Ο λαϊκός και ιθαγενικός ξεσηκωμός που κορυφώθηκε στο Εκουαδόρ την περασμένη εβδομάδα ανάγκασε τον πρόεδρο της χώρας Λένιν Μορένο, που είχε καταφύγει στο Γκουαγιακίλ, σε ταπεινωτική υποχώρηση: συναντήθηκε με αυτούς που αποκαλούσε «εγκληματίες» και ανακοίνωσε ότι καταργεί το στρατιωτικό νόμο και παίρνει πίσω όλα τα αντιλαϊκά μέτρα που αποτέλεσαν την αφορμή του μαχητικού κινήματος διαμαρτυρίας. Τώρα θα πρέπει να βγάλει άκρη με το ΔΝΤ, κατ’ απαίτηση του οποίου αποπειράθηκε να επιβάλει, με προεδρικό διάταγμα που τελικά ανακάλεσε, τις αυξήσεις στα καύσιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Πιθανά να υποσχεθεί στους γύπες του ΔΝΤ ότι θα επαναφέρει τα αντιλαϊκά μέτρα άπαξ και τα πράγματα ηρεμήσουν. Αλλά όλοι γνωρίζουν ότι οι λαϊκές τάξεις και οι ιθαγενείς, μαθημένοι να ανατρέπουν προέδρους που τους κοροϊδεύουν, δύσκολα θα ανεχτούν μια νέα πρόκληση του Μορένο – πόσο μάλλον που η αυτοπεποίθησή τους έχει ενισχυθεί κι άλλο μετά την τωρινή νίκη τους.
Αν ο ξεσηκωμός αυτός, που προστίθεται σε μια μακρά χορεία εξεγέρσεων των λαών του Εκουαδόρ, καταγράφηκε στη συνείδηση των Λατινοαμερικάνων κυρίως ως συμβολική απόδειξη των δυνατοτήτων αντίστασης, η εκλογική αναμέτρηση της επόμενης Κυριακής στην Αργεντινή –μία από τις σημαντικότερες χώρες της ηπείρου– αναμένεται να έχει πολύ πιο απτές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Όπως όλα δείχνουν, ο ευρύτατος εκλογικός συνασπισμός με προεδρικό υποψήφιο τον κεντροαριστερό Αλμπέρτο Φερνάντεζ θα κατατροπώσει τον δεξιό πρόεδρο Μαουρίσιο Μάκρι, του οποίου το πολυδιαφημισμένο «οικονομικό θαύμα» τελικά ξανάφερε στη χώρα τον εφιάλτη του ΔΝΤ. Ανεξάρτητα από το κατά πόσο ο Φερνάντεζ θα υλοποιήσει τις υποσχέσεις του για φιλολαϊκή πολιτική (το παρελθόν του δεν δίνει και πολλές εγγυήσεις…), η ήττα του Μάκρι αντικειμενικά πλήττει όχι μόνο την αργεντίνικη ολιγαρχία αλλά και την απόπειρα των ΗΠΑ να αναστηλώσουν την κυριαρχία τους στην «πίσω αυλή» τους. Ταυτόχρονα λειτουργεί αποσταθεροποιητικά και για κυβερνήσεις γειτονικών δυνάμεων, όπως η βραζιλιάνικη υπό τον ακροδεξιό Μπολσονάρου, που επίσης φαίνεται να φτάνει στα όριά της.
Θα έχει προηγηθεί ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών σε άλλη μια λατινοαμερικάνικη χώρα, όχι τόσο ισχυρή όσο η Αργεντινή και η Βραζιλία, αλλά σημαντική τουλάχιστον σε συμβολικό επίπεδο, αφού εκεί εξελίσσεται η πιο βαθιά λατινοαμερικάνικη απόπειρα μετάβασης μέχρι σήμερα: πρόκειται για τη Βολιβία, όπου αύριο ο πρόεδρος Έβο Μοράλες και ο αντιπρόεδρος Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα διεκδικούν για τέταρτη φορά την επανεκλογή τους. Το ιστορικό πλέον δίδυμο (αφού ο Λινέρα υποχρεώθηκε από το συνέδριο του κυβερνώντος κόμματος MAS-IPSP να άρει τις αντιρρήσεις που είχε να ξαναείναι υποψήφιος) έχει σίγουρη την πρωτιά, παρά την «κούραση» μιας δεκαπενταετίας συνεχούς διακυβέρνησης – αλλά μάλλον θα υποχρεωθεί να πάει σε δεύτερο γύρο. Ακόμη κι έτσι, τα τρία αυτά «επεισόδια», μαζί με την αποτυχία των ΗΠΑ να ξεμπερδεύουν με τη Βενεζουέλα, ξανοίγουν εκ νέου τον λατινοαμερικάνικο ορίζοντα, και ξεφουσκώνουν το κύμα της φιλοαμερικάνικης και νεοφιλελεύθερης παλινόρθωσης.
