Η θέα των φλεγόμενων δημόσιων κτιρίων, απ’ άκρη σ’ άκρη στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη που κυριαρχούσε στις αρχές Φεβρουαρίου, ήταν μία πρώτη προειδοποιητική βολή για όλα τα καθεστώτα της περιοχής. Ακόμα πιο ισχυρό το μήνυμα που εμπεριείχε το γκράφιτι «Θάνατος στον εθνικισμό».
Θορυβημένοι οι πρωθυπουργοί των καντονίων της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης υπέβαλαν ένας-ένας τις παραιτήσεις τους. Τα πήγαινε-έλα έδιναν κι έπαιρναν: στις 9 Φεβρουαρίου ο Κροάτης πρωθυπουργός Ζόραν Μιλάνοβιτς πήγε στο Μόσταρ –πόλη της Βοσνίας με πολύ κροατικό πληθυσμό– προκειμένου να συναντήσει άλλους Κροάτες ηγέτες, ενώ ο πρόεδρος της Δημοκρατίας της Srpska (το σερβικό κομμάτι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης) Μίλοραντ Ντόντιτς, εκλήθη εσπευσμένα στη Σερβία για συναντήσεις με τον αντιπρόεδρο της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς. Η μεγάλη αυτή κινητικότητα ήταν αποκαλυπτική: η πολιτική ελίτ σε Κροατία και Σερβία ανησυχούσε φανερά για τον κίνδυνο μετάδοσης της αποκαλούμενης «Βοσνιακής επανάστασης» εκτός των συνόρων της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στις δικές τους χώρες.
Σήμερα η οικονομική κατάσταση στη Βοσνία είναι τραγική. Είκοσι χρόνια, περίπου, μετά τη Συμφωνία του Ντέιτον που έβαλε τέλος στον εμφύλιο της Βοσνίας, φαίνεται πως έχει εδραιωθεί μία ακόμα «συμφωνία». Αυτή τη φορά μεταξύ των εγχώριων ελίτ και διαφόρων συμμάχων τους διεθνώς: πώς να αποκατασταθεί με ταχύ ρυθμό ο καπιταλισμός στη Βοσνία. Με τις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις που εφαρμόζει, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε πλήρη αποβιομηχανοποίηση τη χώρα, αυξάνεται σε οριακό σημείο η εξάρτησή της από πάσης φύσεως εισαγόμενα αγαθά και υπηρεσίες που προσδένουν την οικονομία και τον λαό σε ένα άγνωστης διάρκειας άρμα δανεισμού.
Οι γειτονικές Κροατία και Σερβία δεν βρίσκονται στην ίδια τραγική μοίρα, από οικονομική άποψη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η εικόνα είναι ανθηρή. Η ανεργία μεταξύ των νέων στην Κροατία πλησιάζει το 53% (45% η συνολική ανεργία στη Βοσνία) δεύτερη υψηλότερη και συγκρινόμενη μόνο με την Ελλάδα και την Ισπανία, στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην Κροατία, ήδη από το 2011, εκδηλώθηκε ένα μεγάλο κίνημα διαμαρτυρίας μέσω του Facebook που κράτησε σχεδόν όλο τον Μάρτιο. Αν και σε μεγάλο βαθμό πολιτικά ετερόκλητο, ήταν η πρώτη φορά που ξεκάθαρα αντικαπιταλιστικά μηνύματα διατυπώθηκαν σε κάποια από τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Η Σλοβενία το 2012-13 ταρακουνήθηκε από λαϊκές κινητοποιήσεις που επηρέασαν καθοριστικά το δημόσιο διάλογο και άνοιξαν τον δρόμο σε νέες πολιτικές δυνάμεις (όπως το εν δυνάμει υποσχόμενο πολιτικά Initiative for Democratic Socialism).
Σχόλια
