Συνέντευξη στον Λεωνίδα Σακλαμπάνη.
Ο Αουγκούστο Γιάνκοβιτς είναι μέλος του εργατικού-αντιπυρηνικού κινήματος Γερμανίας-Ιαπωνίας-Λατινικής Αμερικής. Βρέθηκε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει σε μια συζήτηση που έγινε στις 27 Μαΐου, στο Πολυτεχνείο, με θέμα «Από τη Χιροσίμα ως το Ιράκ, από το Τσέρνομπιλ μέχρι τη Φουκουσίμα».
Πρώτα απ’ όλα θα θέλαμε να μας περιγράψετε το κίνημά σας, τις δράσεις του σε ένα τόσο ευρύ γεωγραφικό πλαίσιο.
Είμαι μέλος του συνδικάτου «verdi» που καλύπτει υπαλλήλους — μαθηματικός, με ειδίκευση στην πληροφορική. Αγωνίζομαι στο αντιπυρηνικό κίνημα της Γερμανίας. Αυτό το κίνημα δεν είναι απλώς «πράσινο», είναι κίνημα στο οποίο συμμετέχουν πολύ περισσότεροι άνθρωποι. Επειδή έχω αναπτύξει πολλές επαφές με το ιαπωνικό συνδικάτο σιδηροδρομικών «Doro Chiba», αρχίσαμε μαζί με άλλους αγωνιστές να δημιουργούμε στη Γερμανία μια ομάδα υποστήριξης των δραστηριοτήτων του «Doro Chiba». Το Chiba είναι μια περιοχή του Τόκιο με 500.000 κατοίκους. Είναι το πλησιέστερο μέρος του Τόκιο στη Φουκουσίμα. Εκεί υπάρχει το προαναφερθέν συνδικάτο, το οποίο είναι πασίγνωστο σ’ όλη την Ιαπωνία, γιατί είναι εξαιρετικά δραστήριο, θα μπορούσα να πω ότι αποτελεί παράδειγμα για το πώς πρέπει να είναι ένα πραγματικό συνδικάτο εργαζομένων.
Επίσης έχουμε πολλές επαφές με τη Λατινική Αμερική, με την αριστερή αντιπολίτευση στη Βενεζουέλα και με μια ομάδα του συνδικάτου σιδηροδρομικών του Μπουένος Άιρες, που αντιστέκεται στη μαφιόζικη γραφειοκρατία των «επίσημων συνδικάτων».
Τι ακριβώς συμβαίνει τώρα στην Ιαπωνία; Πολλοί, ιδίως από τα ΜΜΕ, παρουσιάζουν το γεγονός ως αποτέλεσμα μιας φυσικής καταστροφής. Ποια είναι η γνώμη σας;
Το πραγματικό πρόβλημα με την καταστροφή στη Φουκουσίμα δεν είναι απλώς το πυρηνικό. Είναι ένα πρόβλημα που σχετίζεται με την παγκόσμια οικονομική κρίση. Είναι ο συνδυασμός οικονομικής κρίσης- πυρηνικής τεχνολογίας. Δεν γίνεται συντήρηση των αντιδραστήρων, επειδή είναι πολύ ακριβή η οικοδόμηση νέων ατσάλινων κατασκευών, νέων αντλιών νερού κ.λπ. Στη Φουκουσίμα, η συντήρηση των αντλιών ψυχρού ύδατος που λειτουργούν με ντίζελ ήταν ακόμη χειρότερη, αυτό το γνωρίζουμε εδώ και δύο χρόνια. Αυτές οι αντλίες προκάλεσαν την καταστροφή.
Μια χώρα που δεν διαθέτει χρήματα για τις αντλίες νερού των πυρηνικών εργοστασίων, μια χώρα που η συντήρηση γίνεται με υπεργολαβίες -και μιλούμε για την Ιαπωνία!- είναι μια χώρα που η καταστροφή αργά ή γρήγορα θα έλθει.
Εδώ δεν αναφέρομαι στο αν η οικονομική κρίση είναι μια «φυσική καταστροφή» ή όχι.
Αναφέρομαι στο συνδυασμό εξοικονόμησης κόστους και αγνόησης των προβλημάτων που προκαλεί η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Αυτός είναι εγκληματικός συνδυασμός. Κάθε διευθυντής και κάθε εταιρία όπου γης γνωρίζουν πολύ καλά τι μπορεί να συμβεί όταν ο προϋπολογισμός συντήρησης μειώνεται. Το να επιμένουν ότι η συντήρηση «δεν είναι κάτι σπουδαίο» είναι εγκληματικό.
Πώς αντιδρά ο ιαπωνικός λαός;
Πριν από την καταστροφή, η πλειονότητα του ιαπωνικού λαού δεν είχε λόγους να μην πιστεύει στα λόγια της ιαπωνικής κυβέρνησης, στους διευθυντές της TEPCO (ιδιοκτήτριας εταιρίας του πυρηνικού σταθμού στη Φουκουσίμα) και στις ομάδες πίεσης υπέρ των πυρηνικών. Το σοκ ήταν μεγάλο και γι’ αυτό η διαμαρτυρία στην Ιαπωνία όλο και εξαπλώνεται. Δημιουργείται ένα νέο κίνημα.
Οι φίλοι μας του συνδικάτου «Doro Chiba» προσπάθησαν να βοηθήσουν άμεσα τα θύματα στην περιοχή της Φουκουσίμα. Και η αστυνομία τους συνέλαβε! Η αστυνομία εξέδωσε διαταγή όπου έλεγε ότι δεν επιτρέπεται σε κανέναν πολίτη να βοηθά, γιατί «διατάρασσε την κοινωνική ειρήνη». Αναγκάστηκαν να οργανώσουν μαχητικές ομάδες για να πάνε βοήθεια στα θύματα. Τρέλα!
Προς το παρόν, οι περισσότεροι Ιάπωνες δεν αντιδρούν ενεργητικά, αλλά δεν είναι ηλίθιοι. Δεν κρατούν ακόμη το «σπαθί του σαμουράι», αλλά κάτι σκέφτονται για τα παλιά σπαθιά…
Τον Νοέμβριο του 2010, πριν από την καταστροφή στη Φουκουσίμα, οι εργαζόμενοι της Ιαπωνίας πραγματοποίησαν πολλούς αγώνες και κινητοποιήσεις που συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι. Τώρα, με την καταστροφή, έχει προκληθεί σοκ. Στο εξής ξέρουμε ότι οι κινητοποιήσεις ενάντια στον υπαρκτό πυρηνικό κίνδυνο (τους άλλους αντιδραστήρες) θα υπερβαίνουν τις προηγούμενες των 5-10.000. Αλλά η αστυνομική καταστολή είναι επίσης πολύ μεγαλύτερη. Το σύστημα φοβάται. Και υπολογίζει τι μπορεί να συμβεί.
Ποια είναι η κατάσταση στη Γερμανία;
Δεν μπορώ να κάνω μέσα σ’ αυτά τα χρονικά πλαίσια μια μεγάλη ανάλυση για την κατάσταση στη Γερμανία. Θα αναφέρω επιγραμματικά ορισμένες σκέψεις: Η Γερμανία κρατιέται, επειδή εξάγει σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Βγάζει κέρδη απ’ αυτό, οι άλλες χώρες πληρώνουν. Και οι άλλες χώρες δεν μπορούν να αντιδράσουν, γιατί έχουμε το «ευρώ» και δεν μπορούν να κάνουν υποτίμηση. Ο νεοφιλελευθερισμός έχει δημιουργήσει μια χρηματιστική φούσκα που θα εκραγεί το επόμενο διάστημα και η κρίση θα είναι πρωτοφανής στην ιστορία του καπιταλισμού.
Στην Ευρώπη αντιμετωπίζουμε επίσης μια νέα κατάσταση που σχετίζεται με τη δυναμική του ταξικού αγώνα. Είναι πιθανό να γεννηθεί ένα νέο εργατικό κίνημα, με νέες δομές, ίσως με δομές κοινωνικής δικτύωσης. Είναι μια ιστορικά ανοιχτή κατάσταση.
Όμως, τα προβλήματα δεν λύνονται με έναν νέο προστατευτισμό. Για παράδειγμα, αν μια χώρα σταματήσει να παράγει ενέργεια σε πυρηνικούς σταθμούς (π.χ. όπως εξήγγειλε η γερμανική κυβέρνηση για το 2022) και οι γειτονικές της εξακολουθούν να παράγουν (η πυρηνική ενέργεια δεν είναι τόσο ακριβή στην παραγωγή της, αν αδιαφορείς για την καταστροφή — τότε μόνο γίνεται πραγματικά πανάκριβη!).
Όμως, αν τα εργοστάσια της χώρας σας χρειάζονται ενέργεια και η ενέργεια των διπλανών χωρών δεν είναι τόσο ακριβή, τότε να είσαστε σίγουρος ότι η διεύθυνση των εργοστασίων θα πιέσει την κυβέρνηση να επιτρέψει την εισαγωγή αυτής της ενέργειας ή θα μεταφέρουν την παραγωγή της σε κάποια άλλη χώρα. Σε ένα σύστημα που πυρήνας του είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους, όπως είναι δηλαδή το καπιταλιστικό, καμιά χώρα δεν μπορεί να πει «δεν επιτρέπουμε την πυρηνική ενέργεια στη χώρα μας, δεν επιτρέπουμε το Χ εργοστάσιο να πάει σε μια άλλη χώρα». Γιατί τότε σημαίνει απαλλοτρίωση ιδιοκτησίας και αυτό δεν είναι πλέον καπιταλισμός.
Θα πρέπει να σας πω ότι και στη Λατινική Αμερική η κατάσταση είναι εκρηκτική. Υπάρχει πολύ εκρηκτικό δυναμικό εκεί και σοβαρές δυσκολίες. Ένα παράδειγμα: Στη Βολιβία παράγεται κόκα, όχι όπως έκαναν παλιά οι Ινδιάνοι, αλλά για το καπιταλιστικό εμπόριο. Ο Μοράλες δεν μπορεί να πει στους αγρότες «Σταματήστε την παραγωγή», χωρίς εναλλακτική λύση. Αλλά για την εναλλακτική λύση χρειάζονται επενδύσεις κι αυτές σήμερα είναι πολύ ακριβές… Επίσης, νομίζω, ότι η κατάσταση στις ΗΠΑ θα επηρεάσει τη Λ. Αμερική, αν γίνει επικίνδυνα εκρηκτική.
Το συμπέρασμά μου; Χρειαζόμαστε νέες λύσεις. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερη παραγωγή για τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Δεν χρειαζόμαστε μια γραφειοκρατία μη παραγωγική. Χρειαζόμαστε σίγουρα δημόσια ιδιοκτησία, αλλά όχι γραφειοκρατική.
