Γιατί κλιμακώνεται η επιθετικότητα έναντί της
Του Πέτρου Αλ Αχμάρ
Ενώ οι σχέσεις ΗΠΑ-Κούβας και ΗΠΑ-Ιράν φαίνεται ότι τίθενται σε νέες βάσεις, η αμερικανική επιθετικότητα έναντι της Βόρειας Κορέας κλιμακώνεται, θυμίζοντας άλλες εποχές. Αυτή δεν εξηγείται από τη στάση της Πιονγκ Γιανγκ, η οποία τελευταία προβαίνει σε σειρά κινήσεων καλής θέλησης προς πάσα κατεύθυνση. Καταρχήν, τον Οκτώβριο, τρεις ανώτατοι αξιωματούχοι της Πιονγκ Γιανγκ, τυπικά στο πλαίσιο λήξης των Ασιατικών Αγώνων, αλλά πάντως απρόσμενα, επισκέφθηκαν τη Σεούλ, συναντώντας αξιωματούχους της Νότιας Κορέας. Ακολούθησε πρόταση πέντε σημείων προς τη Σεούλ για την αποφυγή των μεθοριακών επεισοδίων. Στο δε πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, ο Κιμ Γιονγκ Ουν δήλωσε ότι δεν έχει λόγο να μη διεξάγει συνομιλίες ανώτατου επιπέδου με τη Σεούλ.
Επίσης, το Νοέμβριο η Βόρεια Κορέα απελευθέρωσε δύο Αμερικανούς κρατούμενους. Επιπροσθέτως, η Πιονγκ Γιανγκ, παρότι επέκρινε την ταινία Συνέντευξη (στην οποία σατιρίζεται και δολοφονείται ο ηγέτης της), αντιπρότεινε το σχηματισμό κοινής επιτροπής για τη διερεύνηση της κυβερνοεπίθεσης κατά της παραγωγού εταιρίας Sony, την εμπλοκή της στην οποία αρνείται. Τέλος, πρόσφατη είναι η ανασύσταση της βορειοκορεατικής επιτροπής για τη διερεύνηση της τύχης Ιαπώνων απαχθέντων, δίνοντας ένα προεκλογικό μπόνους στον Ιάπωνα πρωθυπουργό Άμπε.
Άρνηση των ΗΠΑ να συνδιαλαγούν
Ωστόσο, τα αποτελέσματα της βορειοκορεατικής κατευναστικής πολιτικής ήταν απογοητευτικά. Η Σεούλ το Νοέμβριο προέβη στις μεγαλύτερες από το 1996 κοινές με τις ΗΠΑ στρατιωτικές ασκήσεις, ενώ το Δεκέμβριο έθεσε εκτός νόμου το κοινοβουλευτικό Ενοποιημένο Προοδευτικό Κόμμα ως «φιλοβορειοκορεατικό». Ο δε Ομπάμα δήλωσε πως εξετάζει την επανένταξη της Βόρειας Κορέας στη λίστα των χωρών που προωθούν την τρομοκρατία. Ακόμα, Ιαπωνία και Ε.Ε. εισήγαγαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την «Έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Βόρεια Κορέα», που ίσως παραπέμψει τη βορειοκορεατική ηγεσία στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. «Κερασάκι στην τούρτα» αποτέλεσε η οριστικοποίηση της εμπορικής συμφωνίας Κίνας-Νότιας Κορέας το Νοέμβριο.
Μια σειρά παράγοντες εξηγούν αυτές τις εξελίξεις. Καταρχήν, μια πιο ανεξάρτητη ιαπωνική εξωτερική πολιτική, στην οποία επενδύει η Πιονγκ Γιανγκ, κατά τον Άμπε, προϋποθέτει επαναστρατιωτικοποίηση της Ιαπωνίας, την οποία η Ουάσινγκτον ενθαρρύνει (φυσικά μόνο για την αποτροπή Κίνας-Βόρειας Κορέας-Ρωσίας). Έτσι, μεσοπρόθεσμα το Τόκιο συντάσσεται με τις ΗΠΑ.
Ο ρόλος Κίνας και Ρωσίας
Εξάλλου, το Πεκίνο, μη επιθυμώντας να εργαστεί για λογαριασμό των ΗΠΑ, δεν αλλάζει στρατηγική έναντι της Βόρειας Κορέας. Ωστόσο, εν καιρώ κλονισμού της ανάπτυξής του, το Πεκίνο δεν επιθυμεί επ’ ουδενί να ανακόψει το άνοιγμά του στη Σεούλ, ή να μην εντάξει το Τόκιο στην –ανταγωνίστρια της Παγκόσμιας Τράπεζας και της ιαπωνοκρατούμενης Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης– τράπεζα (ΑΙΙΒ) που ίδρυσε τον Οκτώβρη, και στην –ανταγωνιστική της αμερικανοκρατούμενης Συνεργασίας του Ειρηνικού (TPP)– «Περιοχή Ελεύθερου Εμπορίου Ασίας-Ειρηνικού» (FTAAP) που προωθεί.
Αντιστάθμισμα των αρνητικών αυτών εξελίξεων αποτελεί η περσινή αναθέρμανση των σχέσεων Βόρειας Κορέας-Μόσχας. Είναι χαρακτηριστικό πως, για πρώτη φορά μετά το 1985, πέρσι επισκέφθηκαν την Πιονγκ Γιανγκ υψηλόβαθμοι Ρώσοι αξιωματούχοι, με επικεφαλής τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Ραγκόζιν.
Υπάρχουν αρκετές αιτίες γι’ αυτή την αναθέρμανση. Πρώτον, Μόσχα και Πιονγκ Γιανγκ υπόκεινται στις αμερικανοκίνητες διεθνείς κυρώσεις. Δεύτερον, η Ρωσία έχει και αυτή βρεθεί προ τετελεσμένων γεγονότων με τον πειραματικό πυρηνικό αντιδραστήρα ελαφρού ύδατος που η Πιονγκ Γιανγκ έχει σχεδόν ολοκληρώσει. Έτσι, ενδιαφέρεται, όχι μόνο γιατί η ανατολική πλευρά της, την οποία επιθυμεί να αναπτύξει και να εντάξει στην αρχιτεκτονική της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού, συνορεύει με την Κορέα, αλλά και γιατί, με την τεχνογνωσία της, μπορεί να παίξει ένα ρόλο. Τρίτον, η Ρωσία βλέπει Δυτικούς και άλλους οικονομικούς παράγοντες, αργά αλλά σταθερά, να δραστηριοποιούνται στη Βόρεια Κορέα και σπεύδει να κατοχυρώσει τη θέση της. Τέταρτον, το Κρεμλίνο, προωθώντας τριμερή έργα υποδομής, όπως τη σιδηροδρομική και ενεργειακή ένωση Κορέας-Ρωσίας, παρουσιάζεται ως ενοποιητικός παράγοντας στη διεθνή κοινή γνώμη, «τρομάζει» Κίνα και Ιαπωνία (οι οποίες δεν θα ήθελαν έναν νέο ισχυρό παράγοντα στην περιοχή), καλύπτει το κενό της συνειδητής από πλευράς Πιονγκ Γιανγκ μείωσης της κινεζικής επιρροής, ενώ αποκτά πρόσβαση ώς και στην αμερικανοκίνητη Σεούλ.
Επομένως, η εμπρηστική πολιτική κρίνεται αναγκαία για τον Ομπάμα, ως στάχτη στα μάτια των «γερακιών», για τον περιορισμό της ρωσικής προέλασης στη χερσόνησο, για υπονόμευση της κινεζικής πολιτικής στον Ειρηνικό και για διατήρηση της Ιαπωνίας στο ψυχροπολεμικό «μαντρί». Σε κάθε περίπτωση, δυστυχώς, η επέτειος των 70 χρόνων από την απελευθέρωση της Κορέας, βρίσκει τη χερσόνησο διαιρεμένη.
