Ζητιανοποίηση και εμπαιγμός – Σε ένα απέραντο φτωχοκομείο έχουν μετατρέψει τη χώρα τα μέτρα της βίαιης λιτότητας
Του Ζαχαρία Ρουστάνη
Οι θεσμικοί διαχειριστές κοινωνικών… αποβλήτων αύξησαν θεαματικά τον «κύκλο εργασιών τους». Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, θύματα της βομβαρδισμένης οικονομίας και της μεθοδευμένης ύφεσης, μπαίνουν σε διάφορες λίστες αναμονής για μια προσωρινή παράταση ζωής, για ένα ξεροκόμματο, για μια «ευεργετική» ρύθμιση των οφειλών τους προς το Δημόσιο και τις τράπεζες, για μια «ανακουφιστική» έκπτωση των δαπανών διαβίωσης. Η βίαιη αντικατάσταση του κοινωνικού κράτους πρόνοιας με ένα επιδοματικό κομφούζιο περιορισμένης ευθύνης και διάρκειας δεν συνάντησε ως τώρα καμιά σθεναρή αντίσταση από τους πολιτικούς μας «εκπροσώπους». Αντ’ αυτής, θεσπίστηκαν και διαφημίστηκαν ημίμετρα που μετέτρεψαν τη χώρα σε απέραντο φτωχοκομείο.
Το «να σε κάψω, Γιάννη, να σ’ αλείψω μέλι» το λέει ο λαός, όχι για να τιμήσει την «ευεργεσία», αλλά για να κολάσει την ανήκεστο βλάβη που προηγήθηκε μιας δήθεν ευεργεσίας. Και θα ταίριαζε απόλυτα στην αποτίμηση της τρέχουσας επιδοματικής πολιτικής, εάν δεν ενείχε τον κίνδυνο της πλήρους απαξίωσης αυτού του -έστω και ελαφρού- αναλγητικού στα εκατομμύρια θύματα του μνημονιακού ολοκαυτώματος.
Η ανήκεστος βλάβη
Οι «στατιστικές της φρίκης» που έχουν δει το φως της δημοσιότητας δεν εμφανίζουν ποτέ σε πρώτο πλάνο τους φυσικούς και τους ηθικούς αυτουργούς της κοινωνικής καταστροφής, τους πολιτικούς ηγέτες-ντίλερ ή μαριονέτες του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των πολυεθνικών, τους «επενδυτές» που έσπευσαν να πιάσουν θέση στο απέραντο δημοπρατήριο και να διεκδικήσουν «μπιρ παρά» τις περιουσίες των πολιτών και της τεχνητά φτωχοποιημένης χώρας.
Κατά συνέπεια, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν την κατάσταση ως εύλογη και αναπόδραστη τιμωρία που χρειάζεται να υπομείνει η Ελλάδα λόγω κάποιας συστημικής αδυναμίας της ή ανακολουθίας της και όχι ως μια κολοσσιαία επιχείρηση αποικιοποίησης και καταλήστευσης που βρήκε πατήματα και αρωγούς στις διεφθαρμένες πολιτικές της ηγεσίες και έλαβε χώρα. Πρόκειται για μια παραφθορά και άλωση των συνειδήσεων που «επιτεύχθηκε» με τη συνδρομή των κυρίαρχων ΜΜΕ και συνιστά μια παράλληλη τραγωδία, αυτήν του να υπάρχει ακόμα κόσμος που ψηφίζει μνημονιακά κόμματα, αρκεί να αποσπάσει την απλή υπόσχεση ότι θα διατηρηθεί το άλφα ή το βήτα επίδομα… ανοχής. Ανοχής στην καταστροφή, μεταξύ άλλων, της οικονομίας, των δομών κοινωνικής προστασίας και του ασφαλιστικού συστήματος. Δενόμαστε καθώς φαίνεται γερά στο άρμα του νέου κυρίαρχου διεθνώς μοντέλου, που θέλει τους ισχυρούς από τη μια στιγμή στην άλλη ισχυρότερους και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να σέρνεται, παροπλισμένο οικονομικά, κοινωνικά, ηθικά και ιδεολογικά.
Θλιβερό… μέλι
Δεκάδες είναι τα σταθερά ή έκτακτα επιδόματα που χορηγούνται σε πάνω από 2,5 εκατ. πολίτες διαφόρων «περιπτώσεων», όπως άνεργοι, συνταξιούχοι, ανασφάλιστοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, νέοι επιχειρηματίες, φοιτητές, οικογένειες που ζουν κάτω από το συμβατικό όριο της φτώχειας, οικογένειες με παιδιά κ.ά. Το συνολικό ετήσιο κόστος τους δεν ξεπερνά το 2% του ΑΕΠ, αλλά η διακηρυγμένη ενοποίηση του φορέα παροχής τους και η απλοποίηση των διαδικασιών λήψης τους είναι ένα… ανέκδοτο. Κάπου μεταξύ δήμων, υπουργείων Εργασίας, Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης, ΟΑΕΔ, και άλλων οργανισμών, αναζητούν συχνά οι δικαιούχοι τον μίτο της Αριάδνης, φορτωμένοι με έγγραφα και παραστατικά. Κάπου ξεχασμένη στο παρελθόν είναι και μια ρητή δέσμευση του Αλέξη Τσίπρα ότι η κυβέρνηση θα βάλει επιτέλους τέλος σε αυτήν τη γελοιότητα της γραφειοκρατίας και των πολλαπλών εγγράφων κατά τη συναλλαγή με το Δημόσιο.
Στα μέτρα στήριξης αναξιοπαθούντων, μετά το… φευγαλέο κοινωνικό μέρισμα και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σε 13 δήμους, προστέθηκαν προσφάτως και το πολύπαθο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, με επίδομα σίτισης, ενοικίου και ηλεκτρικού ρεύματος, επίσης ένα καλοκαιρινό πρόγραμμα-«φάντασμα» της Ε.Ε. για τη στήριξη των φτωχών, όπως και η δωρεάν μετακίνηση των ανέργων στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Ο ΟΑΕΔ χορηγεί, εκτός από το ισχνό επίδομα ανεργίας, και μια σειρά άλλων έκτακτων επιδομάτων, όπως το επίδομα επίσχεσης εργασίας ή λόγω διακοπής εργασιών της επιχείρησης, ειδικό βοήθημα μετά τη λήξη της επιδότησης λόγω ανεργίας, πεντάμηνο επίδομα σε νέους από 20-29 ετών, παροχή λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη, επίδομα διαθεσιμότητας, επίδομα νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας, ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, ειδικά εποχικά επιδόματα, κ.ά., τα οποία ωστόσο είναι απλώς ψίχουλα και φυσικά δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Και επιπλέον προϋποθέτουν να έχει ο δικαιούχος τη σχετική πληροφόρηση, αλλά και το κουράγιο να αναμετρηθεί με το τέρας των απαραίτητων προϋποθέσεων. Το ίδιο συμβαίνει και με όσους ανασφάλιστους επισκέπτονται τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων που χορηγούν τα πιστοποιητικά κοινωνικής προστασίας και οικονομικής αδυναμίας. Ποικίλλουν μάλιστα από δήμο σε δήμο οι αξιώσεις να προσκομίζει ο άπορος τα σχετικά έγγραφα, και αλλού ζητούν φορολογικές δηλώσεις του τρέχοντος έτους, αλλού των τελευταίων τριών ετών… Συχνότατα, για τη λήψη ορισμένων επιδομάτων ή ευνοιών, καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να βυθιστούν στις σπαζοκεφαλιές του TAXIS για να ανακαλύψουν και να αποδείξουν ότι το άγονο χωραφάκι που τους κληροδότησαν κάποτε οι πρόγονοί τους δεν μπορεί να γίνει σαν βαρίδι που θα τους στερήσει σήμερα ένα δικαίωμα στην επιβίωση.
Έχουν αποκλειστεί βεβαίως ως κατάπτυστες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες, λόγω περιορισμένης ρευστότητας, οι υπάλληλοι του δημοσίου ή των δήμων έχουν λάβει οδηγίες και έχουν αναπτύξει «τεχνικές κωλυσιεργίας».
Επιδόματα «δαγκωτά» και στο βάθος μίζες
Τα επιδοτούμενα σεμινάρια που παρακολούθησαν εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι κατά την τελευταία πενταετία, αν καταμετρηθούν, μπορεί και να μας οδηγήσουν στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης, για την επαγγελματική κατάρτιση των ανέργων μας και ειδικά στα θέματα δεξιοτήτων, νέων τεχνολογιών και πληροφορικής. Μπορεί, όμως, παράλληλα και να εμφανίσουν αθροιστικά την αισχροκέρδεια συγκεκριμένων εκπαιδευτικών ομίλων και πολυεθνικών επιχειρήσεων που κατάφεραν έναντι των περίφημων επιταγών κατάρτισης να μοσχοπουλήσουν εν έτει 2014 εκπαιδευτική ύλη, άχρηστο στοκ με βιβλία και προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών του… 1997-98, σε αδιάφορους σπουδαστές ή σε κάποιους που, για να μη στερηθούν τη μικρή επιδότηση ή το «πολύτιμο» πιστοποιητικό σπουδών, απεμπολούσαν τελικά και εκείνα τα λίγα που ήξεραν.
Ανάλογης… κερδοσκοπικής στάθμης είναι και το επίδομα που ενέκρινε τον Νοέμβρη του 2014 η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων για 290.000 δικαιούχους, με εισοδηματικά και άλλα κριτήρια, με χορήγηση επιταγών των 230 ευρώ για αγορά tablet ή laptop, και κάλυψη του κόστους internet για ένα χρόνο. Ένα δωράκι 100 εκατομμυρίων της συγκυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου προς τις ταλαίπωρες και φτωχές εταιρίες, που θύμισε τα αντίστοιχα δωράκια της κυβέρνησης Καραμανλή σε διάφορες πολυεθνικές, τα οποία και εκτόξευσαν στα ύψη το έλλειμμα του 2009…
