Και οι πρόσφυγες μπορούν να φιλοξενηθούν και η ανάπλαση να προχωρήσει στους παλιούς στάβλους
Είναι αλήθεια ότι η δημιουργία Φιλοξενείου για οικογένειες προσφύγων στην Τούμπα έγινε γνωστή με άσχημο τρόπο· κάπου μέσα στο καλοκαίρι μάθαμε για τις αντιδράσεις κάποιων κατοίκων, οι οποίοι φτάσανε στο σημείο να υψώσουν πανό με το –τραγικό για την προσφυγική Τούμπα– σύνθημα «Όχι στους πολιτικούς πρόσφυγες». Αυτή η κίνηση ξύπνησε τα αντανακλαστικά του αντιφασιστικού και αντιρατσιστικού κινήματος, που δικαίως φοβήθηκε ότι η Χρυσή Αυγή προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να πατήσει πόδι στην Τούμπα, κάτι που επιχειρούσε άλλωστε εδώ και καιρό.
Όταν σκύψαμε να δούμε το πρόβλημα από κοντά, αντιληφθήκαμε ότι τα πράγματα ήταν πολύ πιο σύνθετα· πράγματι, οι φασίστες προσπαθούσαν να ηγεμονεύσουν πάνω σε ένα μίγμα ξενοφοβίας, ελιτισμού, άγνοιας και αμορφωσιάς, αλλά και δίκαιης αγανάκτησης για τη συνολική υποβάθμιση της γειτονιάς και την προχειρότητα και την αλαζονεία της διοίκησης Μπουτάρη. Με πολύ σύνεση λοιπόν, οι προϋπάρχουσες επιτροπές και συνελεύσεις κατοίκων της Τούμπας, αυτές δηλαδή που ανήκαν στην από εδώ πλευρά, μαζί με την Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία και άλλες αντιρατσιστικές κινήσεις, αποφύγαμε συνειδητά να αναδείξουμε την εμπλοκή των φασιστών και να τους πριμοδοτήσουν έτσι στην κίνησή τους. Αντίθετα, προσπαθήσαμε να πείσουμε ότι κανένας καλοπροαίρετος κάτοικος δεν είχε να φοβηθεί τίποτα από την παρουσία 7 προσφυγικών οικογενειών και ότι η δημιουργία του Φιλοξενείου θα μπορούσε να λειτουργήσει ως όχημα για την ανάπλαση όλης της έκτασης των παλιών στάβλων και την απόδοσή της σε κοινωνικές χρήσεις – ένα απολύτως δίκαιο και χρόνιο αίτημα των πολιτών.
Μιλήσαμε για τους πρόσφυγες και τον πόλεμο που υφίστανται από το κράτος και το παρακράτος και επιμείναμε ότι η βαρβαρότητα αυτή όμως δεν στρέφεται μόνο ενάντια στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, αλλά ενάντια τελικά σε ολόκληρη την κοινωνία, αφού όσο διασπούν τους εργαζόμενους σε νόμιμους και παράνομους, όσο αποκλείουν τους «χωρίς χαρτιά», τους άνεργους, τους ανασφάλιστους από τα κοινά αγαθά και τις δημόσιες υπηρεσίες, όσο μετατρέπουν τα καθολικά δικαιώματα σε προνόμια των λίγων, όσο εθίζουν την κοινωνία στην κρατική βία, το φόβο και την καταστολή, τόσο κερδίζουν οι από πάνω και τόσο χάνουμε εμείς, οι πολλοί, οι φτωχοί, οι εργαζόμενοι κι οι άνεργοι.
Δείξαμε έτσι ότι κάθε πρωτοβουλία που ανοίγει ένα –συμβολικό έστω– παράθυρο ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, έχει τη σημασία της. Φυσικά, έχουμε πολύ διαφορετικές απόψεις από τη διοίκηση του Δήμου για το πώς πρέπει να ασκείται η κοινωνική πολιτική· πιστεύουμε ότι οι δομές αυτές θα πρέπει να είναι δημόσιες, ανοιχτές στον έλεγχο και τη συμμετοχή της κοινωνίας, να έχουν σταθερή κρατική χρηματοδότηση και σταθερούς εργαζόμενους και να μην στηρίζονται σε περιστασιακά ευρωπαϊκά προγράμματα και στην ιδιωτική διαχείριση. Φυσικά, επίσης, και η πρωτοβουλία αυτή δεν μπορεί να αποτελέσει αντιρατσιστική κολυμπήθρα για να ξεπλύνει μία διοίκηση της οποίας η κύρια αποστολή παραμένει η κατά γράμμα τήρηση της μνημονιακής πολιτικής, παράγοντας φτώχεια και δυστυχία για ντόπιους και μετανάστες, ενώ στον ελεύθερό της χρόνο κυνηγά τους φτωχοδιάβολους μικροπωλητές και ρακοσυλλέκτες.
Επιμείναμε ωστόσο ότι όταν το ερώτημα είναι «φιλοξενείο ή ξενοφοβία», η απάντηση για εμάς δεν μπορεί παρά να είναι μία, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις. Και φαίνεται ότι μέχρι τώρα πήγε καλά· η «επιτροπή» της άλλης πλευράς φαίνεται ότι έχει διασπαστεί και απομαζικοποιηθεί κι έχει μείνει ένας σαφώς μικρότερος ξενοφοβικός πυρήνας. Το ζήτημα είναι πια, και το Φιλοξενείο να γίνει και η διεκδίκηση για τη συνολική ανάπλαση να προχωρήσει μαζί του.
Νίκος Νικήσιανης, μέλος της Αντιρατσιστικής Πρωτοβουλίας Θεσσαλονίκης
