Αναπροσανατολισμός συμμαχιών και επιδιώξεων όσων «παρεμβαίνουν»
Πριν από τρεις εβδομάδες ο Ερντογάν διόρισε υπουργό Εσωτερικών τον Σουλεϊμάν Σόιλου, πρώην επικεφαλής του κόμματος του Ντεμιρέλ, ιστορικού ηγέτη της τουρκικής Δεξιάς. «Με εξέπληξε η πρόσκληση του προέδρου», δήλωσε μετά την… αναβάθμισή του ο Σόιλου, ένας ακόμη εκπρόσωπος της παλιάς πολιτικής τάξης που αποδεικνύεται χρήσιμος στη «νέα εποχή Ερντογάν». Μάλλον ήταν ένας από τους λίγους που εξεπλάγησαν: η επιχείρηση εκκαθάρισης του κρατικού μηχανισμού από οπαδούς του Γκιουλέν (και, με την ευκαιρία, από χιλιάδες προοδευτικούς) διεξάγεται από το καθεστώς της Άγκυρας χάρη στη σύμπηξη νέων συμμαχιών του Ερντογάν με τμήματα του παραδοσιακού βαθέος κράτους. Πολιτικοί όπως ο Σόιλου αλλά και στρατιωτικοί εμπλεκόμενοι στην επιχείρηση Εργκενεκόν, εναντίον των οποίων είχε στραφεί αρχικά ο Ερντογάν, σήμερα αποτελούν εργαλεία της νέας πολιτικής του. Το καθεστώς έχει ανάγκη όχι μόνο τις εγχώριες και διεθνείς διασυνδέσεις αυτού του πολιτικοστρατιωτικού προσωπικού, αλλά και την «τεχνογνωσία» τους στο βρώμικο πόλεμο εναντίον των Κούρδων και της Αριστεράς, καθώς και στις νέες στρατιωτικές περιπέτειες της Άγκυρας σε συριακό έδαφος.
Κεντρικός στόχος η συντριβή των Κούρδων
Ο δήθεν έκπληκτος Σόιλου και οι όμοιοί του υπηρετούν μια χαρά όχι μόνο την εκστρατεία εσωτερικής καταστολής, αλλά και τον αναπροσανατολισμό των τουρκικών επιδιώξεων στη Συρία: Η ανατροπή του Άσαντ ως κεντρικός στόχος τώρα αντικαθίσταται από την προσπάθεια συντριβής του κουρδικού κινήματος εντός και εκτός τουρκικής επικράτειας, ώστε να αποτραπεί η απειλή δημιουργίας μιας νέας κουρδικής οντότητας. Γι’ αυτό οξύνει μέχρι παροξυσμού την επίθεση στους Κούρδους και τους συμμάχους τους, όπως η τουρκική επαναστατική Αριστερά. Οι χιλιάδες συλλήψεις και βασανισμοί ακτιβιστών, δημοσιογράφων, εκπαιδευτικών κ.λπ., με πιο «συμβολική» αυτή του αντιπροέδρου του HDP Αλπ Άλτινορς, στοχεύουν στην απομόνωση του κουρδικού κινήματος, στέλνοντας μήνυμα εξόντωσης σε όσες δυνάμεις συμμαχούν μαζί τους. Μ’ αυτήν την έννοια, ένας από τους αποδέκτες είναι και η Φιγκέν Γιουκσέκνταγ, συμπρόεδρος του τρίτου κοινοβουλευτικού κόμματος στην Τουρκία, που κι αυτή όμως έχει το «μειονέκτημα» να προέρχεται από την τουρκική επαναστατική Αριστερά.
Η «εκκαθάριση» συνεχίζεται με την πρόσφατη καθαίρεση των εκλεγμένων δημάρχων 24 κουρδικών πόλεων και την αντικατάστασή τους από διορισμένους. Εδώ αξίζει μια παρένθεση για να σημειωθεί, έστω και εν συντομία, η… κατανόηση που επιδεικνύει η Ε.Ε.: ηγέτες κοινοβουλευτικών κομμάτων συλλαμβάνονται, εκλεγμένοι παύονται, τα βασανιστήρια σχεδόν επισημοποιούνται, αλλά οι Βρυξέλλες δεν θέτουν σε αμφισβήτηση τις συμφωνίες τους με τον Σουλτάνο, ούτε την «ενταξιακή πορεία», παρά το διαρκές τσαλαπάτημα του εγχώριου και διεθνούς δικαίου από την Άγκυρα. Αλλά τι να κάνουν κι οι Βρυξέλλες όταν κοτζάμ Έλληνας «πρωθυπουργός» σπεύδει στη Νέα Υόρκη να διαβεβαιώσει τον Ερντογάν για την υποστήριξή του, δίχως φυσικά να αρθρώσει λέξη για το όργιο καταστολής στην τουρκική «δημοκρατία»;
Το δίλημμα των ΗΠΑ
Στο μεταξύ, ο Ερντογάν εφαρμόζει τη νέα τακτική του και στη Συρία, εκμεταλλευόμενος τις αντιθέσεις μεταξύ των «μεγάλων». Για την αναπροσανατολισμένη επέμβασή του έχει λάβει βέβαια το πράσινο φως ή/και την προσωρινή έστω ανοχή της Ουάσιγκτον, της Μόσχας και της Τεχεράνης – στις δύο τελευταίες ο Ερντογάν πρόσφερε τη σιωπηρή υποχώρηση αντικαθεστωτικών «συριακών» δυνάμεων τις οποίες ελέγχει. Η περιοχή βιώνει ένα αιματηρό παιχνίδι γεμάτο αντιφάσεις και χωρίς σαφή στρατόπεδα, αφού οι συμμαχίες καθημερινά μεταβάλλονται, ενώ οι «μεγάλοι» παίκτες (και ιδίως οι ΗΠΑ) μοιάζουν να μην έχουν πλέον σαφή στρατηγική. Σ’ αυτή τη χαοτική κατάσταση, όλα είναι πιθανά – ιδίως όταν Τουρκία, Συρία, Ιράν κ.ά. νιώθουν να απειλούνται από το ενδεχόμενο ανάδυσης μιας αυτόνομης κουρδικής οντότητας…
Έτσι, μετά την εκδίωξη του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) από την πόλη Μανμπίτζ από τους Κούρδους μαχητές, η Ουάσιγκτον στέκεται αναποφάσιστη: Να τους αφήσει να εκδιώξουν το ISIS και από τη στρατηγική πόλη Αλ Μπαμπ, γεγονός που θα τους επέτρεπε να ενώσουν δύο μεγάλες περιοχές που ελέγχουν; Ή να «απελευθερώσει» την Αλ Μπαμπ ο τουρκικός στρατός και οι ισλαμιστές σύμμαχοί του, εντείνοντας σε αυτήν την περίπτωση την ήδη υποβόσκουσα οργή των Κούρδων για το ενδεχόμενο ξεπούλημά τους από τις ΗΠΑ; Η… ευχή που εξέφρασε αυτήν την εβδομάδα ο στρατηγός Βότελ, επικεφαλής των δυνάμεων των ΗΠΑ στην περιοχή («Οφείλουμε να κατευθύνουμε Τούρκους και Κούρδους επικεντρωμένους στην προσπάθεια συντριβής του Ισλαμικού Κράτους»), καταδεικνύει το αδιέξοδο του ιμπεριαλιστικού επιτελείου, που ονειρεύεται να συνδυάσει τα ασυνδύαστα. Η συνέχεια στο επόμενο φύλλο!
Γιώργος Αναστασίου
