Από θυγατρική, αυτοδύναμη μητρική, με κύκλο εργασιών 2 δισ. δολάρια
της Αλίκης Βεγγίρη
Ξαφνικά, εδώ και λίγο καιρό, το σουνιτικό ISIS μπήκε φαρδιά πλατιά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων του κόσμου, εντυπωσιάζοντας με τη στρατιωτική του προέλαση, με τον τελευταίας μόδας στρατιωτικό εξοπλισμό, με τους χιλιάδες αφοσιωμένους μαχητές που έσπευσαν από Δύση και Ανατολή να ενταχθούν στις γραμμές του (τρεις χιλιάδες μόνο από Ευρώπη, και μερικές εκατοντάδες από Καναδά, ΗΠΑ και Αυστραλία), με τη μεσαιωνική του θηριωδία ενάντια σε πολίτες αλλόθρησκους και ομόθρησκους, αλλά και με την επαγγελματική επικοινωνιακή του στρατηγική. Με την οποία απέσπασε σημαντική λαϊκή υποστήριξη στις σουνιτικές περιοχές βόρειου Ιράκ και Συρίας, όχι για λόγους θρησκευτικούς –επειδή θαμπώθηκαν από την εξτρεμιστική ερμηνεία του κορανίου που πρεσβεύει– αλλά για λόγους πολιτικούς, ευελπιστώντας να ξεφύγουν από την περιθωριοποίηση και καταπίεση που υφίσταντο από τις σιιτικές κυβερνήσεις των Μαλίκι και Άσαντ αντιστοίχως.
Κι επιπλέον επειδή, συνεπές στις επιδιώξεις του για τη σύσταση αυτόνομου ισλαμικού κράτους, το ISIS φροντίζει να παρέχει στους νεο-αποκτηθέντες υπηκόους τα ίδια κοινωνικά αγαθά με ένα κράτος, διοχετεύοντας αρκετούς από τους τεράστιους πόρους του σε σχολεία και κλινικές, ενώ εξασφαλίζει, με ή χωρίς βία, να μισθοδοτεί τους ήδη υπάρχοντες επαγγελματίες, από σερβιτόρους ώς μηχανικούς στα πετρέλαια και τα υδροηλεκτρικά φράγματα.
Σύμμαχοι απ’ τα… παλιά
Το ISIS ξεκίνησε με την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ σαν παρακλάδι της Αλ Κάιντα, κάνοντας αντίσταση. Χώρισαν όμως τα τσανάκια τους τον Φεβρουάριο 2014, όταν το ISIS κατηγόρησε την Al-Qaeda για χαλαρότητα και ατολμία και η Αλ Κάιντα το ISIS για υπερβολική βιαιότητα, λες και η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους ήταν μια πράξη αβρότητας.
Η διαφορά τους, θα έλεγε κανείς ότι έγκειται στο ότι, ενώ η Al-Qaeda επέδειξε πνεύμα ευφάνταστο και καινοτόμο στην εκτέλεση των στόχων της, το ISIS, στερούμενο φαντασίας και κοσμοπολιτισμού, στράφηκε σε τεχνικές εξόντωσης ανέμπνευστες και εντελώς παρωχημένες, γεγονός που φαίνεται να ενόχλησε την… Αλ Κάιντα αισθητική. Παρά ταύτα, το ISIS με τη στρατηγική του επιδεξιότητα και το επιτελικό του πνεύμα κατόρθωσε να υπερκεράσει τον παλαιό του σύμμαχο και να επιβάλει το δικό του brand στους διεθνείς κύκλους των τζιχαντιστών.
Νέοι και νέες από Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο και Ολλανδία μαγεμένοι από την πιο καθαρή μορφή βίας που έχει ποτέ ασκηθεί, και εξωθούμενοι από την ευρωπαϊκή νεανική ανεργία του 25%, βρίσκουν στο ISIS, πέρα απ’ την αδρεναλίνη ενός ζωντανού βίντεο-γκέιμ, έναν καλοπληρωτή εργοδότη με εξασφαλισμένη απασχόληση, είτε στο ίδιο είτε σε κάποια ανά την υφήλιο θυγατρική του, όπως για παράδειγμα στο Boko Haram στη Νιγηρία, καθώς και καλές προοπτικές για εξέλιξη σε περίπτωση που το χαλιφάτο ευοδωθεί. Δημοσιεύματα αφήνουν να εννοηθεί ότι το πακέτο περιλαμβάνει 600 δολάρια το μήνα στο χέρι αφορολόγητα, δωρεάν τροφή και ύπνο, και ως bonus, απεριόριστη συμμετοχή στο μακέλεμα και τη λεηλασία.
Πού βρίσκει όμως τα χρήματα;
Πολλές πηγές συγκλίνουν στο ότι το ISIS είναι κατά μεγάλο ποσοστό αυτοχρηματοδοτούμενο, χωρίς να λείπουν βέβαια και οι χορηγίες, κυρίως στο ξεκίνημά του, από πλούσιους Καταριανούς, Κουβεϊτιανούς και Σαουδάραβες, όχι ειδικά σ’ αυτό συγκεκριμένα, αλλά και σ’ όσες παραστρατιωτικές ομάδες στη Συρία ή στο Ιράκ κραδαίνουν κι από ένα όπλο ενάντια στον σιιτικό εχθρό, αλλά κι αναμεταξύ τους.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις (The Telegraph, 23/8/2014) το τελευταίο εξάμηνο, αφ’ ότου άρχισε τη θριαμβευτική του προέλαση, το ISIS κατάφερε να συγκεντρώσει περί τα 2 δισ. δολάρια, ποσό που για παράδειγμα ξεπερνάει τις ετήσιες εξοπλιστικές δαπάνες της Ιρλανδίας. Οι περιοχές στις οποίες εξαπλώνεται, δεν είναι τυχαίο ότι είναι πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ η κατάκτηση πόλεων ανοίγει ταυτόχρονα το δρόμο και προς τα τραπεζικά θησαυροφυλάκια. Η λεηλασία των τραπεζών της Μοσούλης τον Ιούνιο, τους απέφερε με το «καλημέρα» το αξιοσέβαστο ποσό των 400 εκατ. δολαρίων, αν και η κυβέρνηση του Ιράκ το διαψεύδει. Επιπλέον, στις πόλεις υπάρχουν καταστήματα και επιχειρήσεις από τις οποίες με εκβιαστικές μεθόδους υπολογίζεται ότι αποσπούν περί τα 8 εκατ. δολάρια το μήνα μόνο στη Μοσούλη. Από το λαθρεμπόριο του πετρελαίου διαμέσου Τουρκίας και Ιράν πιθανολογείται ότι εξασφαλίζουν 3 εκατ. δολάρια ημερησίως, ενώ αξιοσημείωτα είναι και τα ποσά που αποσπούν από τις απαγωγές ξένων υπηκόων, με κάθε μία από αυτές να… τιμολογείται στα 5 εκατ. δολάρια.
Όταν δε αφήνουν το καλάσνικοφ, τα μέλη του ISIS, σύμφωνα με μαρτυρίες, τρέχουν στα χωράφια να θερίσουν στάρια, ύστερα στο μύλο να τ’ αλέσουν και μετά στην αγορά να τα πουλήσουν. Λογικό, μια και στην περιοχή του δυτικού Ιράκ που κατέχουν καλλιεργείται το 40% των σιτηρών. Με όλα αυτά πιάνουμε άνετα την προίκα των 2 δισ. δολαρίων.
Παρ’ όλα αυτά, το ISIS αποτελεί ορισμένης εμβέλειας απειλή, περιορισμένη στις συγκεκριμένες σουνιτικές περιοχές μελλοντικής εγκαθίδρυσης του χαλιφάτου, το οποίο αποτελεί και τον στρατηγικό του στόχο. Παρά τους φόβους, δεν τόλμησε να επεκταθεί προς τη Βαγδάτη, ούτε σε περιοχές με πλειοψηφία σιιτικού πληθυσμού. Όσο διαρκεί ο πόλεμος στη Συρία και η πολιτική αναταραχή στο Ιράκ, το ISIS μπορεί να ελπίζει.
