Του Ρίτσαρντ Γουλφ.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο της συνδιάσκεψης του Αριστερού Φόρουμ, που πραγματοποιείται ετησίως στις ΗΠΑ και συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό αριστερών διανοητών και ακτιβιστών από όλο τον κόσμο. Το Αριστερό Φόρουμ 2011 πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη, στο Πανεπιστήμιο Πέις, από τις 18-21 Μαρτίου, και έχει θέμα του την αλληλεγγύη μεταξύ των εργαζομένων όλου του κόσμου.
«Σε αντίφαση»: Αυτό περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο τη σημερινή αμερικανική Αριστερά. Από τη μια είναι κατακερματισμένη και με χαμηλό ηθικό, νιώθοντας απόμακρη από τα τεκταινόμενα της καθημερινής πολιτικής, αηδιασμένη από την πολυεπίπεδη διαφθορά της. Δύσκολα αναγνωρίζει τον εαυτό της ως μέρος της κοινωνίας – τόσο βαθιά είναι η αποξένωσή της. Ακόμη και οι αριστεροί επηρεάζονται από τον ευσεβή πόθο των ΜΜΕ, που λένε πως η αμερικανική Αριστερά απλώς εξαφανίστηκε, και από τις παρανοϊκές καρικατούρες της άκρας Δεξιάς, που ανακυκλώνουν το μακαρθισμό της δεκαετίας του 1950.
Και όμως, η αμερικανική Αριστερά, στην πραγματικότητα, είναι αρκετά ισχυρή και γίνεται ισχυρότερη κάθε λεπτό. Πολλοί νέοι βρίσκουν περισσότερο νόημα στη σατιρική αριστερή κοινωνική κριτική των Τζον Στιούαρτ, Μπιλ Μάχερ και Στέφεν Κόλμπερτ, παρά στις μπαγιάτικες δραστηριότητες των Ρεπουμπλικάνων ή των Δημοκρατικών που λοιδορούν αυτοί οι δημοφιλείς κωμικοί. Οι οπαδοί της σύγχρονης λαϊκής μουσικής αγαπούν και ανταποκρίνονται σε στίχους που είναι πλούσιοι σε κοινωνική κριτική. Οι επιθέσεις της Δεξιάς στο θέμα της άμβλωσης, των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, στο χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος και στους μετανάστες αντιμετωπίζονται όλο και λιγότερο με σιωπηλή εχθρότητα και όλο και περισσότερο από μια αναζωογονημένη αριστερή κριτική και δράση. Από τις μεγάλες κινητοποιήσεις των μεταναστών μέχρι την τεράστια υποστήριξη προς τους πολιορκούμενους δημόσιους υπάλληλους του Ουισκόνσιν και τις συγκεντρώσεις για την υποστήριξη του οικογενειακού προγραμματισμού, το μέγεθος, το βάθος και η ποικιλομορφία της αμερικανικής Αριστεράς είναι εμφανή.
Η αναλογία αυτών που απαντούν «καμία» σε δημοσκοπήσεις για τη θρησκευτική πίστη τους αυξάνεται πιο γρήγορα από κάθε άλλη ομάδα ερωτηθέντων… Το 1 εκατομμύριο που διαδήλωσε κατά της εισβολής στο Ιράκ έπεισε ήσυχα μια πλειοψηφία να μεταβάλει τις πρόσφατες εθνικές δημοσκοπήσεις σε επαναλαμβανόμενα δημοψηφίσματα κατά των πολέμων των ΗΠΑ (Ιράκ, Αφγανιστάν και Πακιστάν).
Οι νέοι είναι οι πιο οργισμένοι με τη διάβρωση πολλών κοινωνικών συνθηκών, που τις θεωρούσαν δεδομένες και μόνιμες. Ο θυμός και η δράση ενάντια στην ανικανότητα ή την απροθυμία του πολιτικού κατεστημένου να αποκαταστήσει αυτές τις συνθήκες αυξάνονται συνεχώς. Η ριζοσπαστική γενιά της δεκαετίας του 1960, ύστερα από τα χρόνια που αφιέρωσε στην καριέρα και την οικογένεια, επιστρέφει και πάλι στην πολιτική για να αποκαταστήσει αυτές τις συνθήκες. Ο συνδυασμός του νεανικού πάθους και της πολιτικής εμπειρίας με τη ριζοσπαστική μαζική δράση αντιπροσωπεύει μια δυναμική, μαζική βάση για να εμφανιστεί ο πολιτικός σχηματισμός μιας νέας αμερικανικής Αριστεράς.
Αυτό που της λείπει είναι η οργάνωση. Ούτε η θεματολογία ούτε τα μέλη ούτε το ευρύτερο δημόσιο ακροατήριο: Η αμερικανική Αριστερά τα έχει όλα αυτά τώρα και εν αφθονία. Η οικονομική κρίση του 2008 –που έχει γίνει κοινωνική κρίση, αφού η «ανάκαμψη» παρέκαμψε την πλειοψηφία που τη χρειαζόταν περισσότερο- έχει δημιουργήσει ακόμη πιο ευνοϊκό περιβάλλον. Ωστόσο, μια βαθιά ριζωμένη και συνεχώς καλλιεργούμενη αποστροφή προς την ενωτική οργάνωση υπονομεύει την κοινωνική επιρροή και τη συλλογική δράση σε κάθε κρίσιμη καμπή. Η παρακμή των παλιών αριστερών οργανώσεων –των σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών κομμάτων, των φοιτητικών οργανώσεων, μεγάλων τμημάτων των συνδικαλισμένων εργατών- έχει εκθρέψει μια αίσθηση ματαιότητας για την οργάνωση. Η δαιμονοποίηση αυτών και άλλων αριστερών οργανώσεων από τους φιλελεύθερους και από τους συντηρητικούς καθιστά την ατομική αριστερή σκέψη και δράση ορισμένες φορές αποδεκτή, αλλά η συλλογική κριτική και δράση πάντα αντιμετωπίζεται με βαθιά καχυποψία.
Η αμερικανική Αριστερά θα γίνει μια πολιτική δύναμη με τεράστιο δυναμικό, εάν μπορέσει να δημιουργήσει και να συνασπίσει ενοποιημένες οργανώσεις, ικανές να κινητοποιήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις και τις προσδοκίες του κόσμου. Τέτοιες συμμαχικές οργανώσεις θα επιτρέψουν στην αμερικανική Αριστερά να φτάσει και να κερδίσει μεγάλο αριθμό πολιτών με το μέρος των αριστερών απαντήσεων για την τρέχουσα οικονομική/κοινωνική κρίση πολύ περισσότερο από όσο μπορούν να τους κερδίσουν οι δεξιές απαντήσεις για ακόμη μεγαλύτερη κοινωνική υποταγή στα ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα, για περισσότερες περικοπές κρατικών υπηρεσιών και ανεργία, διάλυση των συνδικάτων κ.λπ. Μόνο η οργάνωση μπορεί να συγκεντρώσει τους οικονομικούς πόρους που χρειάζονται για να ηττηθεί το τρέχον πρόγραμμα των εταιριών και των πλουσίων, που στοχεύει να επαναφέρει τις ΗΠΑ στο 19ο αιώνα από την άποψη του άνισου εισοδήματος και της κατανομής του πλούτου (με όλα τα παρεπόμενα από την άποψη της πολιτικής και της κουλτούρας).
Η αλληλεγγύη –το θέμα του Αριστερού Φόρουμ 2011- ήταν μια πολύ καλή επιλογή για να στρέψει την προσοχή της Αριστεράς σ’ αυτή τη νέα αναγκαιότητα της οργάνωσης.
Και όμως, η αμερικανική Αριστερά, στην πραγματικότητα, είναι αρκετά ισχυρή και γίνεται ισχυρότερη κάθε λεπτό. Πολλοί νέοι βρίσκουν περισσότερο νόημα στη σατιρική αριστερή κοινωνική κριτική των Τζον Στιούαρτ, Μπιλ Μάχερ και Στέφεν Κόλμπερτ, παρά στις μπαγιάτικες δραστηριότητες των Ρεπουμπλικάνων ή των Δημοκρατικών που λοιδορούν αυτοί οι δημοφιλείς κωμικοί. Οι οπαδοί της σύγχρονης λαϊκής μουσικής αγαπούν και ανταποκρίνονται σε στίχους που είναι πλούσιοι σε κοινωνική κριτική. Οι επιθέσεις της Δεξιάς στο θέμα της άμβλωσης, των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, στο χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος και στους μετανάστες αντιμετωπίζονται όλο και λιγότερο με σιωπηλή εχθρότητα και όλο και περισσότερο από μια αναζωογονημένη αριστερή κριτική και δράση. Από τις μεγάλες κινητοποιήσεις των μεταναστών μέχρι την τεράστια υποστήριξη προς τους πολιορκούμενους δημόσιους υπάλληλους του Ουισκόνσιν και τις συγκεντρώσεις για την υποστήριξη του οικογενειακού προγραμματισμού, το μέγεθος, το βάθος και η ποικιλομορφία της αμερικανικής Αριστεράς είναι εμφανή.
Η αναλογία αυτών που απαντούν «καμία» σε δημοσκοπήσεις για τη θρησκευτική πίστη τους αυξάνεται πιο γρήγορα από κάθε άλλη ομάδα ερωτηθέντων… Το 1 εκατομμύριο που διαδήλωσε κατά της εισβολής στο Ιράκ έπεισε ήσυχα μια πλειοψηφία να μεταβάλει τις πρόσφατες εθνικές δημοσκοπήσεις σε επαναλαμβανόμενα δημοψηφίσματα κατά των πολέμων των ΗΠΑ (Ιράκ, Αφγανιστάν και Πακιστάν).
Οι νέοι είναι οι πιο οργισμένοι με τη διάβρωση πολλών κοινωνικών συνθηκών, που τις θεωρούσαν δεδομένες και μόνιμες. Ο θυμός και η δράση ενάντια στην ανικανότητα ή την απροθυμία του πολιτικού κατεστημένου να αποκαταστήσει αυτές τις συνθήκες αυξάνονται συνεχώς. Η ριζοσπαστική γενιά της δεκαετίας του 1960, ύστερα από τα χρόνια που αφιέρωσε στην καριέρα και την οικογένεια, επιστρέφει και πάλι στην πολιτική για να αποκαταστήσει αυτές τις συνθήκες. Ο συνδυασμός του νεανικού πάθους και της πολιτικής εμπειρίας με τη ριζοσπαστική μαζική δράση αντιπροσωπεύει μια δυναμική, μαζική βάση για να εμφανιστεί ο πολιτικός σχηματισμός μιας νέας αμερικανικής Αριστεράς.
Αυτό που της λείπει είναι η οργάνωση. Ούτε η θεματολογία ούτε τα μέλη ούτε το ευρύτερο δημόσιο ακροατήριο: Η αμερικανική Αριστερά τα έχει όλα αυτά τώρα και εν αφθονία. Η οικονομική κρίση του 2008 –που έχει γίνει κοινωνική κρίση, αφού η «ανάκαμψη» παρέκαμψε την πλειοψηφία που τη χρειαζόταν περισσότερο- έχει δημιουργήσει ακόμη πιο ευνοϊκό περιβάλλον. Ωστόσο, μια βαθιά ριζωμένη και συνεχώς καλλιεργούμενη αποστροφή προς την ενωτική οργάνωση υπονομεύει την κοινωνική επιρροή και τη συλλογική δράση σε κάθε κρίσιμη καμπή. Η παρακμή των παλιών αριστερών οργανώσεων –των σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών κομμάτων, των φοιτητικών οργανώσεων, μεγάλων τμημάτων των συνδικαλισμένων εργατών- έχει εκθρέψει μια αίσθηση ματαιότητας για την οργάνωση. Η δαιμονοποίηση αυτών και άλλων αριστερών οργανώσεων από τους φιλελεύθερους και από τους συντηρητικούς καθιστά την ατομική αριστερή σκέψη και δράση ορισμένες φορές αποδεκτή, αλλά η συλλογική κριτική και δράση πάντα αντιμετωπίζεται με βαθιά καχυποψία.
Η αμερικανική Αριστερά θα γίνει μια πολιτική δύναμη με τεράστιο δυναμικό, εάν μπορέσει να δημιουργήσει και να συνασπίσει ενοποιημένες οργανώσεις, ικανές να κινητοποιήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις και τις προσδοκίες του κόσμου. Τέτοιες συμμαχικές οργανώσεις θα επιτρέψουν στην αμερικανική Αριστερά να φτάσει και να κερδίσει μεγάλο αριθμό πολιτών με το μέρος των αριστερών απαντήσεων για την τρέχουσα οικονομική/κοινωνική κρίση πολύ περισσότερο από όσο μπορούν να τους κερδίσουν οι δεξιές απαντήσεις για ακόμη μεγαλύτερη κοινωνική υποταγή στα ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα, για περισσότερες περικοπές κρατικών υπηρεσιών και ανεργία, διάλυση των συνδικάτων κ.λπ. Μόνο η οργάνωση μπορεί να συγκεντρώσει τους οικονομικούς πόρους που χρειάζονται για να ηττηθεί το τρέχον πρόγραμμα των εταιριών και των πλουσίων, που στοχεύει να επαναφέρει τις ΗΠΑ στο 19ο αιώνα από την άποψη του άνισου εισοδήματος και της κατανομής του πλούτου (με όλα τα παρεπόμενα από την άποψη της πολιτικής και της κουλτούρας).
Η αλληλεγγύη –το θέμα του Αριστερού Φόρουμ 2011- ήταν μια πολύ καλή επιλογή για να στρέψει την προσοχή της Αριστεράς σ’ αυτή τη νέα αναγκαιότητα της οργάνωσης.
* Guardian,14/3
Σχόλια
