Του Ηρόστρατου
Με μια μικρή αναζήτηση στο διαδίκτυο θα ανακαλύψετε δεκάδες ενώσεις, συλλόγους, εταιρείες συγγραφέων, πανελλήνιες και τοπικές.
Την ίδια στιγμή η χώρα δεν έχει Κέντρο Βιβλίου, αν και «μαγειρεύεται» η εκ νέου δημιουργία του. Αλλά αν σκεφτούμε πως σεφ είναι η καταστροφέας του Πολιτισμού κυρία Μενδώνη, μπορούμε να υποθέσουμε πως οι περισσότερες πιθανότητες είναι η δημιουργία ενός φορέα για να τρέφονται και να ελέγχονται οι περίφημοι Έλληνες διανοούμενοι, που εδώ και κάτι χρόνια σωπαίνουν απέναντι σε όλα τα αίσχη που συμβαίνουν στη χώρα, πριν ελαχίστων και φωτεινών εξαιρέσεων.
Κάθε χρόνο το Υπουργείο Πολιτισμού, εφαρμόζοντας τα διδάγματα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, χρησιμοποιεί την τακτική του «διαίρει και βασίλευε». Μοιράζει χρήματα –κατόπιν αιτήσεων– σε φορείς του πολιτισμού με κριτήρια που αποφασίζει το ίδιο και μια διορισμένη επιτροπή (μερικές φορές τα μέλη της επιτροπής είναι ταυτόχρονα και μέλη φορέων που αιτούνται και λαμβάνουν χρηματικά ποσά – υποθέτω βάσει της αρχής «ό,τι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό»).
Είναι φυσικό, αν περιμένεις να σου δώσει χρήματα το υπουργείο, να προτιμάς να μη δαγκώνεις το χέρι που σε ταΐζει. Διότι αν τολμήσεις να μιλήσεις για οτιδήποτε που ενοχλεί την εξουσία, γιατί να σε χρηματοδοτήσει;
Παράλληλα ανάμεσα στους δεκάδες/εκατοντάδες που αιτούνται χρήματα για διάφορα πρότζεκτ, είναι φυσικό να δημιουργούνται σχέσεις ανταγωνισμού και εχθρότητας: «Γιατί έδωσαν σε εκείνους κι όχι σ’ εμάς;», «Γιατί οι μεν πήραν τριπλάσιο ποσό από τους δε;», «Πώς είναι δυνατόν να παίρνουν τόσες χιλιάδες ευρώ για μια εκδήλωση, ενώ εμείς…».
Στα χνάρια του υπουργείου κινείται και ο ΟΣΔΕΛ, όπου επίσης χρηματοδοτεί κατά το δοκούν, όποιον φορέα προτιμά, με λεφτά που ανήκουν στα μέλη του. Φορέας δικαιωμάτων, όπου υπάρχει υπερ-εκπροσώπηση των εκδοτών…
Την ίδια ώρα συγγραφείς, μεταφραστές, επιμελητές, εικονογράφοι, γραφίστες βρίσκονται χωρίς συνολική εκπροσώπηση, με αποτέλεσμα να είναι στο έλεος της κάθε εκδοτικής επιχείρησης.
Ειδικά σε ό,τι αφορά στους συγγραφείς η κατάσταση έχει φτάσει στο μη περεταίρω και δεν έχουν τον τρόπο –και τα χρήματα– να αντιδράσουν σε όσα αντιμετωπίζουν.
Τα όσα συμβαίνουν δεν φτάνουν ποτέ στο φως της δημοσιότητας, και οι καταγγελίες πηγαίνουν μόνο από στόμα σε στόμα. Διότι ποιος έχει τη δυνατότητα να αρχίσει μια δικαστική διαμάχη, μόνος απέναντι σε έναν εκδότη και με γνωστή τη λειτουργία της ελληνικής «δικαιοσύνης»;
Συγγραφείς πληρώνουν για να βγει το βιβλίο τους κι όταν έρχεται η ώρα του ταμείου, με διάφορες δικαιολογίες δεν λαμβάνουν τίποτα. Ο έλεγχος των πωλήσεων είναι στα χέρια των εκδοτών κι είναι πρακτικά αδύνατον να ανακαλύψει ένας συγγραφέας πόσα ακριβώς αντίτυπα έχουν διακινηθεί. Τα συμβόλαια που υπογράφονται κρύβουν συχνά παγίδες, αφού συντάσσονται από την πλευρά του εκδότη και δεν έχει ο κάθε συγγραφέας και από έναν δικηγόρο να του υποδείξει τυχόν προβλήματα που υπάρχουν.
Από εκεί και πέρα συχνά δεν καταβάλλονται ή καθυστερούν να καταβληθούν τα συγγραφικά δικαιώματα (συνήθως ψίχουλα σε σχέση με τις συνολικές πωλήσεις) και δεν υπάρχει τρόπος να αντιδράσει ο συγγραφέας, αφού είπαμε πως η δικαστική οδός είναι στην ουσία κλειστή.
Ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς και χιλιάδες τα προβλήματα.
Την προηγούμενη εβδομάδα έγραφα για τους δημοσιογράφους αλλά και για την ανάγκη να υπάρξει Συνδικάτο Τύπου.
Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να δημιουργηθεί ένα Συνδικάτο, ένας συνδικαλιστικός φορέας όχι μόνο των συγγραφέων, αλλά συνολικά των ανθρώπων του βιβλίου – χωρίς φυσικά τους εκδότες.
Συνδικάτο Βιβλίου λοιπόν. Για να έχει τη δύναμη να υπερασπίσει τα δικαιώματα των δημιουργών. Να εξασφαλίσει δίκαιες αμοιβές, συμβόλαια και κυρίως έλεγχο στα όσα συμβαίνουν και με νομική υποστήριξη των μελών του.
Ένα Συνδικάτο που θα περιλαμβάνει συγγραφείς, μεταφραστές, επιμελητές, γραφίστες, εικονογράφους.
Ένα Συνδικάτο που δεν θα λειτουργεί ως «κλαμπ», αλλά ως συνδικαλιστικός φορέας.
Θέτω το ζήτημα και δηλώνω τη διαθεσιμότητά μου για συμμετοχή σε μια τέτοια πρωτοβουλία.
Αναμένουμε και τις δικές σας τοποθετήσεις…
