Αμφίσημα αποτελέσματα στις τοπικές εκλογές
Γράφει ο Ηλίας Σταθάτος από το Λονδίνο
Τα τείχη, εκτός από την υποτιθέμενη προστασία αυτών που τα χτίζουν, εξυπηρετούν και μια ακόμα λειτουργία: τη δημιουργία ετερότητας. Την απόκρυψη, τη μετατροπή αυτών που το τείχος επιδιώκει να κρατήσει εκτός, σε ημι-άγνωστους, πληθυσμούς που δεν μπορούν πλέον να οριστούν, καθώς οι πιο πολλοί το περισσότερο που γνωρίζουν για αυτούς είναι μια μίξη μύθων, στερεοτύπων και αποσπασματικών γνώσεων. Εξαιρετικό παράδειγμα, το τείχος του Ανδριανού, που διέτρεχε το νησί της Αλβιώνας σε όλη του την έκταση από Ανατολή προς Δύση και προστάτευε –κυρίως μέσω φρουρών και στρατιωτικών βάσεων– τη Ρωμαιοκρατούμενη Βρετανία από τις φυλές των Κελτών και Πικτών που ζούσαν στα βόρεια του νησιού, στην περιοχή της Σκωτίας. Οι «άγριοι» πέρα από τα τείχη κατέληξαν να λάβουν σημαίνουσα θέση στο συλλογικό ασυνείδητο, την ίδια στιγμή που ουσιαστικά πολύ λίγα ήταν γνωστά για αυτούς.
Το ίδιο πάνω κάτω εξακολουθεί να συμβαίνει και σήμερα. Μέσα στους ωκεανούς μελανιού που έχουν αφιερωθεί και θα αφιερωθούν στις εξελίξεις και στην ανάλυση του Brexit, απαραίτητα θα αναφερθεί, συνήθως βιαστικά, το θέμα της Σκωτίας και η σημαντικότητα του, χωρίς να επιδιώκεται περαιτέρω ανάλυση. Καιρός λοιπόν να στρέψουμε το βλέμμα μας πέρα από το τείχος. Μια κατάσταση γεμάτη αντιφάσεις, αβεβαιότητα και πολιτικές εξελίξεις μας περιμένει.
Αποκρυπτογράφηση των πρόσφατων τοπικών εκλογών
Στη Σκωτία ο πολιτικός χρόνος είναι ακόμη πυκνότερος, καθώς πριν δύο εβδομάδες έλαβαν χώρα δημοτικές εκλογές. Το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα της Νίκολα Στάρτζεον (βλ. φωτό) κατέκτησε το 32% των ψήφων πρώτης προτίμησης και 431 έδρες, με τους Συντηρητικούς στη δεύτερη θέση με 25% και 276 έδρες, ενώ οι Εργατικοί κατέλαβαν την τρίτη θέση με 20% και 262 έδρες. Μια προσεκτικότερη ανάγνωση αποκαλύπτει ενδιαφέροντα στοιχεία. Το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα χωρίς αμφιβολία είναι ο ηγέτης της πολιτικής σκηνής της χώρας, κατακτώντας μεγαλύτερο αριθμό ψήφων από τους αντιπάλους του και αυξάνοντας τις σε απόλυτους αριθμούς από τις τελευταίες τοπικές εκλογές. Όμως, το κόμμα έχει να υπερασπιστεί τη νίκη του 2012, όταν κέρδισε 56 από τις 59 έδρες του Σκωτσέζικου κοινοβουλίου. Η απόδοσή του στις πρόσφατες εκλογές, παρά το μεγάλο προβάδισμα, δεν ήταν τόσο καλή ώστε να είναι βέβαιο για την επανάληψη του θριάμβου του. Ειδικά από τη στιγμή που η στρατηγική του για το Brexit και, κυριότερα, για ένα πιθανό αποσχιστικό δημοψήφισμα δεν είναι σχηματοποιημένη και δείχνει να μπερδεύει το εκλογικό σώμα ως προς το χρόνο, τη σκοπιμότητα και το οικονομικό επίδικό του. Παρ’ όλα αυτά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τείνουν να υπερθεματίζουν την «επιστροφή» των Σκωτσέζων Συντηρητικών. Η αβεβαιότητα, προερχόμενη από το Brexit, η γενική σκωτσέζικη αντιπάθεια προς το Συντηρητικό Κόμμα και μερικές εμπρηστικές δηλώσεις από βουλευτές του, αναμένεται να συσπειρώσουν αρκετούς Σκωτσέζους ψηφοφόρους, ειδικά από τη στιγμή που οι περιοχές των νησιών Σέτλαντ και τα Χάιλαντς θα ρίξουν τις ψήφους τους με πιο κεντρικά πολιτικά κριτήρια σε σχέση με τις τοπικές εκλογές (σε αυτές τις περιοχές της Σκωτίας οι τοπικές εκλογές είναι πραγματικά τοπικές, με ανεξάρτητους υποψήφιους να κυριαρχούν).
Αυτό που συζητήθηκε ιδιαίτερα στη Μεγάλη Βρετανία ήταν η βελτιωμένη επίδοση των Τόρις, ειδικά στις βορειοανατολικές σκωτσέζικες επαρχίες. Η ουσιαστική εξαφάνισή τους τα προηγούμενα έτη, ειδικά στις βουλευτικές εκλογές, και η αδύναμη επίδοσή τους στις προτελευταίες τοπικές, δείχνει να ανακόπτεται. Το κόμμα της Ρουθ Ντέιβντσον αύξησε σημαντικά το εκλογικό του ποσοστό και κατέκτησε μερικές κομβικές περιοχές, γεννώντας ένα παράδοξο. Πώς γίνεται οι Συντηρητικοί να ανακάμπτουν σε μια χώρα που τέθηκε εμφανώς κατά του Brexit, αντιπαθεί τους Συντηρητικούς, ανακινεί το θέμα του δημοψηφίσματος, και όλα αυτά εν μέσω οξυμένου κλίματος μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ε.Ε.;
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί πως οι τοπικές εκλογές ήταν… τοπικές, το Συντηρητικό Κόμμα έχει μια κάποια κοινωνική βάση και ακτιβιστές στη Σκωτία, ενώ επίσης η «επιστροφή» των Τόρις έχει γίνει αντικείμενο επικοινωνιακής διαχείρισης από το κυρίαρχο κόμμα στο Γουεστμίνστερ, ώστε να δημιουργήσει κλίμα νίκης και να πειθαρχήσει τους ακτιβιστές του, που πολλές φορές στη Σκωτία τα βρίσκουν λίγο μπαστούνια. Η εκλογική φθορά, επίσης, είναι πάντα παρούσα.
Η άχαρη θέση του αναφυόμενου σκωτσέζικου Εργατικού ριζοσπαστισμού
Το Εργατικό Κόμμα βρίσκεται σε δύσκολη θέση στη Σκωτία. Η εκλογική του βάση ψηφίζει πλέον άλλα κόμματα (ακόμα και η παραδοσιακά «κόκκινη» περιοχή του Κλάιντ κατακτήθηκε από το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα στις τελευταίες εκλογές). Εξετάζοντας το πολιτικό του προσωπικό πέρα από το τείχος, λαμβάνεται η αίσθηση πως το Σκωτσέζικο Εργατικό Κόμμα βρίσκεται στο διάκενο μεταξύ μιας εποχής στην οποία τα περισσότερα στελέχη του ήταν γνήσια προϊόντα των Μπλερικών Νέων Εργατικών, και της σημερινής, με πληθώρα στελεχών που ψάχνουν να χαράξουν ένα νεότερο δρόμο, ριζοσπαστικότερο, μεταφέροντας την πλατφόρμα Τζέρεμι Κόρμπιν στο βορρά. Μόλις την Πέμπτη όλοι οι Εργατικοί δημοτικοί σύμβουλοι στο Αμπερντίν διεγράφησαν από το κόμμα, επειδή εισήλθαν σε συμμαχία με τους Τόρις. Μα ό,τι είναι ριζοσπαστικό στην Αγγλία, δεν είναι απαραίτητα και στη Σκωτία. Η μισο-κεϊνσιανή πολιτική και λόγος του Εθνικού Κόμματος προσφέρει μια εναλλακτική… ντόπια, καθαρή, χωρίς παρελθόν συμμαχίας με τους Τόρις (όπως στην περίπτωση του δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας), απέναντι στον κεϊνσιανισμό των Εργατικών. Είναι ενδεικτικό πως η αντίδραση του Σκωτσέζικου Εθνικού Κόμματος στη δημοσίευση του Μανιφέστου των Εργατικών συνοψίζονταν στη φράση «αυτά τα εφαρμόζουμε ήδη!». Ενώ το θέμα της ανεξαρτησίας, όπως είδαμε, συνεχίζει να πλήττει ανεπανόρθωτα τους Εργατικούς βόρεια του τείχους του Ανδριανού. Οι εξελίξεις αναμένονται ενδιαφέρουσες, και η συνταγματική κρίση τα επόμενα χρόνια δεν μπορεί παρά να οξυνθεί.
