Πρόσφατα, η UNICEF δημοσίευσε μία μελέτη με τον εύγλωττο τίτλο Τα παιδιά της ύφεσης στην οποία καταγράφονται οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης (την περίοδο 2008-2012) στις συνθήκες ζωής των παιδιών σε 41 χώρες (μεταξύ των οποίων οι 28 χώρες της Ε.Ε., η Νορβηγία, η Ελβετία, οι ΗΠΑ, η Αυστραλία κ.ά.). Όπως αναφέρεται στη μελέτη, «τα παιδιά υποφέρουν περισσότερο και θα υφίστανται τις συνέπειες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στις χώρες που χτυπήθηκαν περισσότερο από την ύφεση».
Στο σημερινό εράνισμα θα παρατεθούν, συνοπτικά, τα βασικότερα ευρήματα της μελέτης (η οποία είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα www.unicef-irc.org) :
1. Σε 23 από τις 41 χώρες, η παιδική φτώχεια (παιδιά που ζουν σε νοικοκυριά των οποίων το εισόδημα είναι κάτω από τη γραμμή φτώχειας) έχει αυξηθεί από το 2008 και ο αριθμός των παιδιών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας ανέρχεται σε 76,5 εκατομμύρια.
Η μεγαλύτερη αύξηση της παιδικής φτώχειας καταγράφηκε στις χώρες της Νότιας Ευρώπης -Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία- καθώς επίσης στην Κροατία και τις τρεις χώρες της Βαλτικής.
Στην Ελλάδα καταγράφεται ο υψηλότερος δείκτης παιδικής φτώχειας (40,5%) μεταξύ των 41 χωρών του δείγματος ενώ στη 2η θέση βρίσκεται η Λετονία (38,2%) και στην 3η η Ισπανία (36,3%). Η χώρα μας παρουσιάζει το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης της παιδικής φτώχειας (17,5 εκατοστιαίες μονάδες) μετά την Ισλανδία (+20,5) όπου όμως ο σχετικός δείκτης είναι σημαντικά χαμηλότερος (31,6%). Τα μικρότερα ποσοστά παιδικής φτώχειας καταγράφονται σε Νορβηγία (5,3%) Φινλανδία (8,8%) και Δανία (10,2%).
2. Ο δείκτης ΝΕΕΤ (όπως είναι διεθνώς γνωστός) καταγράφει το ποσοστό των νέων ανθρώπων ηλικίας 15 έως 24 ετών που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, ο δείκτης ΝΕΕΤ αυξήθηκε δραματικά στις περισσότερες χώρες-μέλη της Ε.Ε. καθώς 7,5 εκατομμύρια νέοι άνθρωποι ήταν εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης. Η μεγαλύτερη αύξηση (περίπου 30%) καταγράφηκε σε Κροατία, Κύπρο, Ελλάδα, Ιταλία και Ρουμανία Η Ελλάδα (20,6%) βρίσκεται στην 3η θέση μεταξύ των χωρών με τον υψηλότερο δείκτη με την Ιταλία (22,2%) και τη Βουλγαρία (21,6%) να βρίσκονται στην 1η και 2η θέση αντίστοιχα.
3. Μεταξύ των ευρημάτων της μελέτης είναι και αυτά που αναφέρονται σε δραματικές κοινωνικές αλλαγές. Σε 29 από τις 41 χώρες η μελέτη δείχνει μία αύξηση του ποσοστού όσων απάντησαν ότι δεν έχουν αρκετά χρήματα για να αγοράσουν τρόφιμα για τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους. Σε πέντε χώρες (Κύπρο, Ελλάδα, Σλοβενία, Ισπανία και Ρουμανία) μειώθηκε από 10 έως 20 εκατοστιαίες μονάδες το ποσοστό όσων συμφωνούν με τη δήλωση ότι «τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να μορφωθούν και να αναπτυχθούν».
4. Όσον αφορά τις εισοδηματικές απώλειες των νοικοκυριών την περίοδο 2008-2012, τα στοιχεία της μελέτης δείχνουν ότι στην Ελλάδα οι οικογένειες με παιδιά έχασαν το ισόποσο 14 χρόνων εισοδηματικής προόδου.
5. Στη μελέτη γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη χώρα μας, καθώς παρουσιάζει τους χειρότερους δείκτες σε όλες τις κατηγορίες. Τα ευρήματα και αυτής της μελέτης* είναι εντυπωσιακά: α) Διπλασιάστηκε (από 7,2% σε 14,5%) το ποσοστό των παιδιών που δηλώνουν ότι χειροτέρευσε η οικονομική κατάσταση της οικογένειας, β) ένα στα πέντε παιδιά ανέφερε ότι τουλάχιστον ένας γονιός έχασε τη δουλειά του, γ) το 30% δήλωσε ότι η οικογένειά του σταμάτησε να πηγαίνει διακοπές, δ) ένα στα δέκα παιδιά δεν μπόρεσε να πάει σε φροντιστήριο, χρειάσθηκε να μετακομίσει σε άλλη γειτονιά ή σε συγγενικό σπίτι.
Τα στοιχεία της μελέτης της Unicef τεκμηριώνουν με τον πιο οδυνηρό τρόπο την ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα και κάνουν ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη ανατροπής των μνημονιακών πολιτικών. «Γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα…».
(*) I. Kokkevi, A., M. Stavrou, E. Kanavou and A. Fotiou. The Repercussions of the Economic Recession in Greece on Adolescents and their Families, Innocenti Working Paper No. 2014-07, UNICEF Office of Research, Florence, 2014.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(www.gtozidis.wordpress.com)
