Η τρίτη αξιολόγηση δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Έχει ακόμα αρκετό «δρόμο» να διανύσει, μέχρι την τελική έγκριση από το Eurogroup και την συνακόλουθη εκταμίευση. Αυτό που επισημοποιήθηκε την παρελθούσα Δευτέρα ήταν η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο σχετικά με τι αναλαμβάνει να υλοποιήσει η Ελλάδα, σε σχέση με τα υπάρχοντα σήμερα στο τραπέζι των συζητήσεων ανοιχτά θέματα. Ειδικότερα η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε μία καταιγίδα εφαρμοστικών νόμων που θα εξελιχθεί σε δύο στάδια, πριν τα Χριστούγεννα και μετά την Πρωτοχρονιά, όπου κατά την συνήθη πρακτική θα πρωτοκολλήσει μέσω της Βουλής τις αποφάσεις των δανειστών οι οποίες έρχονται έτοιμες από το εξωτερικό. Θα ακολουθήσει νέα εκτίμηση της κατάστασης σε τεχνικό επίπεδο, στις 11/1/2018. Στο βαθμό που θα έχουν υλοποιηθεί όλα όπως ακριβώς επιθυμούν οι δανειστές τότε θα ακολουθήσει η πολιτική ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης με απόφαση του Eurogroup στις 22 Ιανουαρίου.
Σημειώνεται ότι για την τρίτη αξιολόγηση εκκρεμούν 110 προαπαιτούμενα εκ των οποίων τα 75 βρίσκονται σε πορεία ολοκλήρωσης και τα 35 σε εκκρεμότητα. Θα ακολουθήσουν δε άλλα 82, με τα σημερινά δεδομένα, για τη τέταρτη αξιολόγηση που θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως Μάιο – Ιούνιο 2018, ώστε να κλείσει στη συνέχεια η τελική αξιολόγηση για τη λήξη του προγράμματος τον Αύγουστο 2018.
Ενδεικτικά τα μέτρα
Όσον αφορά τα επιμέρους θέματα των μέτρων που έχουν ληφθεί ή θα ληφθούν στην παρούσα περιόδου ενδεικτικά έχουν ως εξής:
Φορολογικά θέματα: Τα φοροεισπρακτικά μέτρα που αποφασίστηκαν στις προηγούμενες αξιολογήσεις για την περίοδο 2018-2020 παραμένουν ακέραια, χωρίς καμία βελτίωση για το λαό. Οι νέοι φόροι για το 2018 είναι 1 δισ. ευρώ και είναι έμμεσοι, άρα άκρως αντιλαϊκοί.
Η προπαγανδιστική προσπάθεια της κυβέρνησης ότι θα πετύχαινε την αναβολή για ένα τουλάχιστον χρόνο της κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά του Βορείου Αιγαίου αποδείχθηκε ψευδής. Από 1/1/2018 καταργούνται και οι τελευταίοι εναπομείναντες μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ. Επιπλέον, στην παραπάνω περιοχή οι επιπτώσεις θα είναι ακόμα χειρότερες καθώς από το 2018 επιβάλλεται στα τουριστικά καταλύματα και το νέο τέλος διανυκτέρευσης.
Αυτό που επισημοποιήθηκε την παρελθούσα Δευτέρα ήταν η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο σχετικά με τι αναλαμβάνει να υλοποιήσει η Ελλάδα, σε σχέση με τα υπάρχοντα σήμερα στο τραπέζι των συζητήσεων ανοιχτά θέματα. Ειδικότερα η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε μία καταιγίδα εφαρμοστικών νόμων που θα εξελιχθεί σε δύο στάδια, πριν τα Χριστούγεννα και μετά την Πρωτοχρονιά, όπου κατά την συνήθη πρακτική θα πρωτοκολλήσει μέσω της Βουλής τις αποφάσεις των δανειστών οι οποίες έρχονται έτοιμες από το εξωτερικό
Στον ΕΝΦΙΑ ετοιμάζεται σημαντική αλλαγή προς το χειρότερο. Έχουν συμφωνήσει να γίνει μείωση των αντικειμενικών αξιών μέχρι τον Ιούνιο 2018 αλλά το ποσό του φόρου να παραμείνει στα ίδια επίπεδα (3,2 δισ. ευρώ). Αυτό θα γίνει, όπως λένε οι πληροφορίες, με αύξηση στις κλίμακες και τους συντελεστές του κύριου φόρου και όχι του συμπληρωματικού που βαρύνει όσους έχουν μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία!
Δαπάνες: Και το 2018 συνεχίζεται η μείωση των κοινωνικών δαπανών. Η συνολική μείωση είναι 1,6 δισ. ευρώ. Η μείωση θα προέλθει κύρια από τις προαποφασισμένες μειώσεις των συντάξεων: α) κατάργηση και του εναπομείναντος ΕΚΑΣ το 2018, β) δραστικά μειωμένες συντάξεις (-20% έως -30%) για όσους βγαίνουν τώρα στη σύνταξη, και γ) συνέχιση σε του επανυπολογισμού σε όσους δεν έχει ήδη γίνει σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου. Και βέβαια αυτές δεν θα είναι οι τελευταίες μειώσεις αφού έχει αποφασιστεί να καταργηθεί και η προσωρινή, όπως κατάληξε, προσωπική διαφορά από τον παραπάνω νόμο, άρα μείον ακόμα 18%. Αυτό που αποτελεί πλέον θέμα διαπραγμάτευσης είναι το πότε θα εφαρμοστεί. Το αργότερο είναι 1/1/2019 αν όμως κάτι δεν πάει καλά στον προϋπολογισμό 2018 θα μπει στο επίκεντρο των επόμενων αξιολογήσεων με αίτημα την άμεση εφαρμογή του.
Πλεονάσματα: Για το 2018 προβλέπεται από τους δανειστές πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ή πρακτικά 6,5 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση έχει βάλει ως στόχο επιπλέον 600 εκατ. ευρώ. Τα μεγέθη αυτά προκύπτουν διαχρονικά – σωρευτικά από την υπερφορολόγηση των λαϊκών και των μεσαίων στρωμάτων και τη μείωση των κοινωνικών δαπανών. Η κυβέρνηση συνεχίζει να κάνει «σχέδια επί χάρτου» για την άνοδο του ΑΕΠ, τα οποία φυσικά δεν πραγματοποιούνται όσο υπάρχει αδιάκοπη επιδρομή στο λαϊκό εισόδημα, που είναι ο τροφοδότης της ιδιωτικής κατανάλωσης η οποία με τη σειρά της αποτελεί την «ατμομηχανή» του ΑΕΠ, όταν οι δημόσιες δαπάνες έχουν πάρει την «κάτω βόλτα».
Συνεπώς, για μία ακόμα χρονιά θα ακούμε ότι «παρά τους πολύ ψηλούς δημοσιονομικούς στόχους, τα πρωτογενή πλεονάσματα θα τροφοδοτούνται και από την ανάπτυξη η οποία αναμένεται στο 2,5% το 2018» για να διαπιστώσουμε στο τέλος ότι οι ψηλοί δημοσιονομικοί στόχοι, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, επιτυγχάνονται μέσω της ακόμα μεγαλύτερης «αφαίμαξης» – φτωχοποίησης του λαού ενώ οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης θα παραμένουν στα χαρτιά.
Εργασιακά: Στα εργασιακά θα πραγματοποιηθούν σημαντικές αλλαγές, κύρια στους τομείς των εργατικών αγώνων και της συνδικαλιστικής δράσης, οι οποίες αναμένεται να αποτυπωθούν στα νομοσχέδια που θα κατατεθούν. Μια «γεύση» δόθηκε ήδη από την κυβέρνηση με την τροπολογία για την κήρυξη απεργίας από τα πρωτοβάθμια σωματεία, που βάζει τέτοιες διαδικασίες και όρους ώστε να είναι σχεδόν αδύνατη η προκήρυξη απεργίας σε αυτό το επίπεδο. Οι λόγοι είναι προφανείς. Από τη στιγμή που το πολιτικό σύστημα ελέγχει, μέσω του κομματικού συνδικαλισμού τα δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια όργανα, ο μόνος χώρος που μένει και μπορεί να ξεσπάσουν πραγματικοί εργατικοί αγώνες, όχι «ντουφεκιές στον αέρα» κατ΄ εντολή ή κομματικό σχεδιασμό, είναι τα πρωτοβάθμια σωματεία. Άρα κυβέρνηση και δανειστές, με τις πλάτες της συνδικαλιστικής κομματικής γραφειοκρατίας, βάζουν όσα εμπόδια μπορούν στην απόφαση για κινητοποιήσεις σε αυτό το επίπεδο εργατικής συσπείρωσης και ζύμωσης και δράσης. Η τροπολογία κάτω από την αρχική κατακραυγή αποσύρθηκε αλλά όπως όλα δείχνουν θα επανέλθει. Οι μνημονιακές πολιτικές δεν θέλουν μόνο να μας κάνουν φτωχούς, θέλουν επιπλέον, αν όχι πρωταρχικά, να μην μπορούμε να «σηκώσουμε κεφάλι».
Πλιάτσικο στη δημόσια περιουσία: Από όλα τα θέματα με αυτό τον τίτλο η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι η ΔΕΗ. Αποφασίστηκαν: Η πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Πωλούνται οι μονάδες παραγωγής ενέργειας στη Μελίτη (Φλώρινα), δύο μονάδες της Μεγαλόπολης και η άδεια για την κατασκευή δεύτερης μονάδας στη Μελίτη. Παραχωρούνται τα ορυχεία στη Μεγαλόπολη και στη Φλώρινα (Βεύη, Κλειδί, Αχλάδα). Εκποιείται το 17% των μετοχών της ΔΕΗ που κατέχει το δημόσιο για να λάβει το «τρομερό» ποσό των 100 εκατ. ευρώ. Εκεί κατάντησαν τη ΔΕΗ και την αξία της (450 εκατ. η τρέχουσα χρηματιστηριακή της αξία!). Αν λάβουμε υπόψη τις εκτιμήσεις για την αξία των κοιτασμάτων λιγνίτη στη Δυτική Μακεδονία που αναφέρουν ποσά της τάξης των 27 δισ. ευρώ γίνεται κατανοητό το ενδιαφέρον των δανειστών και των συμφερόντων που εκπροσωπούν.
Ο αυτόματος πιλότος των μνημονιακών μέτρων
Η κυβέρνηση διαλαλεί ότι πέτυχε μια συμφωνία χωρίς να πάρουν νέα εισπρακτικά μέτρα. Προφανώς όσα συμφωνήθηκαν γύρω από το θέμα των πλειστηριασμών, που αφορούν θεσμικές παρεμβάσεις για καθαρά εισπρακτικά μέτρα, δεν συνιστούν… μέτρα για τον κυβερνητικό μύθο. Επίσης ξεχνούν ότι έχουν νομοθετήσει προ πολλού μέτρα-«κάβα» για εφαρμογή στο μέλλον, κατά παράβαση του Συντάγματος όπως έλεγε ο ίδιος ο Α. Τσίπρας πριν τα ψηφίσει. Το «μέλλον» έρχεται και θα έρχεται κάθε χρόνο με τη μορφή των κρατικών προϋπολογισμών και τότε θα αποτυπώνονται τα μέτρα. Έτσι γίνεται και το 2018. Θα ενεργοποιηθούν νέα μέτρα 1,9 δισ. ευρώ, που καλούνται, για μία ακόμα φορά, να πληρώσουν τα λαϊκά και τα μεσαία στρώματα βουλιάζοντας όλο και βαθύτερα στη φτώχεια. Φυσικά η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να τα κρύψει εξαφάνισε από τον προϋπολογισμό του 2018 το σχετικό πίνακα, που αναφερόταν στην ετήσια αξία των μνημονιακών μέτρων διαχρονικά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα μέτρα δεν υπάρχουν και δεν εφαρμόζονται. Έτσι για μία ακόμα χρονιά ο λαός θα υποστεί τις συνέπειες και θα το καταλάβει στην τσέπη του με την ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση των συνθηκών της ζωής του. Θα κληθεί να πληρώσει με αναλογικά πολύ μικρότερα εισοδήματα και πολύ μικρότερες κοινωνικές δαπάνες, σε σχέση με το 2014 (προ ΣΥΡΙΖΑ εποχή), πολύ μεγαλύτερους φόρους. Αυτή είναι η «βελτίωση» για το λαό στην περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Παράλληλα με την ενεργοποίηση των εισπρακτικών μέτρων υπάρχουν και συμφωνίες που μπορεί να μην έχουν άμεσα εισπρακτική σχέση σε βάρος του λαού, όμως τα αποτελέσματά τους είναι ισοδύναμα, αν όχι χειρότερα, καθώς αποτελούν είτε άμεση κλοπή σε βάρος της δημόσιας περιουσίας και συνεπώς σε βάρος του λαού, είτε έχουν ως αποτέλεσμα στην πορεία την μείωση ή / και την αδυναμία αύξησης των εισοδημάτων μέσω των απεργιών και των εργατικών κινητοποιήσεων.
Διάψευση του κυβερνητικού αφηγήματος
Η κυβέρνηση προσπαθεί, προετοιμαζόμενη για εκλογές, να πείσει ότι έρχεται ότι τελειώνουν τα μνημόνια και πάμε σε «καθαρή έξοδο» στις αγορές. Η απάντηση δίνεται καθημερινά από τους δανειστές με έργα και λόγια. Τα έργα είναι οι δεσμεύσεις που διαρκούν μέχρι το 2060. Τα λόγια, τα πλέον πρόσφατα, είναι η διατύπωση του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ελληνικό πρόγραμμα κ. Ντέκλαν Κοστέλο στο προχθεσινό συνέδριο του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου: «Οι όροι όπως καθαρή έξοδος δεν είναι οι πιο πρόσφορες εκφράσεις». Στην πράξη ετοιμάζονται για το πως θα συνεχίσουν το καθεστώς αποικίας μετά τη «λήξη» του μνημονίου. Πως θα είναι δεσμευμένη η Ελλάδα με «μηχανισμούς», για να υλοποιεί τα όσα έχουν αποφασιστεί και θα αποφασιστούν στη συνέχεια μέχρι το 2060 ή τουλάχιστον να αποπληρώσει πάνω το 70% των υποχρεώσεών της στους δανειστές όπως έχει πει ο επίτροπος Μοσκοβισί. Δηλαδή πως θα συνεχιστούν τα μνημόνια και οι αξιολογήσεις στο διηνεκές με άλλο όνομα.
