Το «δώρο» της κατάρτισης, παγίδα για τον άνεργο

Εμπαιγμός του ΟΑΕΔ σε χιλιάδες συμμετέχοντες σε επιδοτούμενα προγράμματα

Διαστάσεις εξαπάτησης πολλών χιλιάδων ανέργων προσλαμβάνει η όλη διαδικασία με τα περίφημα «προγράμματα κατάρτισης σε βασικές δεξιότητες» του ΟΑΕΔ. Οι συμμετέχοντες σε αυτά τα προγράμματα μακροχρόνια άνεργοι, αντιλαμβάνονται έκπληκτοι ότι η συμμετοχή τους στα επιδοτούμενα προγράμματα σημαίνει και την αυτόματη διαγραφή τους από τα μητρώα των ανέργων. Με τη διαγραφή της κάρτας ανεργίας χάνουν αυτομάτως τόσο τη μοριοδότηση της ανεργίας για συμμετοχή τους σε τυχόν διαγωνισμούς με κοινωνικά κριτήρια, όσο και κυρίως το δικαίωμα της θεώρησης του βιβλιαρίου υγείας.
Συγκεκριμένα οι άνεργοι που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ δικαιούνται να παρακολουθήσουν προγράμματα κατάρτισης μέσω ΚΕΚ, με τη γνωστή διαδικασία των επιταγών κατάρτισης, ή αλλιώς training voucher. Αυτά τα προγράμματα διαρκούν 100 ώρες.
Ο άνεργος που αποφασίζει να συμμετάσχει λαμβάνει ένα voucher, το οποίο ισούται με το κόστος της κατάρτισής του, το προσκομίζει σε κάποιο πιστοποιημένο ΚΕΚ όπου θα καταρτιστεί και μετά τη λήξη του προγράμματος θα λάβει ως εκπαιδευτικό επίδομα 500 ευρώ. Βέβαια, το επίδομα αυτό έχει ανάλογες φορολογικές κρατήσεις και το βέβαιο είναι ότι δεν καταβάλλεται πριν την παρέλευση αρκετών μηνών.

«Δεν θεωρούνται άνεργοι»
Όσοι, λοιπόν, επιλέξουν να καταρτιστούν σε ένα από τα προγράμματα αυτά αυτομάτως χάνουν την ιδιότητα του ανέργου, σύμφωνα με ένα νόμο του 1985 (Ν. 1545) που δεν θεωρεί άνεργους τους μαθητευόμενους και όσους εξασκούνται πρακτικά. Μάλιστα, σύμφωνα με ευρωπαϊκό κανονισμό (1897/2000) οι άνεργοι που συμμετέχουν σε σπουδές ή κύκλους κατάρτισης δεν θεωρούνται «διαθέσιμοι για εργασία», ή «σε αναζήτηση εργασίας». Αυτά τα… απίθανα, τα οποία μάλιστα κατατέθηκαν και με έγγραφο του υπουργού Εργασίας στη Βουλή, στερούν από ανέργους την ιδιότητα της ανεργίας.
Έτσι, στους επιδοτούμενους άνεργους που επιλέγουν να «επωφεληθούν» της κατάρτισης αναστέλλεται η καταβολή επιδόματος ανεργίας για όσο διάστημα καταρτίζονται και συνεχίζουν να το λαμβάνουν μετά τη λήξη του προγράμματος. Ο μήνας της κατάρτισης συνυπολογίζεται στο συνολικό διάστημα επιδότησης.
Επίσης οι άνεργοι πρέπει να… παραμείνουν άνεργοι για όσο διάστημα διαρκεί η κατάρτιση, αλλιώς χάνουν το δικαίωμα και ακυρώνεται η επιταγή.
Για τους μακροχρόνια άνεργους οι οποίοι και δεν λαμβάνουν επίδομα ανεργίας τα πράγματα γίνονται αρκετά δύσκολα, και μάλιστα το συνειδητοποιούν μετά το τέλος της κατάρτισης.

«Οφείλουν να λαμβάνουν γνώση τυχόν τροποποιήσεων»
Η εμπειρία μιας άνεργης μητέρας από τα Χανιά είναι αποκαλυπτική. Έχοντας υποβάλει αίτηση από τον Απρίλιο του 2012, ξεκίνησε την κατάρτιση τον Αύγουστο και την ολοκλήρωσε στις 13/9. Στους όρους της προκήρυξης πέρα από τις δυο παραπάνω προϋποθέσεις διάβασε ότι είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί για τυχόν τροποποιήσεις τη σχετική ιστοσελίδα του προγράμματος. Μια τέτοια, λοιπόν, τροποποίηση- διευκρίνιση που εκ των υστέρων αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα και που όπως λέει ή ίδια ελάχιστοι είδαν και ακόμα λιγότεροι συνειδητοποίησαν, «ενημέρωνε» ότι για όσο διάστημα διαρκεί η κατάρτιση, διαγράφεται η κάρτα ανεργίας και θα εκδοθεί νέα μετά το τέλος του προγράμματος.
Αυτή η εκ των υστέρων διευκρίνιση στέρησε στη συγκεκριμένη άνεργη τόσο τα μόρια της ανεργίας, που είναι απαραίτητα για τυχόν προκηρύξεις με κοινωνικά κριτήρια, αλλά κυρίως της στέρησε το δικαίωμα να θεωρήσει το βιβλιάριο υγείας για το 2013. Κι αυτό γιατί οι άνεργοι 30-55 ετών με τουλάχιστον 2.500 ένσημα δικαιούνται θεώρησης για δυο χρόνια μετά τη λήξη της επιδοτούμενης ανεργίας, μόνο αν προσκομίσουν βεβαίωση από τον ΟΑΕΔ ότι έχουν 12μηνη συνεχόμενη ανεργία.
Έτσι οι… ωφελούμενοι της κατάρτισης, χάνουν το δικαίωμα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η ίδια μιλά για παγίδα: «Αναρωτιέμαι, ποιος άνεργος θα το ήξερε και θα προτιμούσε ένα σεμινάριο 500 ευρώ, με τίμημα την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη και κυρίως των παιδιών του;». Και δίνει και την απάντηση: «Προτεραιότητα είναι η απορρόφηση των κονδυλίων κι ας “απορροφηθούν” κυριολεκτικά, απ’ τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος και μερικές χιλιάδες άνεργοι».
Η ίδια ξεκίνησε ένα μοναχικό αγώνα αξιοπρέπειας. Κατέθεσε ένσταση στον ΟΑΕΔ, και περιμένει απάντηση από τα κεντρικά. Απευθύνθηκε στο Συνήγορο του Πολίτη, από όπου έλαβε την προφορική απάντηση ότι «νομιμοποιείται ο ΟΑΕΔ να το κάνει».
Χιλιάδες ανυποψίαστοι άνεργοι ενδεχομένως έχουν λάβει μέρος σε αυτά τα προγράμματα, τα οποία μάλλον οδηγούν μόνο σε… ευημερία των αριθμών: Οι 36.664 δικαιούχοι του προγράμματος με τα voucher διά της κατάρτισης εξαφανίζονται από το σύνολο της ανεργίας.    

Σχόλια