Επιμέλεια-μεταφράσεις: Άβα Μπουλούμπαση
Στις μέρες μας διεξάγεται μια μεγάλη κοινωνική αντιπαράθεση με το στρατόπεδο της παγκοσμιοποίησης, που έχει κηρύξει πόλεμο στον «εθνολαϊκισμό» και θεωρεί το κράτος-έθνος ως ξεπερασμένο για τα σκουπίδια κατασκεύασμα. Αναπόφευκτα, διεξάγεται (και πρέπει να ενταθεί) και μια σφοδρότατη ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση.
Στη χώρα μας όλοι οι υποταγμένοι στην παγκοσμιοποίηση κραυγάζουν εν χορώ πως είναι φυσικό να ζούμε σε κατάσταση περιορισμένης κυριαρχίας (αυτή τάχα θα επανέλθει εάν «βγούμε στις αγορές», εφόσον βέβαια μας κάνουν οι «αγορές» τη χάρη). Άρα, ας εφαρμόσουμε υπό κηδεμονία αυτά που δεν μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας. Όσο για το γεγονός ότι αυτό καθαυτό το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης έχει τεθεί εν αμφιβόλω, κατ’ αυτούς οφείλεται ακριβώς στο ότι η εθνική κυριαρχία μπαίνει για μία ακόμη φορά στη μέση. Επομένως, ας μην δυσκολεύουμε κι άλλο τα πράγματα…
Η αντιπαράθεση αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση για τις προοδευτικές δυνάμεις σήμερα, διότι ο γκλομπαλισμός προωθήθηκε με μια σειρά νέες διατυπώσεις του ιμπεριαλιστικού οικουμενισμού: ανθρώπινα δικαιώματα, δικαίωμα επέμβασης (άρα καταστρατήγησης του διεθνούς δικαίου) όπου αυτά παραβιάζονται, «ανθρωπιστικοί» πόλεμοι και βομβαρδισμοί, πλήρης και γενική αμφισβήτηση του κράτους-έθνους και του εθνικού φαινομένου, αναθεωρητικές απόψεις για την πρόσφατη ιστορία. Η πλευρά της παγκοσμιοποίησης που ιδεολογικά προβλήθηκε καταργούσε σύνορα, χώρες, ιδιαιτερότητες, ποικιλίες, και στην ουσία αναιρούσε κάθε φραγμό που εμπόδιζε τη νέα φάση συσσώρευσης μέσω της παγκοσμιοποίησης.
Ο ιμπεριαλιστικός οικουμενισμός και η δικαιωματική αριστερά πορεύτηκαν πολλές φορές, τις περισσότερες, πλάι-πλάι. Και άνοιξαν το δρόμο έτσι ώστε μια τεράστια περιοχή στόχων και επιδιώξεων να αποτελέσει περιεχόμενο ακροδεξιών και ρατσιστικών εθνικιστικών δυνάμεων. Σήμερα ακόμα, χωρίς να έχουν μάθει τίποτα από όσα συνέβησαν τα τελευταία 10-15 χρόνια, θεωρούν μεγαλύτερο και πιο επικίνδυνο εχθρό αυτές τις δυνάμεις, παρά τις δυνάμεις της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Επιμένουμε για μια ακόμα φορά: Στη φάση που έχει ήδη ανοίξει, με τη γεωπολιτική να κάνει ισχυρότατη την παρουσία της, αποκτούν κρίσιμη σημασία θέματα όπως η εθνική και λαϊκή κυριαρχία των χωρών. Αυτά δεν μπορούν να λείπουν ως στόχοι και επιδιώξεις των προοδευτικών δυνάμεων, ούτε επιτρέπεται να αφεθούν ως θεματολογίες σε εθνικιστικές δυνάμεις. Αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει κανένα σοβαρό ιδεολογικό και πολιτικό μέτωπο απέναντι στον γκλομπαλισμό και τον ιμπεριαλιστικό οικουμενισμό (ο οποίος, εξάλλου, προωθεί τα συμφέρονται ισχυρότατων εθνικισμών).
Οι γαλλικές εκλογές πρέπει να μας προβληματίσουν όσο αφορά το ιδεολογικό τους ντεκόρ. Μα τι τους έπιασε όλους να τελειώνουν τις ομιλίες τους με τα «Ζήτω η Γαλλία» και «Ζήτω η (Γαλλική) Δημοκρατία»; Ακόμα και ο Μελανσόν; Κάτι βαθύτερο συμβαίνει, και πρέπει να το αφουγκραστούμε.
Στο αφιέρωμα που κρατάτε στα χέρια σας στεκόμαστε στο ζήτημα της κυριαρχίας, και της σημασίας που έχει σαν στοιχείο αντίστασης και ως στόχος συσπείρωσης ευρύτατων στρωμάτων απέναντι στον γκλομπαλισμό. Στο αφιέρωμα αυτό προσθέσαμε ένα παλιότερο κείμενο του Ντανιέλ Μπενσαΐντ (1946-2010), το οποίο γράφτηκε το 2002. Ο λόγος είναι το βάθος της σκέψης αυτού του διανοούμενου, που μπορεί να φέρει στην επιφάνεια μια σειρά ζητήματα τα οποία μια ορισμένη αριστερά δεν θέλει καν να αντιμετωπίσει. Παραμένοντας έτσι σε μια πρωτόγονη δυαδική ταξική αντίληψη και σε γνωστά στερεότυπα, που αρνούνται να δουν τη συνθετότητα του πολιτικού και κοινωνικού αγώνα.
Αυτοδιάθεση των λαών και εθνική κυριαρχία | του Φραντς Αλτομάρε*
