Η «Ρένα» και το Athens Pride
Διαβάζοντας τη Ρένα του Αύγουστου Κορτώ (εκδόσεις Πατάκη), όπου η αιωνόβια ηρωίδα του αφηγείται τη ζωή της, ένιωθα σα να ακούω τη φωνή της, βραχνή από τα τσιγάρα να ξεδιπλώνει το δράμα της Ελλάδας. Θα μπορούσε να είναι και η ίδια η χώρα που μιλά. Πουτάνα, κόρη πουτάνας, αλλά από τις παραξενιές της ιστορίας βρίσκεται δίπλα σε όλα τα γεγονότα που σημάδεψαν τη χώρα. Γνωρίζει έναν Μικρασιάτη κομμουνιστή, τον Μάρκο και μαζί του θα πορευτεί, πληρώνοντας το βαρύτατο τίμημα. Θα βρεθεί στη μεγάλη απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη, θα βιώσει τη φρίκη της δικτατορίας του Μεταξά, θα είναι στο Σύνταγμα τον Δεκέμβρη του ’44, θα ζήσει εξόριστη στα Γιούρα για έξι χρόνια, θα κυνηγηθεί από τη Χούντα. Παράλληλα θα ζήσει τις πιο παράξενες ερωτικές περιπέτειες.
Στο τέλος, στην Ελλάδα της κρίσης, από το υστέρημα της θα μαγειρεύει για τους άστεγους, και σχεδόν χωρίς να καταλάβει πώς, θα συμμετέχει με χαρά σε μια παρέλαση του Athens Pride.
Δεν ξέρω ποιον θα παραξενέψουν οι συνειρμοί σε αυτό το εξαιρετικό αφήγημα. Εγώ ήταν στιγμές που θα ήθελα να βάλω κάτω κανέναν από αυτούς τους ανιστόρητους ιστορικούς, κάτι Καλύβες και τις παρέες τους και να τους διαβάσω αποσπάσματα από το βιβλίο.
Δεν ξέρω σε πιο υλικό και σε ποιες αφηγήσεις βασισμένος γράφει ο Αύγουστος Κορτώ τη δική του εκδοχή των γεγονότων, όμως -με κάποιον τρόπο- μιλάει κατευθείαν στη ψυχή. Γιατί μιλάει αυτό που αφηρημένα λέμε «λαός» κι ανάθεμά μας αν γνωρίζουμε σε τι αναφερόμαστε.
Είτε το διαβάσεις κυριολεκτικά, είτε ψάχνοντας για συμβολισμούς, νιώθεις πως, ακόμη κι αν τα πράγματα πήγαν στραβά, θεόστραβα, άξιζε να δοθούν όλοι αυτοί οι αγώνες. Ανακαλύπτεις το αυθεντικό όραμα. Καταλαβαίνεις το βάθος τού να σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο…
Παράλληλα με τους πολιτικούς αγώνες ο Κορτώ θίγει και το ζήτημα της σεξουαλικής ελευθερίας. Καθόλου τυχαία η ηρωίδα του συναντιέται με πραγματικά πρόσωπα. Από τον Καρυωτάκη που κάνει την εμφάνισή του στην πρώτη σελίδα του βιβλίου, έως τον Πικάσο και τον Χατζιδάκι, αλλά και με μια ρεμπέτισσα που δεν κατονομάζεται αλλά παραπέμπει στη Σωτηρία Μπέλλου.
Η Ρένα θα έχει ερωτική σχέση και με γυναίκα, αλλά αυτό θα έρθει φυσιολογικά κι όχι βεβιασμένα. Και το τέλος, με τη συμμετοχή στο Athens Pride, μοιάζει επίσης σαν μια ταιριαστή συνέχεια.
Όσο κι αν μοιάζει στην εποχή μας να έχουν πέσει οι προκαταλήψεις και η «πολιτική ορθότητα» βγάζει από το λεξιλόγιο διάφορες φράσεις, με πιο ήπια το «αδερφή», στην πραγματικότητα πολύ απέχουμε από μια πραγματική αποδοχή του διαφορετικού, όποιο κι αν είναι αυτό. Δοκιμάστε να συζητήσετε με γονείς για το πως θα αντιδρούσαν αν τα παιδιά τους… Φοβάμαι πως πολλοί θα προτιμούσαν να τα δουν να πέφτουν σε κάθε είδους εθισμό, παρά «αυτό».
Το βιβλίο του Κορτώ, εκτός από σπουδαίο αφήγημα, δίνει απαντήσεις και στους αναθεωρητές της ιστορίας και στους πουριτανούς. Πιστεύω ότι η Ρένα του, είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες μορφές της σύγχρονης λογοτεχνικής δημιουργίας.
Για μιαν Ελένη
Το χιώτικο μοιρολόι ενσωματώνεται σε πέντε τραγωδίες του Ευριπίδη που αναφέρονται στον Τρωικό Πόλεμο: Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Τρωάδες, Εκάβη και Ανδροµάχη. Από τη σύνθεση αυτή προέκυψε η παράσταση Για μιαν Ελένη που παρουσιάζεται σήμερα (Σάββατο) και αύριο (Κυριακή) στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στις 21:00.
Πρόκειται για μια παραγωγή του Ομήρειου Πνευματικού Κέντρου Δήμου Χίου και της BoomArt. Η δραματουργική επεξεργασία και η σκηνοθεσία είναι της Φεβρωνίας Μάγιου και της Λένιας Ξενάκη.
Οι υπόλοιποι συντελεστές -στο σύνολό τους Χιώτες καλλιτέχνες:
Μουσική έρευνα και ηχητικός σχεδιασμός: Μίτσυ Ακογιούνογλου.
Χορογραφία: Ασπασία Πετρά.
Σκηνογραφία/ Ενδυµατολογία / Κατασκευή σκηνικού: Έβης Χρήστου.
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί:
Μίτσυ Ακογιούνογλου, Φεβρωνία Μάγιου, Λένια Ξενάκη.
Πληροφορίες: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, τηλ.: 210 3418550 & 210 3418579.
