Υπό τον φόβο μιας κρίσης εξουσίας, το κομματικό σύστημα αναζητεί εναλλακτικές λύσεις για την πολιτική διαχείριση της κοινωνικής δυσφορίας
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
«Χρειαζόμαστε υπουργούς εκτάκτου ανάγκης και όχι πολιτικούς της σειράς σε θέσεις-κλειδιά», έγραφε την περασμένη Τετάρτη στο κύριο άρθρο της εφημερίδα του συντηρητικού χώρου, περιγράφοντας τον προβληματισμό που διαπερνά, οριζοντίως, τα κόμματα εξουσίας. Οι «έκτακτες ανάγκες» αφορούν τα ήδη εφαρμοζόμενα αλλά και τα επόμενα κύματα μέτρων υποτίμησης της εργασίας και των δικαιωμάτων, πώλησης δημόσιας περιουσίας, συμπίεσης του λαϊκού εισοδήματος, με τα οποία, υποτίθεται, ότι «εξαγοράζεται» η δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές ή από τους εταίρους στην Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
Κύκλοι της κυβέρνησης και δη του πυρήνα του πράσινου «οβάλ γραφείου» αναγνωρίζουν ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο, οπότε θα έχει ξεδιπλωθεί όλος ο «μεταρρυθμιστικός» (απορρυθμιστικός) οίστρος τους, θα γίνεται όλο και δυσκολότερη η πολιτική, επικοινωνιακή και ενδοκομματική διαχείριση της καταιγίδας των μέτρων. Και εκμυστηρεύονται την αγωνία τους για το ενδεχόμενο το σύνολο του κομματικού συστήματος που στηρίζει την ουσία αυτής της πολιτικής να βρεθεί ενώπιον μιας σοβαρής κρίσης απονομιμοποίησης στην κοινωνία.
Στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι μια ήπια εναλλακτική λύση για την αποσόβηση μιας τέτοιας κρίσης θα ήταν ένας φθινοπωρινός ανασχηματισμός που, στις παραμονές της εκλογικής αναμέτρησης για την αυτοδιοίκηση (με το νέο πλαίσιο του Καλλικράτη), θα ελαχιστοποιούσε τις φθορές του κυβερνώντος κόμματος, με την απομάκρυνση προσώπων τα οποία συνδέθηκαν με τα οικονομικά μέτρα. Η ποιότητα αυτού του ανασχηματισμού -επισημαίνουν- μπορεί να έχει κάτι διαφορετικό: θα προτάσσει την ανάγκη μιας πιο «τεχνοκρατικής διακυβέρνησης», με την επιστράτευση προσώπων που έχουν καλύτερη επικοινωνία με τις αγορές και τη γραφειοκρατία Βρυξελλών και ΔΝΤ και δεν κατατρύχονται από το «άγχος του πολιτικού κόστους».
Ως πιο χαρακτηριστική περίπτωση προσώπου που μπορεί να αναλάβει συντονιστικό ρόλο στα οικονομικά υπουργεία, αναφέρεται ο Λ. Παπαδήμος που από το καλοκαίρι αποδεσμεύεται από τα καθήκοντά του αντιπροέδρου της ΕΚΤ. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και πρόσωπα με ισχυρό τεχνοκρατικό προφίλ (και αντίστοιχη θητεία σε «νεοφιλελεύθερα» projects του ΔΝΤ, του ΟΟΣΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας), τα οποία κινούνται στον πυρήνα του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος και έχουν χαλαρή έως ανύπαρκτη σχέση με τον κομματικό μηχανισμό του ΠΑΣΟΚ, άρα, ανοσία στις πιέσεις του. Κι ακόμη, παροπλισμένα σήμερα στελέχη (όπως ο Αλ. Παπαδόπουλος) που έχουν τοποθετηθεί ανοικτά υπέρ της «θεραπείας σοκ». Μια πιο «ριζοσπαστική» εναλλακτική λύση, στην περίπτωση που οι πολιτικές αντοχές του ΠΑΣΟΚ εξαντληθούν, είναι αυτή που, από την προεκλογική ακόμη περίοδο, προέβαλλε η ηγεσία της επιχειρηματικής ελίτ (που προφανώς «στοιχημάτιζε» στις σημερινές «έκτακτες συνθήκες»).
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δ. Δασκαλόπουλος, από τον Οκτώβριο (κι όταν ουδείς προσδιόριζε το εύρος της δημοσιονομικής κρίσης) πρότεινε τον «μεγάλο συνασπισμό» ως λύση εθνικής σωτηρίας, ενώ τρεις φορές από τότε ο Κων. Μητσοτάκης πρότεινε στο ΠΑΣΟΚ μια κυβέρνηση «έκτακτης ανάγκης», ομολογώντας τον φόβο του για μια έκρηξη της κοινωνικής δυσφορίας από τα «σκληρά αλλά αναγκαία μέτρα». Υπέδειξε μάλιστα και συγκεκριμένα πρόσωπα για συγκεκριμένους ρόλους, σχεδόν ταυτόσημα με αυτά που σήμερα συζητούνται στο κυβερνών κόμμα.
Το σενάριο μιας κυβέρνησης «έκτακτης ανάγκης», προς το παρόν, έχει τη βέβαιη στήριξη του ΛΑΟΣ (παρ’ ότι δεν θεωρείται κολακευτικός εταίρος), προσκρούει στην απροθυμία της ηγεσίας της Ν.Δ. (αλλά, μόνο για λόγους πολιτικής αυτοσυντήρησης), φαίνεται, όμως, ότι αποτελεί την έσχατη «επένδυση» του πολιτικού «λόμπι» της Αραβαντινού και της Ντόρας Μπακογιανη, η οποία ρισκάρει την οριστική ρήξη με το κόμμα της, προκειμένου να πλασαριστεί στη «συμμαχία των προθύμων». Κύκλοι της Ν.Δ. εκτιμούν ότι η στάση της κ. Μπακογιάννη δεν συνδέεται τόσο με τη φημολογούμενη διεργασία για τη δημιουργία «τρίτου» κόμματος μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, όσο με το ενδεχόμενο μιας «υπερκομματικής» πρωτοβουλίας, πλαισιωμένης και από άλλα πρόσωπα που θα υποστηρίζουν τη λύση μιας «τεχνοκρατικής διακυβέρνησης».
Σ’ αυτή την εναλλακτική πρόταση το ρόλο του λαγού έχει αναλάβει ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ που, αφενός έχει αποκαταστήσει πλήρως την επικοινωνία του με το «λόμπι» Μητσοτάκη και αφετέρου δεν χάνει ευκαιρία να αποδομεί την αντιπολιτευτική ρητορική Σαμαρά, όταν αυτή καταπατά τα σύνορα της «εθνικής συναίνεσης».
