Ο Γκοντάρ ποτέ δεν ήταν μόδα και ούτε υπήρξε της μόδας ακόμη και την περίοδο του Γαλλικού Νέου Κύματος, τότε που ως πρωτεργάτης, πρωτοπόρος και κινηματογραφικός επαναστάτης σάρωσε την καθεστηκυία τάξη του γαλλικού κινηματογράφου επιφέροντας αλυσιδωτές αντιδράσεις σε πολλές ακόμη εθνικές κινηματογραφίες στην Ευρώπη (όπως και στη δική μας).
Κι αυτό γιατί ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ δεν διστάζει να κάνει πάντα του κεφαλιού του, όπως το να σπάσει κάθε δεσμό με τη Νουβέλ Βαγκ και τον στενό φίλο του Φρανσουά Τρυφό το 1968 ώστε να κάνει τον επαναστατικό κινηματογράφο του με την Ομάδα Τζίγκα Βερτόφ.
Αλλά και πάλι αναθεώρησε, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 πια, όταν αποφάσισε ότι η επανάσταση τελείωσε και ότι έφτασε η ώρα να φτιαχτούν ταινίες-φιλμικά δοκίμια, αλληλοτροφοδοτούμενα με τη λογοτεχνία και σαφώς επηρεασμένα από τη ζωγραφική και τα εικαστικά. Σε αυτή την τρίτη και πλέον εκτενή και δημιουργική περίοδό του (αλλά σαφώς λιγότερο δημοφιλή) εντάσσεται και η ταινία Η Ελεγεία του Έρωτα, που προβλήθηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Καννών το 2001 και λίγους μήνες αργότερα παίχτηκε και στη χώρα μας.
Πατώντας πάνω σε αυτή την ταινία, ο υποψήφιος διδάκτορας φιλοσοφίας στο ΑΠΘ και συγγραφέας Ιορδάνης Κουμασίδης, επηρεασμένος από τα χρόνια της έντονης σινεφιλίας του αλλά και αργότερα από την περίφημη δήλωση -υπέρ της Ελλάδας- του Γκοντάρ στο Φεστιβάλ Καννών του 2010, αναπτύσσει με όρους φιλοσοφικούς τόσο την Ελεγεία ενός Έρωτα, όπως τη δείχνει ο Γκοντάρ στην ταινία του, όσο και την πολύπλευρη, ιδιαιτέρως πολυσχιδή και σίγουρα αποκαλυπτική προσωπικότητα του Γαλλοελβετού σκηνοθέτη.
Ο Γκοντάρ επανέρχεται στην ελληνική επικαιρότητα με αυτό το βιβλίο, όπως θα ξαναγυρίσει σε λίγους μήνες για να μας δείξει την πρώτη 3D ταινία του σύμφωνα με τα νέα που ο ίδιος άφησε να διαρρεύσουν, αλλά και όπως κάποιο καιρό πριν απασχόλησε τα Μέσα με τη σειρά ρούχων που βασίστηκε σε ταινίες του και που ο ίδιος σιωπηλά συμφώνησε να γίνει.
Αλλά και πιο πίσω, όταν αρνήθηκε να μιλήσει στο σκηνοθέτη Εμανουέλ Λοράν και αργότερα να δει το ντοκιμαντέρ του 2 ή 3 πράγματα που ξέρω γι’ αυτούς, το οποίο επικεντρώνεται στη φιλία Γκοντάρ-Τρυφό αλλά και στο μεγάλο τσακωμό τους.
Απομονωμένος στο σπίτι του στην Ελβετία, έχει αποτραβηχτεί από τον καλλιτεχνικό κόσμο καιρό τώρα χωρίς να ασχολείται και να καταπιάνεται με κανέναν και τίποτα.
Ωσάν ερημίτης προετοιμάζει κάθε φορά την επόμενη ταινία του-σχόλια επικαιρότητας πάνω στα Ναυάγια αυτού του Κόσμου, όπως χαρακτηριστικά λέει στην Ελεγεία του Έρωτα. Ο έρωτας και η πολιτική, η λογοτεχνία και το κράτος δικαίου, η μουσική και η κοινωνική πραγματικότητα, η ζωγραφική και η οικονομική περιδίνηση αυτού του κόσμου. Όλα αυτά μπαίνουν στη φαρέτρα ενός σύγχρονου διανοούμενου που δεν έκανε ποτέ εκπτώσεις στην καριέρα και στη ζωή του, δεν άρπαξε καμία ευκαιρία «από τα μαλλιά» και δεν ασχολήθηκε με όλο αυτό το καλλιτεχνικό lifestyle της παροδικότητας.
Μέσα από το βιβλίο Jean-Luc Godard: Η Ελεγεία του Έρωτα, μία φιλοσοφική ανάγνωση του Ιορδάνη Κουμασίδη, διαφαίνονται όλα τα παραπάνω και άλλα τόσα γκονταρικά σημεία που συνεχίζουν να επηρεάζουν, πέντε δεκαετίες τώρα, τόσο κόσμο, καλλιτεχνικό και μη, καθότι ο Γκοντάρ κυρίως με τη συνέπεια του έργου του όσο και με την ακέραια κοινωνική στάση του είναι ένας αμφισβητίας, κάθε είδους, συνειδήσεων που δεν μετατοπίστηκε ούτε ένα χιλιοστό από τις θέσεις που πρέσβευε το μακρινό 1959!
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ζήτρος, με πρόλογο του Στράτου Κερσανίδη και κριτικό σημείωμα του υπογράφοντα.
Νέστωρ Πουλάκος
