναφέρει το waiver στα ομόλογα – όπως είχε υποσχεθεί 10 μέρες πριν; Και φυσικά, γιατί όχι Σχέδιο Β ή όπως εσχάτως μετονομάστηκε Plan X;
Μήπως έγινε σαφές στην ελληνική πλευρά, ότι αν δεν δεχτεί τελικά τις εκκρεμότητες του Μνημονίου, δεν θα κλείσουν απλώς οι τράπεζες, αλλά θα εφαρμοστεί επακριβώς το θηριώδες Plan Z του Μαΐου 2012, που προβλέπει έξοδο από το ευρώ, αλλά με ολοκληρωτική καταστροφή της ελληνικής οικονομίας και «ανοικοδόμησή» της από «μηδενική βάση» στο πρότυπο του Ιράκ μετά την εισβολή του 2003;
Και μόνο μια απλή αναφορά στο Plan Z, όπως το αποκάλυψε σε μνημειώδες άρθρο του στους Financial Times ο γνωστός μας Peter Spiegel τον Μάιο του 2014, αρκούσε στη τρόικα για να το θέσει ως Δαμόκλειο Σπάθη πάνω από τη «διαπραγμάτευση» Βαρουφάκη.
Αλλά, ακριβώς επειδή ήταν τόσο τρομακτικό και στόχευε πρωτίστως στον εκβιασμό της υποταγής του -πρωθυπουργού πλέον- Σαμαρά μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2012, το Plan Z δεν εμφανίστηκε ποτέ ξανά στις συζητήσεις περί Grexit στη διάρκεια των 18 μηνών μετά το δημοσίευμα του Peter Spiegel, μέχρι που το ανέσυρε από τη λήθη ο Αλέξης Παπαχελάς στη συνέντευξη της 19/2/2016.
Παπαχελάς: «Απλώς, για να το καταλάβω, μου λέτε ότι υπήρχε ένας σχεδιασμός συγκεκριμένος».
Βαρουφάκης: «Συγκεκριμένος, το Plan X -Ρlan B πείτε το έτσι- ο λόγος που το έκανα X είναι γιατί η ΕΚΤ είχε ένα τέτοιο πράγμα».
Παπαχελάς: «Το Plan Z».
Βαρουφάκης: «Το Ρlan Z, εμείς το είπαμε X. Τελείωσε το λατινικό αλφάβητο».
Αν και το Plan Z παραπέμπει σε Ζορμπά και την ταινία Ζ του Κώστα Γάβρα, για τους σχεδιαστές του σημαίνει το τελικό γράμμα του λατινικού αλφαβήτου, δηλαδή κάτι σαν Σχέδιο Ωμέγα (τέλους) για την Ελλάδα. Το ότι ο Βαρουφάκης μίλησε πρώτη φορά για Plan Χ, χωρίς όμως να απορρίπτει τον όρο Plan Β που χρησιμοποιούσε μέχρι τώρα, δείχνει τουλάχιστον έλλειψη σοβαρότητας απέναντι σε μια θανάσιμη απειλή κατά της Ελλάδος, που κωδικοποιήθηκε ως Plan Z. Απειλή την οποία ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο) έχουν περίπου αποδεχθεί και αποσιωπήσει, εμφανίζοντάς την σαν «στιγμιαία», σαν ένα μέτρο που επιδέχεται «αντίμετρα», αντί για ένα σχέδιο «εν εξελίξει» που πλήττει ήδη τη χώρα κάθε μέρα που περνάει, μέχρι τον τελικό «εκμηδενισμό» της οικονομίας της και την ανοικοδόμησή της «από μηδενική βάση».
Συνεχίζεται…
* Ο Δημήτρης Γιαννόπουλος είναι πρώην Σύμβουλος Τύπου του ΥΠΟΙΚ
