Aσφυκτικές πιέσεις προς τους Ελληνοκυπρίους να αποδεχτούν ένα διχοτομικό σχέδιο τύπου Ανάν 2004, για μια Κύπρο δύο συνιστωσών πολιτειών
Συνεχίζονταν μέχρι την Παρασκευή αργά το απόγευμα, οι επαφές μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στην Ελβετία, ύστερα από απαίτηση των δεύτερων να γίνουν σε άλλη χώρα εκτός Κύπρου, για το σημαντικό κεφάλαιο του εδαφικού ζητήματος. Ήδη από την πρώτη μέρα, ο γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν και ο ειδικός εντεταλμένος σύμβουλος του Έσπεν Μπαρθ Άιντε, με δηλώσεις τους προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα κλίμα υπεραισιοδοξίας ότι βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία, κάτι το οποίο δεν διαφαίνεται μέχρι στιγμής, αν και το παρόν σημείωμα δεν πρόλαβε το τελικό ανακοινωθέν. Τακτική που εδώ και μήνες ακολουθεί όλη η «διεθνής κοινότητα» και βεβαίως υποκρύπτει τις ασφυκτικές πιέσεις, κυρίως προς τους Ελληνοκυπρίους, να αποδεχτούν ένα νέο διχοτομικό σχέδιο τύπου Ανάν 2004, για μια Κύπρο δύο συνιστωσών πολιτειών.
Στο κλίμα αυτό συμμετέχει, έστω και πιο συγκρατημένα, και η ε/κ πλευρά, δηλώνοντας ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα προσέγγισης στα τέσσερα κεφάλαια των μέχρι τώρα εντατικών διαπραγματεύσεων (διακυβέρνηση, Ε.Ε, οικονομία, περιουσιακό) στα οποία έχει επιδείξει μεγαλύτερη υποχωρητικότητα ακόμη και από τις θέσεις της (Αναστασιάδης και ΔΗΣΥ), στην περίοδο του σχεδίου Ανάν.
Οι συνομιλίες για το εδαφικό, όπου μαζί με το κεφάλαιο των εγγυήσεων, θεωρούνται τα πιο σύνθετα και δύσκολα, ξεκίνησαν με την προσπάθεια αποσαφήνισης των κριτηρίων (π.χ. ποσοστά εδάφους, αριθμός επιστροφής εκτοπισμένων, ακτογραμμή, θρησκευτικοί, πολιτιστικοί χώροι κλπ), τα οποία θα χρησιμοποιηθούν ώστε να περάσουν στο δεύτερο βήμα, αυτό της αποτύπωσης της όποιας συμφωνίας σε χάρτες. Γίνονται όμως υπό την σκιά της Τουρκίας και του Ερντογάν που σε αυτά τα κεφάλαια απαιτεί ακόμη περισσότερα.
Και ενώ η ε/κ ηγεσία αφήνει να διαρρέει ότι ιεραρχεί σαν πιο σημαντικό κριτήριο των αριθμό των προσφύγων που θα επιστρέψουν και δευτερευόντως τα ποσοστά εδάφους των συνιστωσών πολιτειών, η αντίστοιχη τ /κ πλευρά προβάλλει τις δηλώσεις του Ερντογάν στον «πρωθυπουργό» του ψευδοκράτους, Χουσεϊν Οζγκιουργκιούν : «Όταν ήρθα, είχα πει ότι η Μόρφου δεν θα δοθεί ποτέ και μάλιστα αυτό το είπα στη Μόρφου. Από εκείνη τη μέρα και μετά δεν υπήρξε αλλαγή στις απόψεις μας. Τις συμφωνίες εγγυήσεων δεν τις ακουμπώ ποτέ, αλλά εάν οι Ε/Κ επιδείξουν συμβιβαστική στάση στο θέμα του χάρτη στο εδαφικό και το αποτέλεσμα είναι εντάξει, τότε μπορούμε να καθίσουμε με την Ελλάδα στην πενταμερή και να συζητηθεί, αλλά πριν από αυτό δεν υπάρχει δυνατότητα να γίνει ποτέ».
Με αυτήν ακριβώς τη γραμμή, σε πλήρη ευθυγράμμιση με την Τουρκία, προσήλθε στις συνομιλίες του Μοντ Πελεράν (πως λέμε Ζυρίχη), στην Ελβετία η ηγεσία των Τ/Κ, απαιτώντας συμφωνία στα κριτήρια επί του εδαφικού μεν, αλλά δεν προχωρά σε αποτύπωση χαρτών αν δεν οριστεί η ημερομηνία μιας πενταμερούς διάσκεψης (μαζί με τις εγγυήτριες δυνάμεις) όπου θα συζητηθούν αυτά τα δύο δύσκολα κεφάλαια. Επιδιώκοντας έτσι να ξαναβάλει στο παιχνίδι και επισήμως την Τουρκία και τις απαιτήσεις της ως εγγυήτρια δύναμη της όποιας συμφωνίας.
Αυτό σε μια περίοδο που η Δύση παρακολουθεί με αμηχανία και ανοχή την επίθεση του «σουλτάνου» Ταγίπ στις δημοκρατικές και πολιτικές ελευθερίες στο εσωτερικό της χώρας του, την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης και τη διεκδίκηση (και στρατιωτικά) κομματιού της νέας μοιρασιάς που επιδιώκεται στη Μεσοποταμία από τους ιμπεριαλιστές.
Με τη συμμετοχή της σε μια πενταμερή διάσκεψη η Τουρκία, από τη μια θα επιδιώξει να νομιμοποιήσει όλα όσα πράττει αυτή την περίοδο στην προσπάθεια αναβάθμισής της ως μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη στην περιοχή, ενώ από την άλλη θα θελήσει να επιβάλλει τις θέσεις της στο Κυπριακό που δεν είναι άλλες από την παραμονή και ενίσχυση των εποίκων στη συνιστώσα πολιτεία, την αποδοχή της ως εγγυήτρια δύναμη λόγω ετεροβαρούς συμφωνίας υπέρ των Ε/Κ, άρα και την παραμονή στρατευμάτων της γι’ αυτόν το λόγο, όπως επίσης και τη συνδιοίκηση – συνεκμετάλλευση, με το όποιο κυπριακό κράτος προκύψει, των ενεργειακών πηγών και της πολιτικής του γι’ αυτά.
Γιώργος Τζαφέρης
