Μόνο ένα κοινωνικό μέτωπο μπορεί να σταματήσει τη βαρβαρότητα. Της Ντίνας Ταχταλίδου.
Σήμερα, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αναδεικνύεται και θα αντιμετωπίσουμε πιο οξυμένα τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας, αλλά και στην Ευρώπη, είναι η αύξηση της ανεργίας και η διεύρυνση των ελαστικών μορφών απασχόλησης.
Στους εργασιακούς χώρους συναντάς την πιο βάρβαρη εκμετάλλευση τις χειρότερες εργασιακές σχέσεις. Συναντάς συμβάσεις της μιας ώρας, της μιας μέρας, 2ωρη, 3ωρη, 4ωρη απασχόληση που, ουσιαστικά, έχουν πάρει διαστάσεις – ειδικά στο χώρο του εμπορίου και των υπηρεσιών. Στο χώρο των σούπερ μάρκετ η 4ωρη απασχόληση αγγίζει το 60%-70%. Ο εργαζόμενος με 4ωρη σύμβαση μπορεί να εργάζεται 10-12 ώρες, χωρίς την αντίστοιχη ασφάλιση και αμοιβή. Οι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης αυξάνονται δραματικά και σήμερα υπολογίζονται στις 430.000.
Οι συμβασιούχοι που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, φτάνουν τις 350.000.
Οι λεγόμενοι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι με το μπλοκάκι, που παρέχουν ουσιαστικά εξαρτημένη εργασία, αμείβονται με 500-700 ευρώ και απ’ αυτά πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές τους. Στο καθεστώς αυτό απασχολούνται κυρίως νέοι στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και υπολογίζονται γύρω στις 270.000.
Το Δημόσιο, καθώς ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, τα νοσοκομεία, παρέδωσαν ένα κομμάτι τους, το οποίο τείνει συνεχώς να γίνεται όλο και μεγαλύτερο, σε εργολάβους οι οποίοι με το δημόσιο χρήμα θησαυρίζουν καταπατώντας τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων.
Οι εργολάβοι δραστηριοποιούνται κυρίως στην καθαριότητα, τη φύλαξη, σε έργα υποδομής κ.λπ., απασχολούν εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου με ανοιχτές ημερομηνίες λήξης, ώστε μόλις αντιδράσει ή διαμαρτυρηθεί κάποιος για παραβάσεις συμπληρώνουν την ημερομηνία και τον απολύουν χωρίς αποζημίωση. Μάλιστα, οι εργαζόμενοι σε εργολάβους φτάνουν τις 170.000.
Οι ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι, το σύγχρονο δουλεμπόριο που καθιέρωσε με νόμο το ΠΑΣΟΚ το 2001,προσλαμβάνονται μόνο με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και η ενοικίαση ισχύει μέχρι 18 μήνες. Μετά από τρεις 18μηνες συμβάσεις, επειδή η σύμβαση μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου, ο εργοδότης εμφανίζει τον εργαζόμενο ότι τον ενοικιάζει από άλλη εταιρεία ενοικίασης εργαζομένων. Το 2004 οι ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι ήταν 1.500, σήμερα ξεπερνούν τις 45.000.
Το καθεστώς της εκ περιτροπής εργασίας, η 3ημερη ή 4ημερη εβδομαδιαία απασχόληση καθιερώθηκε το 1998 επί ΠΑΣΟΚ και για την εφαρμογή του έπρεπε να συμφωνήσει και ο εργαζόμενος. Σήμερα με νόμο εφαρμόζεται μονομερώς από τον εργοδότη και για 6μήνες κάθε χρόνο. Το 2009 και το πρώτο 6μήνο του 2010 πάνω από 14.000 εργαζόμενοι μπήκαν σε καθεστώς αναγκαστικής εκ περιτροπής εργασίας.
Τέλος, στη χώρα μας, η μαύρη-ανασφάλιστη εργασία κατέχει μεγάλο κομμάτι. Στο εμπόριο, την οικοδομή, 4 στους 10 εργαζόμενους είναι ανασφάλιστοι, στα ξενοδοχεία πάνω από το 50% των εργαζομένων είναι ανασφάλιστοι. Παλαιότερα η μαύρη εργασία αφορούσε κυρίως τους μετανάστες.
Σήμερα μόνο οι 3 στους 10 ανασφάλιστοι είναι μετανάστες. Οι ανασφάλιστοι υπολογίζονται γύρω στις 600.000. Ο στόχος, λοιπόν, του κεφαλαίου για την συμπίεση του κόστους εργασίας μέσω της απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων επιτυγχάνεται συνεχώς όλο και σε μεγαλύτερο βαθμό.
Η πλήρης απασχόληση τείνει να αντικατασταθεί από ελαστικές μορφές απασχόλησης. Και αυτό αποδεικνύεται και από τα στοιχεία του πρώτου 6μήνου του 2010 από την Κεντρική Μακεδονία.
Έγιναν 33.466 προσλήψεις και από αυτές:
• 16.046 ήταν μερικής απασχόλησης
• 13.330 ήταν πλήρης απασχόλησης
• 4.090 ήταν εκ περιτροπής εργασία.
Μόνο τον Γενάρη του 2010 897 θέσεις πλήρους απασχόλησης μετατράπηκαν σε μερική απασχόληση και 173 σε εκ περιτροπής εργασία.
Την ίδια ώρα που υπάρχει αυτό το βάρβαρο καθεστώς στις εργασιακές σχέσεις, οι άνεργοι ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο, ενώ οι πραγματικές αμοιβές των εργαζομένων βρίσκονται στα επίπεδο του ΄80.
Είναι επιτακτική ανάγκη να σταματήσει αυτή η βαρβαρότητα σε βάρος των εργαζομένων. Και αυτό θα επιτευχθεί μόνο με κινητοποίηση όλων μας -ανέργων, μισθωτών, συνταξιούχων, νέων γυναικών- ώστε να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό μέτωπο που θα ανατρέψει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και θα απαιτήσει την κατάργηση κάθε είδους ελαστική μορφή απασχόλησης. Θα διεκδικήσει πλήρη σταθερή και αξιοπρεπή εργασία 35 ωρών για όλους, με πλήρη εργασιακά, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
* Η Ντίνα Ταχταλίδου είναι μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΕ, πρόεδρος του Συνδικάτου Εργατοτεχνιτών και Υπαλλήλων Ιματισμού Κλωσ/ργίας & Πλεκτικής Β.Ε.
