Η διαπραγμάτευση και η εσωτερική της διαχείριση
Το μήνυμα του Αλ. Τσίπρα στη συνεδρίαση της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ την Τρίτη που μας πέρασε, μεταφέρθηκε στα ΜΜΕ πριν καν η συνεδρίαση ολοκληρωθεί: «Η κοινωνία στηρίζει την κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση, πρέπει το ίδιο να κάνει και το κόμμα».
Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για μια ερμηνεία αρκετά μονοσήμαντη. Η κυβέρνηση εμφανίζεται σαν το μοναδικό ενεργό υποκείμενο: Αυτή αποφασίζει, ενεργεί και διαπραγματεύεται. Κοινωνία και ΣΥΡΙΖΑ έχουν ρόλο μάλλον συμπληρωματικό, δεν γνωρίζουν όλα τα δεδομένα, καλούνται απλά να στηρίξουν το κυβερνητικό επιτελείο και τις όποιες αποφάσεις του.
Άλλωστε και μια σειρά ακόμα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έκαναν δηλώσεις σε παρόμοιο κλίμα. Ο γραμματέας, για παράδειγμα, του κόμματος, Τ. Κορωνάκης δήλωσε: «Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη ότι η συμφωνία που θα υπογράψει ο πρωθυπουργός θα είναι εντός των ορίων του κόμματος, θα περνάει από την Κοινοβουλευτική Ομάδα και το κόμμα. Αυτή η συμφωνία δεν θα είναι Μνημόνιο». Αλλά ακόμα και ο εταίρος της συγκυβέρνησης, Π. Καμμένος τονίζει: «Εμπιστευόμαστε πλήρως τον πρωθυπουργό και εν λευκώ διαπραγματεύεται σεβόμενος τις δικές μας κόκκινες γραμμές».
Σε άλλο μήκος κύματος, ορισμένοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν συμμερίζονται την αισιοδοξία όσων βλέπουν μια -έστω και οριακά- αμοιβαία επωφελή λύση. Χαρακτηριστική η περίπτωση του Αλ. Μητρόπουλου που προκάλεσε αντιδράσεις με την εκτίμησή του ότι πιθανή συμφωνία θα παραμένει στο μνημονιακό πλαίσιο.
Παράλληλα με τις ίδιες τις διαπραγματεύσεις, είναι σε εξέλιξη μια επιχείρηση που αφορά τον τρόπο με τον οποίο η κατάληξή τους θα παρουσιαστεί στο εσωτερικό. Προετοιμάζεται το εδάφους ώστε η όποια «λύση» να συναντήσει την αποδοχή τόσο του κόμματος, και ειδικά της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, όσο και της κοινωνίας. Η αποδοχή, βέβαια, προεξοφλείται ότι δεν θα είναι καθολική. Σκοπός όμως είναι να περιοριστούν έστω, όσο είναι δυνατόν, τα τραντάγματα που θα προκύψουν από μια ρύθμιση που στην πραγματικότητα θα αποκλίνει κατά πολύ από προηγούμενες εξαγγελίες και προσδοκίες.
Ποια επιχειρήματα μπορούν να επιστρατευθούν σε αυτή την κατεύθυνση; Μια δοσολογία μέτρων που να παρουσιαστεί ότι κινείται στην κατεύθυνση της αναδιανομής των εισοδημάτων; Ακόμα και το κείμενο των 47 σελίδων που ήδη απορρίπτουν οι «θεσμοί» δεν συνηγορεί σε ένα τέτοιο επιχείρημα. Η ανταλλαγή επώδυνων μέτρων με μια ρύθμιση για το χρέος; Κάτι τέτοιο όλα δείχνουν ότι παραπέμπεται σε επόμενο χρόνο από τους δανειστές. Ένα «πακέτο ανάπτυξης» που μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να ξεκολλήσει από το… βάλτο την οικονομία; Οι μέχρι στιγμής δηλώσεις των «εταίρων» προϊδεάζουν μόνο για τη δυνατότητα παράτασης του Mνημονίου με αντάλλαγμα διευκολύνσεις ρευστότητας «με το σταγονόμετρο» και στο βαθμό που η κυβέρνηση αρχίσει να νομοθετεί σε «συνετή» κατεύθυνση.
Έτσι, πιο πιθανό φαίνεται να επιστρατευτεί η ανάγκη πειθαρχίας σε οποιαδήποτε συμφωνία, ώστε να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση και να μην επιβεβαιωθούν τα σενάρια της «αριστερής παρένθεσης». Οι υπενθυμίσεις του Ν. Παππά περί κομματικής πειθαρχίας λίγες βδομάδες πριν, δεν συμβαδίζουν με τις διαβεβαιώσεις ότι είναι πιθανή, πλησιάζει ή «καθαρογράφεται» μια επωφελής ή έστω ανεκτή συμφωνία.
Αυτό που ξεχνούν, βέβαια, όσοι θέλουν συμφωνία για να αποφύγουν την «παρένθεση», είναι ότι σε περίπτωση μνημονιακής παράτασης θα ακολουθήσουν πολιτικές εξελίξεις και θα αμφισβητηθεί το «μονοπώλιο» των «αντιμνημονιακών δυνάμεων» στη διακυβέρνηση.
Για οποιονδήποτε, πάντως, που δεν έχει λόγο να ωραιοποιήσει την πραγματικότητα, είναι σαφές ότι η κυβερνητική τακτική παραμένει στο έδαφος των μνημονιακών προδιαγραφών και των «ισοδύναμων», δεν βγάζει τη χώρα από το καθεστώς της αποικίας χρέους, δεν ανοίγει μια εναλλακτική προοπτική, δεν αλλάζει έστω κατά τι την οπτική της ίδιας της κοινωνίας.
Το δεδομένο, βέβαια, που δεν μπορεί να προβλεφθεί με σαφήνεια είναι οι προθέσεις των «θεσμών» που εξακολουθούν να ζητούν «τα πάντα», τραβώντας την αντιπαράθεση στα άκρα, έτσι που ακόμα δεν μπορεί να είναι απόλυτα καθαρή η τελική έκβαση. Αλλά αυτό, αν δηλαδή οι ίδιοι οι δανειστές δυναμιτίσουν κάθε περιθώριο συμβιβασμού, είναι ένα άλλο θέμα.
Στην πραγματικότητα, ο μεγάλος σκόπελος δεν βρίσκεται κυρίως στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, όσο κι αν η ειδησεογραφία ψάχνει εκεί για «αντάρτες» και διαφωνούντες. Η κοινωνία που φαίνεται να «στηρίζει» δημοσκοπικά είναι το μεγάλο ερωτηματικό. Ήδη οι μετρήσεις δείχνουν κι άλλα, ενδιαφέροντα ποιοτικά στοιχεία, πέρα από την «πρόθεση ψήφου». Αλλά είναι κυρίως η -πέραν των δημοσκοπήσεων- πραγματικότητα που δίνει προμηνύματα μιας δεδομένης φθοράς, στο βαθμό που επικυρωθεί η μνημονιακή παράταση.
