Ώς πότε οι αναλύσεις της Αριστεράς θα εστιάζουν στις αρνητικές συνέπειες της μιας ή της άλλης ρύθμισης που προωθεί η εκάστοτε μνημονιακή κυβέρνηση;
Ώς πότε οι κεντρικοί στόχοι θα εστιάζονται στο «ώς εδώ» για το ένα ή το άλλο βάρβαρο μέτρο; Μέχρι πότε οι διάφοροι συνδικαλιστικοί αγώνες θα εστιάζουν στα του κλάδου τους, θεωρώντας ότι με την αποφασιστική στάση στον κάθε δικό τους χώρο, θα αποτελέσουν τη θρυαλλίδα για το ξέσπασμα ενός μεγάλου κινήματος;
Δυστυχώς, όλα αυτά δεν μπορούν να λύσουν τον κόμπο που πρέπει σήμερα να λυθεί. Ο πόθος της διεξόδου από το μνημονιακό αδιέξοδο παραμένει ολοζώντανος μέσα στο λαό, παρότι τον τελευταίο χρόνο δεν είχαμε τις μεγαλειώδεις κινηματικές εξάρσεις και πολιτικές ανατροπές των προηγούμενων ετών. Όμως, αυτή η λαϊκή επιθυμία δεν μπορεί να γονιμοποιηθεί όσο δεν προωθείται με συγκεκριμένο σχέδιο ο κεντρικός πολιτικός στόχος: η ανατροπή της μνημονιακής κυβέρνησης και το πέρασμα σε ένα «μετατροϊκανό ξέφωτο».
Κεντρικός πολιτικός αγώνας
Αυτό είναι το πρώτο και το βασικό ζήτημα που θα έπρεπε να απασχολεί την Αριστερά. Το πώς θα γίνει η δημοκρατική ανατροπή. Η έκκληση για «ανένδοτο αγώνα» που έχει απευθύνει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να πάρει σάρκα και οστά, στρεφόμενη συνολικά απέναντι στην κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Αλλά αυτό δεν θα γίνει από μόνο του. Χρειάζεται σχεδιασμός, τακτική, οργάνωση.
Πριν απ’ όλα χρειάζεται επίγνωση ότι μιλάμε για κεντρικό πολιτικό αγώνα. Όχι για επιμέρους μέτωπα, όχι για κίνημα συμπαράστασης σε εργαζόμενους του ενός ή του άλλου κλάδου – αντίληψη που δοκιμάστηκε κι έδειξε ότι δεν μπορεί να προκύψει πολιτικό κίνημα ανατροπής. Συνεπώς αναζητούμε κάτι για το οποίο δεν έχουμε ιδιαίτερη εμπειρία για το πώς μπορεί να γίνει, ειδικά στην εποχή μας και στις σύγχρονες συνθήκες πολιτικής συμπεριφοράς, ενημέρωσης, κινητοποίησης των κοινωνιών. Αλλά, παράλληλα, αναζητούμε κάτι για το οποίο υπάρχει μεγάλη κοινωνική αναγκαιότητα.
Για να κάνουμε μια αναλογία, το κίνημα των πλατειών το 2011 ήταν ένα πρωτότυπο, αυθόρμητο και ακηδεμόνευτο λαϊκό ξέσπασμα, με κεντρικούς πολιτικούς στόχους και με καταλυτικές πολιτικές συνέπειες. Δεν μπορεί όμως να επαναληφθεί.
Χρειαζόμαστε κάτι νέο – κι αυτό το νέο μπορεί τώρα να προσεγγιστεί μόνο αν η Αριστερά και ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ, πράξει με τόλμη, υπερβεί ξεπερασμένα στερεότυπα (π.χ. οργάνωση αγώνων μόνο μέσω των συνδικάτων) και ανοίξει το δρόμο σε νέες μορφές κίνησης της κοινωνίας.
Πρωτοβουλίες «από τώρα»
Στενή σχέση με τον κεντρικό πολιτικό αγώνα έχει η προώθηση, «από τώρα», ανατακτικών πρωτοβουλιών. Για τη δημοκρατική πολιτειακή επαναθεμελίωση, την κοινωνική αλληλεγγύη, την παραγωγική ανασυγκρότηση, την πολιτιστική αναγέννηση, τον κοινωνικό έλεγχο, για μια νέα κοινωνική ηθική. Συνήθως συζητάμε για την «επόμενη μέρα» και δεν έχουμε συναίσθηση ότι η «επόμενη μέρα» έχει αρχίσει ήδη «από τώρα». Από το πώς θα αναπτύξουμε την κοινωνική κίνηση σε μια σειρά επίπεδα όπως αυτά που μόλις αναφέρθηκαν, εξαρτάται το πώς θα είναι η «επόμενη μέρα» – ίσως και το αν τελικά θα έρθει αυτή.
Ένα μεγάλο κίνημα πολιτισμού αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση για την «έγερση» του λαού. Όμως ας αναρωτηθούμε αν μπορεί να γίνει αυτό χωρίς -για παράδειγμα- να απαλλαγούμε από τα σκουπίδια της μουσικής βιομηχανίας;
Επίσης, το να προχωρήσει άμεσα μια πολύπλευρη διαδικασία διαβούλευσης για την παραγωγική ανασυγκρότηση και το να προχωρήσουν δοκιμασίες σε ορισμένους τομείς (π.χ. συνεταιρισμοί καταναλωτών) συνιστά μια μεγάλης σημασίας παρέμβαση «από τώρα», παρ’ ότι προφανώς δεν λύνει το ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Όμως, αποτελεί μια «εκπαίδευση» της κοινωνίας, ανεβάζει την κοινωνική συνείδηση, δημιουργεί μια υποδομή σχεδίων και διαδικασιών πολύ χρήσιμων για την «επόμενη μέρα» και κυρίως, δημιουργεί μια υποδομή για την αντιμετώπιση «από τώρα» των προβλημάτων της επιβίωσης – υποδομή που θα παίξει κρισιμότατο ρόλο στην αντιμετώπιση των εκβιασμών που θα υπάρξουν απέναντι σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς.
Κεντρικός πολιτικός αγώνας και κεντρικές ανατακτικές πρωτοβουλίες – αυτή πρέπει να γίνει η ατζέντα της Αριστεράς. Υπερβαίνοντας τον κινηματισμό, τα επιμέρους μέτωπα και τα διαδοχικά -αλλά ατελέσφορα- «ώς εδώ», καθώς και τα στερεότυπα μιας πολιτικής κουλτούρας που πλέον δεν επικοινωνεί με τα δημιουργικά και αγωνιστικά κύτταρα του λαού.
Χρίστος Καραμάνος
