To δημοψήφισμα, η συμφωνία και το αύριο
Του Απόστολου Αποστολόπουλου
Αρχίζοντας από το τέλος, δηλαδή την κατάληξη της επίπονης διαπραγμάτευσης, εκτιμώ ότι έχουν καταλήξει στην υπογραφή της συμφωνίας σήμερα (Σάββατο 11/6),αν δεν μεσολαβήσουν απρόοπτα της τελευταίας στιγμής. Η συμφωνία δεν θα είναι χειρότερη από όσα ήδη έχουν κυκλοφορήσει ως σχέδια (Γιούνκερ, Τσίπρα κ.λπ.) αλλά η σύνθεση των ευνοϊκότερων σημείων με τα δυσμενή θα είναι άνιση σε βάρος των θετικών. Επίμαχο παραμένει (Πέμπτη 9/6) το θέμα του χρέους και από την ικανοποιητική ρύθμισή του εξαρτάται κατά πόσον μπορεί να γίνει αποδεκτή η συμφωνία και συνολικά από την κυβέρνηση και από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία αλλά και, κυρίως, από τον κόσμο. Ικανοποιητική ρύθμιση του χρέους σημαίνει προοπτική ανάπτυξης και εξόδου από την λιτότητα/ύφεση, έστω και αν υποχρεωθούμε, τώρα,να πληρώσουμε βαρύ τίμημα. Μη ρύθμιση του χρέους ή παραπομπή του αορίστως στο μέλλον σημαίνει κωλοτούμπα.
Το χρέος σχετίζεται άμεσα με τη διαμάχη ΗΠΑ-Γερμανίας, ιδιαίτερα με τους κύκλους που μάχονται υπέρ του GRexit.Η Γαλλία στη μάχη αυτή είναι «δεύτερο βιολί»,συντάσσεται ωστόσο όλο και πιο αποφασιστικά με τις ΗΠΑ (άρα και με την Ελλάδα) για δυο λόγους: πρώτον επειδή εκτιμάται ότι το ευρωιερατείο υπολογίζει να επιβάλει σύντομα μνημόνιο και στο Παρίσι. Και δεύτερον επειδή αν «χαθεί» η Ελλάδα, η θέση της Γαλλίας ως «ηγέτη» του Νότου της Ε.Ε. αποδυναμώνεται αν δεν μηδενίζεται.
Το «λάθος» της αντιπολίτευσης
Στον απόηχο αυτής της σύγκρουσης η εγχώρια αντιπολίτευση κατάλαβε αργά ότι, υπό το βάρος της θλίψεως που της προκάλεσε το δημοψήφισμα, «την πάτησε» αποδεχόμενη τη συμμετοχή της στο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών και συνυπογράφοντας τις κυβερνητικές προτάσεις. Το «λάθος», μετά την απομάκρυνση εκ του Ταμείου, ήταν ότι προσερχόμενη στο Συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών αποδέχθηκε την ηγεμονία του Τσίπρα. Ήταν μια μοναδική στιγμή ειλικρίνειας και προσπάθησε να τη «διορθώσει» εξαπολύοντας απειλές περί προδοσίας (αν δεν επιτευχθεί συμφωνία) και παραπομπή σε…δίκες. Σε μια νέα κωλοτούμπα ο Θεοδωράκης αναίρεσε τις απειλές και αναλύθηκε σε δακρύβρεκτους ύμνους για το επίτευγμα της συμφωνίας. Το να «αγνοούν», δήθεν, το δημοψήφισμα στις Βρυξέλλες μπορεί να κατανοηθεί, αλλά να παριστάνουν ότι το ξέχασαν ο Θεοδωράκης και οι λοιποί βγάζει γέλιο- το κλάμα, της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης, τους περιμένει υπομονετικά.
Η νίκη του «όχι» στο δημοψήφισμα οφείλεται στο ότι ο καθένας κατάλαβε πόσο σκληρή ήταν η μάχη, πόσο ανελέητοι και προσβλητικοί ήταν οι Βρυξελλιώτες και Βερολινέζοι, τι αντοχές χρειάστηκε να έχει ο Τσίπρας και η κυβέρνηση, παρά τα λάθη, τις παραλείψεις, τις αδυναμίες. Τώρα, την ύστατη στιγμή, η Μέρκελ, συγκαλώντας Σύνοδο και των 28 μελών της Ε.Ε., ήθελε να αντιπαραθέσει την Ελλάδα στο σύνολο της Ε.Ε., απειλώντας με έξοδο όχι από την Ευρωζώνη αλλά από την Ε.Ε. Είναι προς τιμή της κυβέρνησης και της προσωπικής μάχης που δίνει ο Τσίπρας ότι εξαναγκάζεται σε τέτοια ακραία μέτρα η άλλη πλευρά.
Τίποτα δεν έχει χαθεί έστω και αν το αποτέλεσμα είναι ισχνό. Με την προϋπόθεση ότι, εκτός της ρύθμισης του χρέους, η κυβέρνηση θα ασχοληθεί σοβαρά με όσα παρέλειψε, δικαιολογημένα εν μέρει, να πράξει ώς τώρα, με την προϋπόθεση να κυβερνήσει.Είναι π.χ.αναγκαίο να πληρώσουν φόρους οι καναλάρχες αλλά είναι περισσότερο αναγκαίο να λειτουργούν στο πλαίσιο του νόμου, να ελεγχθεί αν υπήρξαν παραβιάσεις του νόμου στο παρελθόν. Είναι αναγκαίο να φορολογούνται και να εισπράττονται φόροι από «τους πλούσιους», αλλά είναι απαραίτητο πρώτον να προσδιορίζεται ποιος είναι πλούσιος και ποιος όχι και δεύτερον να ελεγχθεί, σε βάθος και με ταχύτητα, αν υπάρχει και σε ποια έκταση διαπλοκή οικονομικών παραγόντων (ξένων και εγχώριων) με στελέχη του πολιτικού κόσμου. Δεν πρόκειται για «αριστερή» πολιτική αλλά για εφαρμογή του νόμου. Αν η συμφωνία παρεμβαίνει ανασταλτικά σ’ αυτούς τους τομείς ή αν η κυβέρνηση δεν τολμήσει, ο βίος της δεν θα είναι μακρύς.
Το δημοψήφισμα κατέγραψε υπόγειες αλλά όχι αφανείς διεργασίες στο εκλογικό σώμα. Στην παράταξη του «ναι» καταγράφεται ότι η ενωμένη τρικομματική πολιτική του ηγεσία δεν άντεξε ούτε δυο 24ωρα το σύνθημα περί εθνικής ομοψυχίας, το εγκατέλειψε ως ασύμβατο με τα ξένα και εγχώρια συμφέροντα που υπηρετεί. Αντίστροφα, ο Τσίπρας αναδείχθηκε σε ηγετική προσωπικότητα άσχετα, επαναλαμβάνω, από το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης μάχης. Ο Καμένος αποδείχθηκε «ογκόλιθος», κατά την έκφραση του πρωθυπουργού, στηρίζοντας την κυβέρνηση παρά τις αθέμιτες επιθέσεις εναντίον του κόμματός του. Και ο Λαφαζάνης διαφύλαξε την κομματική και κυβερνητική συνοχή με τη συνετή στάση του διακινδυνεύοντας προσωπικό και πολιτικό κόστος. Αποδεικνύουν και οι μεν του «ναι» και οι δε του «όχι» ότι το βάρος των προσώπων στις εξελίξεις είναι καθοριστικό, αποκαλύπτοντας την υποκρισία της ιστορικής Αριστεράς όπου αν και φανατική της προσωπολατρίας, υμνούσε τις απρόσωπες μάζες. Ηγεσία χωρίς ευνοϊκές συνθήκες μπορεί να ακυρωθεί. Χωρίς ηγεσία οι ευνοϊκές συνθήκες μας προσπερνούν.
Τέλος, καταγράφονται για πρώτη φορά, με αφορμή το δημοψήφισμα, ίχνη ενός ποιοτικού μετασχηματισμού στη λαϊκή βάση.Το απροσδιόριστο, «χύμα», πλήθος μετατρέπεται σε λαό, σε πολιτικό σώμα με αντοχή στις αντίξοες συνθήκες και στόχο, διαπερνώντας τις κομματικές τοποθετήσεις του παρελθόντος. Οι «αγανακτισμένοι» αποκτούν πολιτική φυσιογνωμία, ασταθή προσώρας, αλλά είναι πλέον κοινότοπο ότι μια μακρά πορεία αρχίζει με το πρώτο βήμα.
