Πώς θα γίνει εφικτή και βιώσιμη μια πραγματικά μεγάλη αλλαγή στη χώρα
Του Δημήτρη Κοδέλα*
Μια νέα μεταπολίτευση για τη χώρα και η υλοποίηση ενός ριζοσπαστικού προγράμματος εθνικής και κοινωνικής σωτηρίας έχει ως προαπαιτούμενο έναν λαό που πιστεύει, στηρίζει ενεργά και πρωταγωνιστεί σε αυτή την πορεία μετάβασης και βαθιών αλλαγών.
Σε αυτό συνηγορεί όχι μόνο η ιστορική εμπειρία των μεγάλων κοινωνικών κατακτήσεων που προέκυψαν μόνο ως αποτέλεσμα μαζικής λαϊκής κινητοποίησης, αλλά και η ιδιαίτερα κρίσιμη φάση που περνά η χώρα μας, αφού απαιτείται μια τιτάνια προσπάθεια να απεγκλωβιστεί από το σπιράλ θανάτου και κοινωνικής ερήμωσης στο οποίο την ωθεί το μνημονιακό καθεστώς.
Η ανάταση του λαϊκού φρονήματος είναι που μπορεί να απελευθερώσει δυνάμεις, να μεταβάλει την κλίμακα του εφικτού, να νικήσει δυσκολίες, να συμβάλει καθοριστικά στην υπέρβαση διλημμάτων και στον αφοπλισμό πιέσεων και τυχόν εκβιασμών.
Έτσι, η πολιτική και οικονομική αδυναμία της χώρας μας και η θέση ισχύος των δανειστών και της τρόικας μπορεί να αντιρροπιστεί μόνο από τη δύναμη και την ορμή ενός λαϊκού ρεύματος σωτηρίας της χώρας και διεκδίκησης μιας άλλης πορείας.
Η παραγωγική διάλυση και ερήμωση μπορεί να αντιστραφεί από ένα κίνημα και ένα σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, ενεργοποιώντας όλο εκείνο το ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να προσφέρει σε μια τέτοια πορεία.
Η γεωπολιτική ανησυχία από την προκαλούμενη αστάθεια στην ευρύτερη γειτονιά μας μπορεί να αντιμετωπιστεί από έναν λαό προετοιμασμένο και όχι φοβισμένο, με επίγνωση, και από πολιτικές που περιορίζουν αυτό τον κίνδυνο και σκιαγραφούν μια νέα θέση της χώρας.
Ο ιός της ανημποριάς
Εκκινούμε από τη διαπίστωση ότι το πρώτο μνημονιακό διάστημα αναπτύχθηκε στη χώρα ένας κοινωνικός ριζοσπαστισμός που στην πρώτη του φάση πολιτικοποίησης υπερέβη τον οικονομισμό και τον διεκδικητισμό, θέτοντας πολιτικά ζητήματα για το Πολιτικό Σύστημα, τη Δημοκρατία, τη Δικαιοσύνη, την πορεία της χώρας και παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις.
Στη συνέχεια πέρασε σε μια δεύτερη φάση στην οποία αναζητώντας πολιτική έκφραση και διέξοδο εμπιστεύθηκε τον ΣΥΡΙΖΑ, βλέποντας σε αυτόν μια δύναμη που είναι κοντά του, που θέτει ζητήματα που είχαν αναδειχτεί από τους πολίτες, που δεν έχει σχέση με το κατεστημένο, που αναλαμβάνει την ευθύνη για μια άλλη πορεία της χώρας, εκτοξεύοντάς τον στην θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και γκρεμίζοντας τον μέχρι τότε κυρίαρχο «δικομματισμό».
Δυο χρόνια μετά, ο ΣΥΡΙΖΑ καταλαμβάνει την πρώτη θέση στις Ευρωεκλογές και φαίνεται όλο και πιο πιθανό να είναι η επόμενη δύναμη που θα κυβερνήσει. Όμως, σε κοινωνικό επίπεδο τα πράγματα μοιάζουν να βρίσκονται πολύ πιο πίσω από το 2012. Και δεν είναι μόνο το πώς επέδρασε στην κοινωνική συνείδηση μια ανυποχώρητη πολιτική που συνδυάζει την πολιτική του σοκ με τη μιντιακή, τη θεσμική και αστυνομική καταστολή ώστε να εξαπλωθεί ο ιός της ανημποριάς και της ματαιότητας. Είναι και το ότι έλειψαν πρωτοβουλίες που να καλύπτουν τη δίψα του κόσμου για αλλαγή, που να του δίνουν χώρο συμμετοχής, αλλά και να συναρθρώνουν αυτά που πήγαζαν από την πείρα του σε ένα συνεκτικό πρόταγμα, σε στρατηγικές κατευθύνσεις για τη διέξοδο της χώρας. Επεκτάθηκε η απαισιοδοξία, η δυσπιστία, ο φόβος, η σύγχυση, οι ψαλιδισμένες προσδοκίες, η ανάθεση, ο απομονωτισμός καθενός και μεγάλωσε η απόσταση της κοινωνίας από την πολιτική και από την άμεση παρέμβαση σε αυτήν.
Ενώ οι πολίτες καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να ζήσουν άλλο με αυτούς που τους έφεραν ώς εδώ, δεν πιστεύουν ότι μπορεί να αλλάξει σημαντικά προς το καλύτερο η ζωή τους και νιώθουν μια ασφυκτική αδυναμία να παρέμβουν ως ένα συλλογικό υποκείμενο. Κι αυτό παρά τις υπαρκτές μεμονωμένες αντιστάσεις, οι οποίες λόγω του διαμορφούμενου κλίματος αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη αξία.
Αυτή η διαλυτική κοινωνική κατάσταση επιδρά παραλυτικά στις πολιτικές εξελίξεις οδηγώντας στην προσαρμογή και στο κούρεμα των «εφικτών» αναγκαίων ανατροπών σε αυτό τον τόπο. Παράλληλα, η κεντροαριστερή ανασύσταση και η ώθηση σε μια χαμηλών προσδοκιών διαχειριστική πολιτική επενδύουν στην κοινωνική κόπωση και σύγχυση επιδιώκοντας τους λιγότερους τριγμούς για το πολιτικό σύστημα, τις λιγότερες απώλειες για το μνημονιακό οικοδόμημα.
Ανάταξη
Η εικόνα αυτή, του πολιτικού κενού που δημιουργείται με την απόσυρση της κοινωνίας από την άμεση πολιτική παρέμβαση, μπορεί και πρέπει να αντιστραφεί. Γίνεται πρώτιστο καθήκον για όλους όσοι επιδιώκουν μια βαθιά αλλαγή και στροφή σε αυτή τη χώρα, η ανάταξη του λαϊκού φρονήματος. Η συλλογική αυτοπεποίθηση, ο συλλογικός αυτοσεβασμός και ο αγώνας για την κοινή υπόθεση. Σε μια κοινή υπόθεση που αφορά στόχους και στρατηγικές κατευθύνσεις που συγκροτούν την κοινωνία, την εμπνέουν, της δίνουν νόημα, την ενεργοποιούν και καλλιεργούν όραμα για την ανοικοδόμηση της χώρας με νέα υλικά, με νέες αξίες και αντιλήψεις. Καλλιεργώντας ελπίδα, θέληση, πόθο, δοτικότητα για να γίνει πράξη μια πορεία προς την αξιοπρέπεια και να ξαναζωντανέψει αυτός ο τόπος.
Αντίστοιχα και για κοινωνικούς χώρους και κοινωνικές κατηγορίες. Δεν μπορεί η νεολαία αυτού του τόπου να μοιάζει εγκαταλειμμένη χωρίς ελπίδα και προοπτική, να ιδιωτεύει και να συνθλίβεται ανάμεσα στην κατάθλιψη, την παραίτηση, την πελατειακή μεταχείριση έως και την εκδίωξη από τη χώρα της, να αντιμετωπίζεται ως εκλογική δεξαμενή. Και η γέννηση ενός αναγκαίου σύγχρονου νεολαιίστικου κινήματος δεν είναι θέμα κυρίως κάποιων κυβερνητικών μέτρων, αλλά καλλιέργειας μιας ισχυρής πεποίθησης για να αγωνιστούν οι νέοι άνθρωποι γι’ αυτά που τους αξίζουν, για να ξαναπάρουν πίσω τη χώρα τους από τις τρόικες και το σύστημα της διαπλοκής και των ημετέρων. Πόσα έχουν γίνει λοιπόν για τη νεολαία, για να αποκτήσει φρόνημα, συλλογικούς στόχους και αυτοπεποίθηση η νέα γενιά;
Μεγάλες ψυχοκινητικές ιδέες λείπουν που να υποβοηθούν και να εμπνέουν τη συγκρότηση μαζικών κοινωνικών χώρων, να ξεδιπλώνουν τις δυνατότητες των ανθρώπων και να δημιουργούν μια νέα συνείδηση. Το ίδιο και για πεδία όπως ο πολιτισμός, το πολιτικό σύστημα, η παραγωγή, η Υγεία, η Παιδεία, η θέση της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο.
Γίνεται, μπορούμε, είναι αναγκαίο
Κάποιοι θα πουν ότι αυτά δεν γίνονται ή ότι δεν μπορούμε να τα κάνουμε. Όμως, πέραν του ότι γίνονται ειδικά όταν λαοί βρίσκονται μπροστά στο φάσμα της καταστροφής, πέραν του ότι μπορούμε γιατί η κοινωνία πολλές φορές μας ξεπέρασε και, αν και σκυφτή, τεντώνει το αφτί όταν πρόκειται για κάτι νέο, φρέσκο, ζωντανό και ειλικρινές, είναι και ζωτικά αναγκαίο για να δοθεί πραγματική διέξοδος στη χώρα. Αρκεί να αντιλαμβάνεσαι την προτεραιότητα αυτών των ζητημάτων τα οποία όσο δεν επιχειρείται να αντιμετωπιστούν, μετατρέπονται σε βαρίδια στις δυνατότητες της χώρας και της κοινωνίας για μια άλλη πορεία.
Γιατί μοναδική αξιόπιστη απάντηση στο «καθίστε φρόνιμα» που συμβουλεύει το κατεστημένο, είναι το φρόνημα ενός λαού και ένα πολιτικό κίνημα για ελευθερία, δημοκρατία, δικαιοσύνη, ζωή.
Απαιτείται η κατεπείγουσα κάθοδος στα άδυτα της κοινωνίας, στις καρδιές και στο νου των ανθρώπων και μια συλλογική ανυψωτική πορεία, για να γίνει εφικτή και βιώσιμη μια πραγματικά μεγάλη αλλαγή στη χώρα μας.
* Ο Δημήτρης Κοδέλας είναι βουλευτής Αργολίδας του ΣΥΡΙΖΑ
