Την εποχή που άρχισα να πηγαίνω στην Ουκρανία, κάτι λιγότερο από είκοσι χρόνια πριν, οι κάτοικοι της περιοχής του Ντονμπάς, στην οποία ανήκει η Μαριούπολη και όλες οι πόλεις, οι κωμοπόλεις και τα χωριά που κατοικούν οι Έλληνες της Αζοφικής Θάλασσας, ακόμα δεν μπορούσαν να χωνέψουν ότι μπήκαν σύνορα ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία. Πολλές οικογένειες ανέκαθεν είχαν συγγενείς και από τις δύο πλευρές των συνόρων, δηλαδή από εκατοντάδες χρόνια, και δεν χρειάζονταν ούτε διαβατήρια ούτε διατυπώσεις για τις μετακινήσεις τους από δω κι από κει. Επρόκειτο για ένα λαό, ενιαίο και αδιαίρετο ανεξάρτητα από τις εθνικές του καταγωγές. Από τον 1991 και μετά χτίστηκαν σύνορα. Αυτή η «καινοτομία» δεν ήταν η μόνη που βίωναν αναπάντεχα οι άνθρωποι. Ξαφνικά έπρεπε να κατοχυρώσουν τα σπίτια τους! Αυτά που κανένας δεν αμφισβητούσε την κυριότητά τους, έπρεπε να κατοχυρωθούν εκ νέου, να αποκτήσουν αστικούς τίτλους και να φορολογούνται. Το αυτονόητο και μη αμφισβητούμενο στο σοβιετικό καθεστώς έπρεπε να γίνει τίτλος ιδιοκτησίας στο καπιταλιστικό σύστημα για να μην χάσουν τη στέγη τους και βρεθούν στο δρόμο. Και το πιο οδυνηρό!, συνεργεία από ιδιωτικές εταιρίες άρχισαν να τοποθετούν μετρητές στα σπίτια για το νερό, το ηλεκτρικό και το γκάζι! Μετά, ακολούθησαν κι άλλα. Στα δημόσια νοσοκομεία έγινε κανόνας το «φακελάκι», σεντόνια και μαξιλαροθήκες φέρνουν οι νοσηλευόμενοι από το σπίτι τους και τα περισσότερα φάρμακα που γράφουν οι γιατροί στο νοσοκομείο πρέπει να τα αγοράζουν οι ασθενείς απ’ έξω, από τα φαρμακεία. Επίσης, ενώ άνοιγαν πολλά καταστήματα με -κυρίως εισαγωγής- προϊόντα, οι νέες τιμές ήταν και είναι για τους περισσότερους απαγορευτικές. Ο πληθωρισμός που ήταν άγνωστος επί 70 χρόνια, εισέβαλε στη ζωή τους ανεξέλεγκτος με αυξήσεις από 100 έως 1000% μέσα στα δύο-τρία πρώτα χρόνια. Στα κρατικά πανεπιστήμια μπήκαν δίδακτρα. Οι φτωχοί έπρεπε να αριστεύουν στο σχολείο για να μπουν με ποσόστωση στο πανεπιστήμιο, ενώ τα παιδιά των νεοπλουσίων και των κρατικών παραγόντων της μετασοβιετικής νομενκλατούρας που διεκπεραίωναν το πέρασμα στον καπιταλισμό, και οι οποίοι σε ένα βαθμό προέρχονταν από τη σοβιετική νομενκλατούρα, εγγράφονταν χωρίς περιορισμούς σε όποια σχολή ήθελαν καταβάλλοντας δίδακτρα. Αυτά, βέβαια, όχι μόνο στην Ανατολική Ουκρανία. Όλα τα δικαιώματα, οι διασφαλίσεις και τα πλεονεκτήματα των πολιτών αφαιρέθηκαν και καταργήθηκαν χωρίς κανένας να ρωτηθεί. Η όποια καινούργια δημοκρατία ήταν πολύ χειρότερη απ’ την όποια παλιά.
Από την πρώτη στιγμή, οι πολίτες έχασαν όλες τις καταθέσεις τους. Τα χρήματα που μάζευαν επί χρόνια, δουλεύοντας στα κολχόζ και τις φάμπρικες, μετατράπηκαν από ρούβλια σε γρίβνιες χάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους. Με τους καινούργιους μισθούς και τις παλιές συντάξεις, φτώχυναν όλοι. Ή σχεδόν όλοι, γιατί μια μικρή μειοψηφία που ανήκε στη μεταλλαγμένη εξουσία ή είχε διασυνδέσεις μ’ αυτήν ή επιλέχτηκε και στηρίχτηκε από κύκλους του εξωτερικού, απέκτησε σε χρόνο μηδέν όλο το δημόσιο πλούτο της χώρας, ο οποίος ιδιωτικοποιήθηκε και με συνοπτικές και εντελώς αδιαφανείς διαδικασίες πέρασε στην ιδιοκτησία μερικών δεκάδων ατόμων που αποτέλεσαν την ολιγαρχία της χώρας. Βιομηχανικά συγκροτήματα με χιλιάδες εργάτες, πλούσια ανθρακωρυχεία, τράπεζες, λιμάνια και αεροδρόμια χαρίστηκαν σε ημέτερους. Η εξ αδιαιρέτου περιουσία της κοινωνίας έγινε ιδιωτική με αδιαφανείς διαδικασίες. Και ήταν τόσο μεγάλος ο πλούτος, που από την αρχή οι διεκδικητές του σκοτώνονταν μεταξύ τους με σφαίρες, ρόπαλα και βόμβες διεκδικώντας μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας! Κι αυτός ο πόλεμος, στον οποίο ενεπλάκησαν όλο και πιο πολύ οι ξένοι, επενδυτές και κυβερνήσεις, συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η Ουκρανία έχει πυρηνική ενέργεια, πολίτες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και προχωρημένη τεχνική κατάρτιση, απέραντες εκτάσεις εύφορης γης, λιμάνια, τρένα, βαριά βιομηχανία κ.λπ. Είναι ένα μεγάλο φιλέτο που το ορέγονται όλα τα τραστ, εσωτερικού και εξωτερικού!
Οι ολιγάρχες
Αυτό το φιλέτο κατασπαράχτηκε. Ο εκδιωχθείς Βίκτωρ Γιανουκόβιτς ήταν, για μερικά χρόνια, ο εκλεκτός συνεργός των ολιγαρχών του Ντονμπάς. Από δευτεροκλασάτος παράγων επιλέχτηκε να προωθηθεί για πρόεδρος της χώρας. Η αντίπαλός του Γιούλια Τιμοσένκο είχε γίνει δισεκατομμυριούχος –πώς άραγε;- από τα νιάτα της! Το ίδιο και πολλοί άλλοι, που προέρχονταν από τις «καλές» οικογένειες ή έκαναν τους σωστούς «γάμους» ή εντάσσονταν σε κάποια από τις ισχυρές «μαφίες» ή εκπροσωπούσαν ξένες δυνάμεις.
Ό,τι απέμενε για τα 48 τότε εκατομμύρια πολιτών ήταν ψίχουλα. Κι αυτή η ανισότητα έγινε καθεστώς, απόλυτο και αυταρχικό. Είναι πολύ αστείο, εάν είσαι οπαδός του μπλακ χιούμορ, να λες ότι όλες αυτές οι αλλαγές και οι «θυσίες» έγιναν για να αποκατασταθεί η δημοκρατία και η ελευθερία και να έρθει η ανάπτυξη. Το νέο καθεστώς βασίστηκε στην απαγόρευση να το αμφισβητήσεις ουσιαστικά. Η ελευθερία και η ασφάλειά σου εξασφαλίζεται μόνο εάν δεν ανακατεύεσαι με τις δουλειές και τα έργα των ολιγαρχών. Στην Ουκρανία, δεν κινδυνεύεις τόσο από τις αστυνομικές αρχές, που επιδίδονται δημόσια στο σπορ της δωροληψίας, όσο από τους ίδιους τους ολιγάρχες που ελέγχουν τα πάντα στην επικράτειά τους, από τους βουλευτές, την αστυνομία, τη δικαιοσύνη, τα ΜΜΕ και το ποδόσφαιρο μέχρι τις καφετέριες και τα ταξί. Η εξουσία των ολιγαρχών είναι όχι μόνο πιο σκληρή από οποιοδήποτε άλλο καθεστώς, αλλά και χωρίς κανόνες, εκτός νομικού πλαισίου.
Οι εκλογές διεξάγονται με πάρα πολύ μαύρο χρήμα. Βουλευτές αγοράζονται και πουλιούνται μεταπηδώντας εύκολα από παράταξη σε παράταξη και από μπλοκ εξουσίας σε μπλοκ εξουσίας. Οι λεγόμενοι Ευρωπαϊστές, τύπου Τιμοσένκο και Σια, είναι πρώτοι και καλύτεροι στις μαύρες συναλλαγές. Αυτοί έκαναν τη χώρα ξέφραγο αμπέλι. Η διείσδυση των μυστικών υπηρεσιών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων, πολιτικών και θρησκευτικών, χρηματοδοτούμενων από την Αμερική, τον Καναδά και τη Γερμανία πρωτίστως, είναι πρωτοφανής σε μέγεθος και έκταση.
Ο λαός
Οι διαδηλωτές στην πλατεία Μαϊντάν, στο Κίεβο, ήταν ένα αλλόκοτο μείγμα από ευρωπαϊστές (ό,τι και να σημαίνει αυτό), εθνικιστές, φασίστες και φουκαράδες που μείνανε έξω από τη μοιρασιά του πλούτου και νομίζουν ότι γι’ αυτό φταίνε οι «άλλοι», οι «κακοί», οι ρωσόφωνοι και οι Ρώσοι, σε σημείο ανθρωποφαγίας. Το 90% των εκατομμυρίων πολιτών που μετανάστευσαν στο εξωτερικό σαν εργάτες και οικιακοί βοηθοί, μειώνοντας αισθητά τον πληθυσμό της χώρας, προέρχεται από τη δυτική Ουκρανία, όχι μόνο λόγω πολιτισμικής εγγύτητας, αλλά και γιατί ο παραγωγικός τομέας, όπου βρίσκει κανείς ευκολότερα δουλειά, είναι κυρίως στο ανατολικό τμήμα της χώρας, που διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα ορυκτών και πελώρια βιομηχανικά συγκροτήματα, και στο νότιο, όπου υπάρχουν λιμάνια και αναπτύσσεται ο τουρισμός, από την Κριμαία ως την Οδησσό. Απ’ αυτή την ανισομέρεια, προκύπτει άλλη μία αντίθεση που προστίθεται σε άλλες με πολιτισμικό και ιστορικό υπόβαθρο.
Όλο αυτό το ανθρωπογενές μόρφωμα χρησιμοποιείται από μία κυβέρνηση εγκάθετη από τους Αμερικάνους, που διασυνδέεται με μια δράκα ολιγαρχών που ελπίζουν να εξαφανίσουν τους αντιπάλους τους και να καθίσουν πιο αναπαυτικά στο σβέρκο 45 εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι φασιστικές συμμορίες απέκτησαν ισχύ αναγνωρισμένου παρακράτους και χρησιμοποιούνται σαν αιχμή της τρομοκρατίας και καταστολής, με δεδομένο το εύρος της ανυπακοής και της απειθαρχίας του στρατού και της αστυνομίας στις εντολές της παράνομης κυβέρνησης του Κιέβου, επειδή αρνούνται, σε εντυπωσιακό βαθμό, να προβούν σε εμφυλιοπολεμικές ενέργειες. Δεν είναι τυχαίο ότι στις 9 του Μάη, τη μέρα της αντιφασιστικής νίκης, που αποτελεί πολύ μεγάλη γιορτή μνήμης και τιμής στα εκατομμύρια των πεσόντων, οι σταρτιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις του Κιέβου επιτέθηκαν στον αστυνομικό σταθμό της Μαριούπολης μετά την άρνηση των αστυνομικών να συλλάβουν τους υποστηρικτές της αυτονομίας της Ανατολικής Ουκρανίας.
Μέσα σ’ αυτή την ασυδοσία και την αγριότητα, οι όποιοι δημοκράτες της πλατείας Μαϊντάν, που δικαιολογημένα αντιπολιτεύονταν τον έκπτωτο Γιανουκόβιτς, καπελώθηκαν και περιθωριοποιήθηκαν.
Από την άλλη, αυτοί που κατεβαίνουν με σημαίες στις πλατείες και στηρίζουν την αυτονομία με καταλήψεις κτιρίων δεν είναι μόνο Ρώσοι της Ουκρανίας που ποτέ δεν συμβιβάστηκαν με την ύπαρξη συνόρων ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία. Είναι και πάρα πολύ φτωχοί άνθρωποι, συνταξιούχοι που ζούνε πουλώντας ακόμα και τα πόμολα των σπιτιών τους. Είναι και πολίτες που από ένα καθεστώς στρεβλά εξισωτικό, αλλά εξισωτικό, βρέθηκαν παρά τη θέλησή τους σε ένα καθεστώς που τους βλέπει σαν μύγες. Είναι και πολίτες που είναι βαθιά αντιφασίστες, απόγονοι των 25 εκατομμυρίων νεκρών στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο.
Εκλογές με τανκς
Οι Έλληνες της Ουκρανίας προσπαθούν να παραμείνουν ψύχραιμοι για να μην συντριβούν από τις αντιμαχόμενες δυνάμεις, αλλά στα χωριά τους εμφανίστηκαν τανκς! Τανκς είχαν να δουν από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Εικόνες και ήχοι που αναβιώνουν τις αναμνήσεις φρίκης από ισοπεδώσεις των χωριών και των πόλεων τους με αμέτρητους νεκρούς και ανάπηρους, όπως μαρτυρούν όλα τα μνημεία σε κάθε πλατεία χωριού, κωμόπολης και πόλης.
Η δυσαρέσκεια για τις εξελίξεις και ιδίως για τα γεγονότα στο Κίεβο και για την κυβέρνηση του Κιέβου είναι βαθιά και σχεδόν καθολική σε όλη την Ανατολική Ουκρανία, δηλαδή τουλάχιστον στο μισό, και πιο παραγωγικό τμήμα της χώρας. Και δεν αφορά μόνο μειονοτικούς και Ρώσους. Αφορά και τους Ουκρανούς, που είναι περισσότεροι από τους Ρώσους, αλλά δεν νιώθουν ότι έχουν καμία διαφορά, ότι είναι μέλη μιας ενιαίας κοινότητας, πολιτισμικά, ιστορικά, κοινωνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά ομοιογενούς.
Αλλά όλος αυτός ο κόσμος δεν έχει εξεγερθεί. Οι εξεγερμένοι είναι πολύ λίγοι και στην πλειονότητά τους άοπλοι, όπως ήταν οι διακόσιοι άνθρωποι που εγκλωβίστηκαν σε ένα μέγαρο στην Οδησσό και πολλοί απ’ αυτούς κάηκαν ή λιντσαρίστηκαν από τους φασίστες. Είναι στην πλειονότητά τους φοβισμένοι. Είναι άμαθοι στις ταραχές και ξένοι στους εθνικιστικούς διχασμούς, μετά από 70 χρόνια συνύπαρξης, εσωτερικής ειρήνης και μη συμμετοχής σε πολέμους, επιθετικούς ή αμυντικούς.
Η σημερινή εγκάθετη κυβέρνηση πιέζεται από τους Αμερικάνους και τους Ευρωπαίους να κάνει εκλογές, ακόμα και με καθεστώς στρατοκρατίας. Πρέπει να νομιμοποιηθεί άμεσα για να δικαιολογούνται οι πράξεις της στην κοινή γνώμη των μητροπόλεων, να μπορεί να υπογράφει την εκχώρηση του πλούτου της Ουκρανίας στους προστάτες της και να χρησιμοποιείται σαν όπλο των ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας. Εκλογές με τανκς, με τους φασίστες να αλωνίζουν, με αυστηρή λογοκρισία στην ενημέρωση και χωρίς αντιπολίτευση! Δημοκρατία ουκρανικού τύπου made by USA and Germany!
Στέλιος Ελληνιάδης
