Από την απαξίωση στην ιδιωτικοποίηση
Μέσα από την απαξίωση των εργαζομένων και την υπερπροβολή των ελλειμμάτων στις δημόσιες συγκοινωνίες στήνεται το σκηνικό για την πολιτική και ηθική νομιμοποίηση των επιλογών της κυβέρνησης.
Αυτό είναι το συμπέρασμα του Γιώργου Γαβρίλη, αναπληρωτή πρόεδρου της ΓΣΕΕ και εκπροσώπου των εργαζομένων στο Δ.Σ. του ΗΣΑΠ, ο οποίος μιλώντας στο Δρόμο, αποδομεί ένα προς ένα τα επιχειρήματα που προβάλλονται. Άλλωστε, με τα ίδια πολιτικά εργαλεία η κυβέρνηση είχε συμπεριφερθεί και στις περιπτώσεις ιδιωτικοποίησης της Ολυμπιακής και του ΟΛΠ, όπου μέσω της συκοφάντησης οι δυο αυτοί οργανισμοί παραδόθηκαν σε Βγενόπουλο και Cosco.
«Οι συγκοινωνίες δεν είναι ελλειμματικές, απλά υπάρχουν ανεξόφλητες υποχρεώσεις του κράτους», επιμένει ο Γ. Γαβρίλης και εξηγεί: «Με το νόμο 2699/97 προβλέπεται ότι η διαφορά που υπάρχει μεταξύ εσόδων (εισιτήρια) και εξόδων εκμετάλλευσης θα καταβάλλεται ως επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτή η κρατική επιδότηση στις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες δε πληρώθηκε ποτέ από το 1998, με εξαίρεση το 2003 – 2004. Χαρακτηριστικό παράδειγμα φέτος η προβλεπόμενη επιδότηση στις αστικές συγκοινωνίες είναι 500 εκατομμύρια ευρώ και οι επιχειρήσεις πήραν μόνο 115 εκατομμύρια. Και για όλα τα παραπάνω οι επιχειρήσεις υποχρεώνονται σε ένα υπέρογκο και ασύμφορο δανεισμό. Μόνο για φέτος το δάνειο που σύναψε ο ΟΑΣΑ για 130 εκατομμύρια συμφωνήθηκε με επιτόκιο 10,8%».
Κάπως έτσι η μη καταβαλλόμενη και προβλεπόμενη επιδότηση για τις αστικές συγκοινωνίες, μετατρέπεται από υποχρέωση του κράτους προς τις αστικές συγκοινωνίες σε υποχρέωση των αστικών συγκοινωνιών προς τις τράπεζες, δηλαδή σε έλλειμμα.
Την ίδια περίοδο τα ιδιωτικά λεωφορεία της Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) τα οποία εκτελούν πολύ μικρότερο έργο (περίπου 200 εκατ. μετακινήσεις σε σύγκριση με τα 800 εκατ. του συστήματος αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας) πήραν όλη την προβλεπόμενη κρατική επιδότηση, δηλαδή 130 εκατομμύρια ευρώ. Αντίστοιχα πήραν όλη την επιδότηση για τις άγονες γραμμές οι ιδιωτικές αερογραμμές και η ιδιωτική ακτοπλοΐα.
Μήπως όμως υπάρχουν όντως υψηλές αμοιβές στις συγκοινωνίες. Ο Γ. Γαβρίλης είναι σαφής: «Καταρχήν έχουμε 12% μείωση στις αποδοχές μας μετά την εφαρμογή του νόμου. Στον ΗΣΑΠ για παράδειγμα έχουμε μείωση κατά 45% του προσωπικού με παράλληλη αύξηση μεταφορικού έργου κατά 22%. Οι ανάγκες καλύπτονται με υπερωριακή απασχόληση και αυτό εμφανίζει αυξημένο μισθολογικό κόστος». Υπάρχει, βέβαια και η παράμετρος των δαπανών αυτών των επιχειρήσεων. «Πρέπει να απελευθερωθούν οι συγκοινωνίες από προμήθειες που είναι προκλητικά υπερτιμημένες και από δημόσια έργα που είναι υπερκοστολογημένα. Ας κρατήσουμε ως υστερόγραφο ότι ο ΗΣΑΠ, από την ημέρα της ίδρυσής του έχει μοναδικό προμηθευτή την Siemens για όλο το τροχαίο υλικό και για όλο τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό», λέει ο κ. Γαβρίλης.
Στο ίδιο έργο θεατές
Τι επιδιώκει η κυβέρνηση, όμως μέσα από αυτή την εκστρατεία απαξίωσης των δημόσιων συγκοινωνιών;
Το μοντέλο φαίνεται να είναι αυτό που διέρρευσε στον Τύπο για τον ΟΣΕ. Δηλαδή, υποχρεωτικές μετατάξεις χιλιάδων εργαζομένων, κατάργηση όλων των συμβάσεων και όποιων άλλων δικαιωμάτων έχουν παραχθεί από αυτές. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό καλείται σε 15 ημέρες η αντιπροσωπευτικότερη οργάνωση των εργαζομένων στο χώρο (η Ομοσπονδία) να υπογράψει νέα συλλογική σύμβαση εξ αρχής και αν δεν συμφωνήσει ψηφίζεται νόμος που ρυθμίζει το νέο κανονισμό και τις αμοιβές. Όσο αφορά το ίδιο το μέσο, παραμένει το ένα τρίτο και τα υπόλοιπα δύο τρίτα κλείνουν. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ουσιαστικά παραδίδεται στους ιδιώτες. Είτε με απευθείας ιδιωτικοποίηση, είτε με συμβάσεις παραχώρησης τύπου Αττικής Οδού, είτε με ανάθεση έργου σε υπεργολάβους, όπου οι εργαζόμενοι θα εργάζονται με φτωχά δικαιώματα, όπως συμβαίνει σήμερα στην καθαριότητα και στη φύλαξη. Οι επιλογές μετατροπής των συγκοινωνιών από δημόσιο αγαθό σε εμπόρευμα είναι ξεκάθαρες.
Για το τι σημαίνει για τον πολίτη η προοπτική ιδιωτικοποίησης αρκούν ορισμένα παραδείγματα από τις ήδη ιδιωτικές συγκοινωνίες: Τα ιδιωτικά ΚΤΕΛ της Αττικής εισπράττουν εισιτήριο μέχρι και 3,80 για ίδια χιλιόμετρα που στις αστικές συγκοινωνίες κοστίζουν ένα ευρώ. Για να μη μιλήσουμε για τα απλησίαστα κόστη μεταφοράς ενός ιδιωτικού αυτοκινήτου και στο πιο κοντινό νησί του Σαρωνικού.Πώς αντιπαλεύει το συνδικαλιστικό κίνημα αυτές τις επιθέσεις; «Κατά την άποψή μου μέχρι σήμερα έχει επιδείξει χαμηλά αντανακλαστικά», λέει ο Γ. Γαβρίλης. «Έκανε βέβαια ορισμένα βήματα το προηγούμενο διάστημα και είναι ο μόνος κλάδος που συντονίστηκε και πραγματοποίησε πέντε κινητοποιήσεις, αλλά με την ένταση που αποκτούν αυτή την περίοδο οι επιθέσεις απαιτούν άλλα αντανακλαστικά. Να αντιληφθούν τα συνδικάτα το διακύβευμα. Χρειάζεται κοινό βήμα συντονισμού και παρεμβάσεων. Να αποκαλυφθεί η σκόπιμη προπαγάνδα, να υπερασπιστούμε τις συγκοινωνίες ως δημόσιο αγαθό».
Ήδη την επόμενη Τετάρτη οι εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες πραγματοποιούν τετράωρη στάση εργασίας, ενώ ετοιμάζονται για κοινή μετάβαση στη διαδήλωση της Θεσσαλονίκης, όπου μάλιστα δρομολογείται και ειδικός συρμός του ΟΣΕ.
