του Γιάννη Πανούση
Να φέρεις τη ζωή στα μέτρα σου
Να διαλύσεις τους κανόνες
με τα συντρίμμια φιάξε καινούργιους κόσμους
Χριστίνα Ντούβρου, Χορογραφία επίθεσης
Επειδή εσχάτως, κι εκ του πλαγίου, μισο-άνοιξε η συζήτηση για τη «νεο-τρομοκρατία» (;) θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:
1. H τρομοκρατία –όπως ο πόλεμος– καθίσταται ολοκληρωτικό φαινόμενο που πολλές φορές έχει αυτοαναλώσιμη στρατηγική, η οποία δεν υπόκειται στη συνήθη πολιτική λογική. Ακόμα κι αν «ο πόλεμος ανήκει στην πολιτική» κι αν η τρομοκρατία συνιστά ένα είδος προ-πολιτικής σύγκρουσης μόνον η συμμετοχή του λαού στην εξέγερση μετριάζει ή ελέγχει την ατομική βία των τρομοκρατών.
2. Η τρομοκρατία «ως σύνολο επιθετικών επιχειρήσεων» που εκφοβίζουν τον πληθυσμό για να πετύχουν έναν πολιτικό στόχο συνδυάζει το «εγκληματικό» με το «πολιτικό» στοιχείο.
Το ερώτημα που τίθεται είναι όχι τόσο το αν «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», αλλά το «ποιος αγιάζει το σκοπό».
Η φτώχια, ο αποκλεισμός, η περιθωριοποίηση, η απόγνωση αποτελούν βάσιμους λόγους για μια ειρηνική επανάσταση του λαού.
Δικαιολογεί όμως και την «υφαρπαγή» της αγανάκτησης από μια μερίδα αυτόκλητων υπερασπιστών, οι οποίοι χωρίς τη γνώμη ή τη συναίνεση του λαού (ως προς τη στρατηγική και τους στόχους) προβαίνουν σε «τρομοκρατικές» ενέργειες;
3. Η τρομοκρατία είναι «έννοια – καταφύγιο» και για το Κράτος και για τις «επαναστατικές οργανώσεις». Στη Δημοκρατία ο διάλογος μπορεί να φτάσει ακόμα και στη χρήση της βίας (όπου όλες οι πλευρές θα επικαλούνται την προστασία του πολιτεύματος), αλλά αν η τρομοκρατία εκληφθεί ως συνέχιση της πολιτικής με βίαια μέσα, τότε η αξιολόγησή της (και η νομιμοποίησή της;) συναρτάται με τη γνησιότητα της δημοκρατίας την οποία σκοπεύει ν’ ανατρέψει η ένοπλη πάλη.
Ποιος όμως είναι ο κριτής που σταθμίζει και χαρακτηρίζει την ποιότητα της Δημοκρατίας και την αγαθότητα των κινήτρων και των στόχων αυτών που θέλουν να την αντικαταστήσουν μ’ ένα άλλο «δικαιότερο» σύστημα;
Ακόμα και αν η εργαλειοποίηση της βίας εντάσσεται στο πεδίο της πολιτικής και όχι της καθαρής τρομοκρατίας τα όρια είναι δυσδιάκριτα. Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή στους (αυτο)προσδιορισμούς.
Άλλωστε πολλές φορές η Τρομοκρατία αναδεικνύει την κρίση της επαναστατικής προοπτικής και όχι μόνον την κρίση του Κράτους. Έτσι οι ενέργειες αποκόπτονται από τη θεωρία τους και ο αγωνιστής αποκόπτεται από τις ζωογόνες μάζες. Η κρίση του κράτους δεν επιταχύνεται με την ένοπλη βία, η οποία «απολυτοποιούμενη» καθίσταται κενή περιεχομένου (αξιών και κοινωνικού μετασχηματισμού).
Η βία ως αυτόνομο στοιχείο πολιτικής δράσης έξω από τα μαζικά κοινωνικά κινήματα καθίσταται παρ-άλογη και στρατηγικά τυφλή και το μόνο που επιτυγχάνει είναι πρόσκαιρες αποσταθεροποιήσεις, εν είδει σαμποτάζ χωρίς πρόγραμμα.
4. Η Τρομοκρατία αναδεικνύει ταυτόγχρονα δύο αδιέξοδα: αυτό της ασκούμενης πολιτικής από το Κράτος κι αυτό της «επαναστατικής προοπτικής» των σωτήρων.
Τρομοκράτες και αντιτρομοκράτες αναρωτιόνται –μαζί και χώρια– για το «ποιος είναι ο αληθινός τρομοκράτης».
Ούτε οι μεν ούτε οι δε δέχονται κάποιον άλλο υπέρτερο κριτή ή έστω ένα σταθερό κριτήριο που δεν θάναι αυτό της κατοχής της νόμιμης εξουσίας ή της επαναστατικής αυτο-νομιμοποίησης.
Αυτό είναι το κοινό μοιραίο λάθος τους.
Κι αυτό τελικά πληρώνουν οι λαοί, αλλά και οι κοινωνίες.
Υ.Γ.: Δεν πολυπιστεύω στον όρο και το περιεχόμενο «νεο-τρομοκρατία».Μάλλον πρόκειται για ιστορικοπολιτικοαστυνομική αδράνεια.
