Πού πάνε τα λεφτά που μαζεύει η χώρα από την κρίση και τις εξαγωγές. Της Αλίκης Βεγίρη
Στις αρχές αυτού του μήνα, ο κ. Τόμσεν με το θράσος που διακρίνει τους ανόητους και τους αμετροεπείς, απαίτησε περαιτέρω μείωση των συντάξεων για το λόγο ότι ένας Γερμανός συνταξιούχος δεν μπορεί να παίρνει λιγότερα από τον Έλληνα ομόλογό του. Και για του λόγου το αληθές μάς έτριψε στη μούρη και το αντίστοιχο αποδεικτικό: 830 ευρώ η μέση σύνταξη στη Γερμανία, 907 στην Ελλάδα.
Αν το χαρτί αυτό είχε ζωγραφισμένο πάνω του το πρόσωπο της Μέδουσας θα προκαλούσε λιγότερο τρόμο. Μαρμάρωσε θαρρείς το πανελλήνιο, τόσο, που κανένας δεν βρέθηκε να ψελλίσει ότι αντίθετα, αυτοί που θα ‘πρεπε να κοκκινίσουν από ντροπή είναι οι Γερμανοί, μιας και έτσι αποδείκνυε ο κ. Τόμσεν ότι ένα τόσο πλούσιο κράτος-υπόδειγμα, δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει στους απόμαχούς του ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.
Πού πάνε λοιπόν τα μασούρια που μαζεύει η Γερμανία από τις περιβόητες εξαγωγές της;
Το Gini λέει την αλήθεια
Ο πιο αγαπητός και διαδεδομένος δείκτης-καθρέφτης της ευμάρειας μιας κοινωνίας είναι το γνωστό, ακόμα και στην κουτσή Μαρία, ΑΕΠ. Πόσο ανέβηκε το ΑΕΠ, με τι ταχύτητα ανέβηκε το ΑΕΠ, πόσο μουλάρωσε το ΑΕΠ, είναι μερικά απ’ τα λόγια που μας παίρνουν καθημερινά τ’ αφτιά στις παρέες και τις ειδήσεις. Στην πραγματικότητα όμως, το ΑΕΠ δεν μετρά τίποτε ουσιαστικό, απλώς είναι ένα τσουβάλι όπου εκεί μέσα αθροίζουμε ό,τι καταναλώνουμε, ό,τι επενδύουμε και ό,τι περίπου εξάγουμε σαν κράτος και ιδιώτες. Για παράδειγμα, το σιδηροδρομικό πολύνεκρο δυστύχημα που συνέβη τις προάλλες στην Ισπανία θα μετρήσει θετικά στο ΑΕΠ της χώρας, γιατί θα κινηθούν ασθενοφόρα που θα καταναλώσουν παραπάνω βενζίνη, τα νοσοκομεία θα μετρήσουν περισσότερες εισπράξεις, το ίδιο και τα γραφεία κηδειών, κ.ο.κ.
Εκείνο όμως, που έχει μεγάλη σημασία είναι το πώς κατανέμεται αυτό το έρμο το ΑΕΠ στον πληθυσμό. Άλλο πράγμα είναι να το καρπούται ολόκληρο ένα άτομο, κι άλλο να μοιράζεται ισόποσα σε όλους. Η ανισοκατανομή του εισοδήματος σε μια χώρα αποτυπώνεται στον δείκτη Gini, ο οποίος κυμαίνεται ανάμεσα στο 0 (πλήρης ισοκατανομή) και το 1 (πλήρης ανισοκατανομή). Και η Γερμανία δεν έχει να επιδείξει καλή συμπεριφορά, μιας και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ με τη μεγαλύτερη ανισοκατανομή. Ο δείκτης Gini (προ φόρων και χωρίς κοινωνικές μεταβιβάσεις) για τη Γερμανία το 2012 είναι ίσος με 0,42, ενώ οι χώρες με τους μεγαλύτερους δείκτες είναι οι συνήθεις ΗΠΑ και Μ. Βρετανία. Την πρωτιά, παρεμπιπτόντως, την παίρνει η Χιλή, για λόγους που, ας είναι καλά η Ναόμι Κλάιν, όλοι πρέπει να γνωρίζουμε.
Χωρίς πολλή σκέψη, θα έλεγε κανείς ότι στη Γερμανία δεν υπάρχει φτώχεια. Κι όμως, ήδη από το 2009, όπως αναφέρει σε δημοσίευμα το Spiegel, 1 εκατ. περίπου άνθρωποι σιτίζονταν σε συσσίτια, χώρια τα 7 εκατ. που ζούσαν με προνοιακά επιδόματα, ενώ ο αριθμός των τραπεζών τροφίμων (food banks) αυξάνεται έκτοτε με γεωμετρική πρόοδο. Για παράδειγμα, το 2000 υπήρχαν σ’ ολόκληρη τη χώρα 260 τράπεζες, ενώ το 2012 έφταναν τις 906. Και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, αυτοί που στέκονται με τις ώρες στην ουρά για ένα κεφάλι λάχανο κι ένα μπαστούνι σαλάμι δεν είναι πλέον οι άστεγοι, αλλά οι συνταξιούχοι και οι οικογένειες με παιδιά και μάλιστα με δουλειά. Έτσι, μειώνοντας μέχρι εξαντλήσεως τους μισθούς και την ποιότητα των θέσεων εργασίας, μπορεί η Γερμανία να επαίρεται ότι διαθέτει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας. Κι επιπλέον, μπορεί να βάζει στο κάδρο τον όποιο Έλληνα συνταξιούχο που ανερυθρίαστα ξεκοκαλίζει, μέσω των δήθεν κοστοβόρων γερμανικών bail-out, τη σύνταξη του Γερμανού ομηλίκου του.
Διευρυμένη κινητικότητα προς τα κάτω
Σύμφωνα με έρευνα του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας (DIW), στο διάστημα 1997-2010 πάνω από 5 εκατ. Γερμανοί κατρακύλησαν απ’ τη μεσαία τάξη προς τα χαμηλότερα πατώματα. Το 1997 η μεσαία τάξη συνιστούσε το 65% του πληθυσμού. Το 2010 δεν αποτελούσε παρά το 58%. Την ίδια περίοδο, το 1% αβγάτιζε κατά μισό εκατ., ενώ τα πολύ χαμηλά εισοδήματα υποδέχονταν στις τάξεις τους άλλα 4 εκατ. έκπτωτους και πεσόντες.
Πάντως η κρίση διόγκωσε την ανισότητα ακόμη περισσότερο, όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ. Ο δείκτης Gini το διάστημα 2007-2011 αυξήθηκε κατά 1,3%, όσο είχε αυξηθεί τα προηγούμενα 12 χρόνια. Με λίγα λόγια, το πλουσιότερο 10% δεν πολυκατάλαβε την κρίση σε αντίθεση με το φτωχότερο 10% του πληθυσμού, κυρίως στο Νότο, που είδε τα εισοδήματά του να καταποντίζονται. Σύμφωνα με δημοσκόπηση το 85% των Ευρωπαίων συμφωνεί ότι τα τελευταία πέντε χρόνια η απόσταση ανάμεσα στους πλούσιους και φτωχούς έχει αυξηθεί. Και έχουν δίκιο. Αν δεν έχαναν οι φτωχοί τα εισοδήματά τους, πώς θα σώζονταν οι τράπεζες και πώς αλλιώς θα ανέκαμπτε η Wall Street; Ο σοσιαλισμός στην πράξη!
