Ο Γ. Παπανδρέου και οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ. Του Γιάννη Τσούτσια
Κινούμενος εν μέσω πολυπαραγοντικών καταστάσεων, είναι κανείς, ούτως ή άλλως, δύσκολο να ακολουθήσει πιστά οποιοιδήποτε σχεδιασμό, πόσο μάλλον όταν αυτός εκδηλώνεται σε μια εξαιρετικά ρευστή πολιτική πραγματικότητα. Ωστόσο, ο πρώην πρωθυπουργός, διότι περί αυτού ο λόγος, από το καλοκαίρι των διαδηλώσεων ακόμη, ακολουθεί με επιμονή το δικό του σχέδιο: Να παραμείνει, με κάθε τρόπο, ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της περιόδου. Είναι αλήθεια ότι ο Παπανδρέου δεν σκέφτηκε στιγμή να εγκαταλείψει την εξουσία. Αυτό που όλοι γνωρίζουν -που ο λαός περιγράφει ως ανέκδοτο- και το οποίο με ιδεολογικούς όρους χαρακτηρίζεται ως εξουσιομανία, αποτέλεσε για τον ίδιο ένα σχέδιο που επεξεργάζεται από καιρό. Η γενική ιδέα είναι να οπισθοχωρήσει από την πρώτη γραμμή, παραχωρώντας μεν την εξουσία, αλλά να παραμείνει στο πολιτικό σκηνικό ως κεντρικός παράγοντας ελέγχου του.
Στηριγμένο σε διάφορους πάτρωνες, αλλά και σε πραγματικές δυνατότητες, το παιχνίδι αυτό εκδηλώθηκε, σ’ ένα πρώτο -ορατό- επίπεδο με τακτικές κωλυσιεργίας. Ο Γ.Π. εξακοντίζει και αναπαράγει παντού τη διάλυση, εξουθενώνει αργόσυρτα και τορπιλίζει αντίπαλα σχέδια, συνδεμένα με εκλογικούς στόχους, προκαλεί παράλυση του πεδίου όπου κρίνεται κάθε ζήτημα. Η πολυπλοκοποίηση και ρευστοποίηση των συνθηκών, ιδιαίτερα στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, είναι η αναγκαία προϋπόθεση που επιτρέπει στον ίδιο να διατηρεί δυνατότητες παρέμβασης. Αυτά ακριβώς, τα γνωρίζει καλά ο Γ.Π., τα πιστεύει και ενδεχομένως να είναι κι έτσι.
Την τακτική αυτή εφάρμοσε ο Παπανδρέου από τον Δεκέμβρη, τροφοδοτώντας την εκδήλωση μεγάλου αριθμού υποψηφιοτήτων για τη διαδοχή, γεγονός που διέλυσε το ΠΑΣΟΚ και προκάλεσε μια κατάσταση που απαιτούσε χρόνο για να σταθεροποιηθεί. Όμως χρόνος δεν υπάρχει και το ενδεχόμενο κατακερματισμού της παράταξης τον διευκολύνει να συγκρατήσει -εξ αντανακλάσεως- τον περίγυρό του. Καθώς, μάλιστα, γρήγορα η προεκλογική κούρσα απέδειξε τις περιορισμένες δυνατότητες των πρώιμων δελφίνων, οι οποίοι αναγκάστηκαν τελικά να προσαρμοστούν «στα κιλά τους», ακόμη και οι όψιμοι διεκδικητές έγιναν επιφυλακτικοί και συγκρατημένοι.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση Λοβέρδου: Παρά την επικοινωνιακή του ανέλιξη και την αρχική του δυναμική, ο πολυ-υπουργός δεν κατάφερε να διαμορφώσει όρους επικράτησης, τόσο σε μαζικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο στελεχών, όπως αποδείχτηκε από το ηχηρό μήνυμα που του απεύθυναν οι βουλευτές, με αφορμή το ωράριο των φαρμακείων! Αυτή η πρωτοφανούς έκτασης πολιτική ήττα, υποχρέωσε τον Λοβέρδο να συνταχθεί στον άξονα Βενιζέλου, κατά το ανάλογο προηγούμενο της επιτυχούς κίνησης Σαμαρά -Αβραμόπουλου στις εσωκομματικές εκλογές της Ν.Δ.. Τώρα, το νέο αυτό δίπολο αποκτά σημαντικό βάρος στο πολιτικό σκηνικό, αν συνυπολογιστεί και η άπλετη υποστήριξη που του προσφέρουν οι καναλάρχες. Ο «Βενιζελισμός» συγκροτείται ως όχημα διαφυγής του καταρρέοντος σκηνικού, (με συνεκδοχή ή παραλλαγή του ένα δεξιοπασοκικό συνεργατικό κόμμα), μαζί και οι παράγοντες της διαπλοκής, με καθοριστική τη στάση της τρόικας. Αν από την τελευταία δοθεί «πράσινο φώς» για να εκτονωθεί η περιρρέουσα οργή, μέσω κάποιας μορφής «κάθαρσης», τότε τα πολυποίκιλα στηρίγματά του ΓΑΠ θα αποδειχθούν ανεπαρκή.
Σε κάθε περίπτωση, ο πρωτεργάτης του Μνημονίου είναι πλέον σε δύσκολη θέση και αντιμετωπίζει μια συγκεκριμένη δυναμική κινδύνου, της οποίας έχει πλήρη επίγνωση. Κρίσιμα συστημικά επιτελεία εξετάζουν το ενδεχόμενο στοχοποίησής του, γεγονός που τον εξωθεί σε αναπροσαρμογές της στάσης του, με απρόβλεπτες συνέπειες. Αν τελικά ο Παπανδρέου ηττηθεί, η δικαστική οδός δεν μπορεί να αποκλειστεί, σε βαθμό που φαντάζει αξιοσημείωτη η πιθανότητα επαναληψιμότητας παλαιότερων γεγονότων, το ενδεχόμενο δηλαδή ενός νέου Ειδικού Δικαστηρίου!
Αυτού του είδους οι εξελίξεις δεν μπορούν βέβαια να προβλεφθούν με ακρίβεια. Ένα, ωστόσο, είναι σίγουρο: Μέσω της πολυδιάσπασης του ΠΑΣΟΚ, συντελείται στις μέρες μας το οριστικό χτύπημα στο πολιτικό σύστημα, το οποίο καταρρέει, παρά την απουσία αγωνιστικών εκδηλώσεων από πλευράς του μαζικού παράγοντα. Το διάδοχο σκηνικό σωτηρίας του πολιτικού συστήματος που επιχειρείται τώρα να ανασυσταθεί, μέσω και του επανελέγχου των ισορροπιών, περιλαμβάνει στο επίκεντρό του την άνοδο Σαμαρά και τη διάσωση, για την επόμενη φάση, της συναρμοσμένης στο σύστημα, Aριστεράς, αυτής που αρκείται να παρακολουθεί τα ποσοστά της να ανεβαίνουν. Αντίθετα, η λαϊκή προοπτική παραμένει συνυφασμένη με τη διαρκή, μέχρι σημείου βρασμού, ένταση της αμφισβήτησης, με στόχο την πλήρη κατάρρευση του σημερινού σκηνικού και μια ολότελα διαφορετική πορεία.
Στηριγμένο σε διάφορους πάτρωνες, αλλά και σε πραγματικές δυνατότητες, το παιχνίδι αυτό εκδηλώθηκε, σ’ ένα πρώτο -ορατό- επίπεδο με τακτικές κωλυσιεργίας. Ο Γ.Π. εξακοντίζει και αναπαράγει παντού τη διάλυση, εξουθενώνει αργόσυρτα και τορπιλίζει αντίπαλα σχέδια, συνδεμένα με εκλογικούς στόχους, προκαλεί παράλυση του πεδίου όπου κρίνεται κάθε ζήτημα. Η πολυπλοκοποίηση και ρευστοποίηση των συνθηκών, ιδιαίτερα στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, είναι η αναγκαία προϋπόθεση που επιτρέπει στον ίδιο να διατηρεί δυνατότητες παρέμβασης. Αυτά ακριβώς, τα γνωρίζει καλά ο Γ.Π., τα πιστεύει και ενδεχομένως να είναι κι έτσι.
Την τακτική αυτή εφάρμοσε ο Παπανδρέου από τον Δεκέμβρη, τροφοδοτώντας την εκδήλωση μεγάλου αριθμού υποψηφιοτήτων για τη διαδοχή, γεγονός που διέλυσε το ΠΑΣΟΚ και προκάλεσε μια κατάσταση που απαιτούσε χρόνο για να σταθεροποιηθεί. Όμως χρόνος δεν υπάρχει και το ενδεχόμενο κατακερματισμού της παράταξης τον διευκολύνει να συγκρατήσει -εξ αντανακλάσεως- τον περίγυρό του. Καθώς, μάλιστα, γρήγορα η προεκλογική κούρσα απέδειξε τις περιορισμένες δυνατότητες των πρώιμων δελφίνων, οι οποίοι αναγκάστηκαν τελικά να προσαρμοστούν «στα κιλά τους», ακόμη και οι όψιμοι διεκδικητές έγιναν επιφυλακτικοί και συγκρατημένοι.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση Λοβέρδου: Παρά την επικοινωνιακή του ανέλιξη και την αρχική του δυναμική, ο πολυ-υπουργός δεν κατάφερε να διαμορφώσει όρους επικράτησης, τόσο σε μαζικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο στελεχών, όπως αποδείχτηκε από το ηχηρό μήνυμα που του απεύθυναν οι βουλευτές, με αφορμή το ωράριο των φαρμακείων! Αυτή η πρωτοφανούς έκτασης πολιτική ήττα, υποχρέωσε τον Λοβέρδο να συνταχθεί στον άξονα Βενιζέλου, κατά το ανάλογο προηγούμενο της επιτυχούς κίνησης Σαμαρά -Αβραμόπουλου στις εσωκομματικές εκλογές της Ν.Δ.. Τώρα, το νέο αυτό δίπολο αποκτά σημαντικό βάρος στο πολιτικό σκηνικό, αν συνυπολογιστεί και η άπλετη υποστήριξη που του προσφέρουν οι καναλάρχες. Ο «Βενιζελισμός» συγκροτείται ως όχημα διαφυγής του καταρρέοντος σκηνικού, (με συνεκδοχή ή παραλλαγή του ένα δεξιοπασοκικό συνεργατικό κόμμα), μαζί και οι παράγοντες της διαπλοκής, με καθοριστική τη στάση της τρόικας. Αν από την τελευταία δοθεί «πράσινο φώς» για να εκτονωθεί η περιρρέουσα οργή, μέσω κάποιας μορφής «κάθαρσης», τότε τα πολυποίκιλα στηρίγματά του ΓΑΠ θα αποδειχθούν ανεπαρκή.
Σε κάθε περίπτωση, ο πρωτεργάτης του Μνημονίου είναι πλέον σε δύσκολη θέση και αντιμετωπίζει μια συγκεκριμένη δυναμική κινδύνου, της οποίας έχει πλήρη επίγνωση. Κρίσιμα συστημικά επιτελεία εξετάζουν το ενδεχόμενο στοχοποίησής του, γεγονός που τον εξωθεί σε αναπροσαρμογές της στάσης του, με απρόβλεπτες συνέπειες. Αν τελικά ο Παπανδρέου ηττηθεί, η δικαστική οδός δεν μπορεί να αποκλειστεί, σε βαθμό που φαντάζει αξιοσημείωτη η πιθανότητα επαναληψιμότητας παλαιότερων γεγονότων, το ενδεχόμενο δηλαδή ενός νέου Ειδικού Δικαστηρίου!
Αυτού του είδους οι εξελίξεις δεν μπορούν βέβαια να προβλεφθούν με ακρίβεια. Ένα, ωστόσο, είναι σίγουρο: Μέσω της πολυδιάσπασης του ΠΑΣΟΚ, συντελείται στις μέρες μας το οριστικό χτύπημα στο πολιτικό σύστημα, το οποίο καταρρέει, παρά την απουσία αγωνιστικών εκδηλώσεων από πλευράς του μαζικού παράγοντα. Το διάδοχο σκηνικό σωτηρίας του πολιτικού συστήματος που επιχειρείται τώρα να ανασυσταθεί, μέσω και του επανελέγχου των ισορροπιών, περιλαμβάνει στο επίκεντρό του την άνοδο Σαμαρά και τη διάσωση, για την επόμενη φάση, της συναρμοσμένης στο σύστημα, Aριστεράς, αυτής που αρκείται να παρακολουθεί τα ποσοστά της να ανεβαίνουν. Αντίθετα, η λαϊκή προοπτική παραμένει συνυφασμένη με τη διαρκή, μέχρι σημείου βρασμού, ένταση της αμφισβήτησης, με στόχο την πλήρη κατάρρευση του σημερινού σκηνικού και μια ολότελα διαφορετική πορεία.
Σχόλια
