Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η επισφράγιση της διαδικασίας ρευστοποίησης του κόμματος που συμβαίνει εδώ και καιρό και φαίνεται να λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις με τα θραύσματα του ΣΥΡΙΖΑ να πληθαίνουν στο πολιτικό σκηνικό. Έπειτα από τη Ν. Αριστερά όλα δείχνουν πως θα υπάρχει άλλος ένας μικρός ΣΥΡΙΖΑ, με τον Στ. Κασσελάκη να ανακοινώνει την αποχώρησή του και την ίδρυση νέου κόμματος κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ πέρα από κομβική στιγμή για την πορεία του κόμματος που πλέον αμφισβητείται αν θα παραμείνει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης καθώς αναμένονται επιπλέον αποχωρήσεις βουλευτών, ήταν και μια τραγελαφική στιγμή. Στο συνέδριο συνέβησαν έκτροπα, ορθά πολύ μιλούν για σουργελοποίηση ωστόσο η ακραία πορεία μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ στο βαθμό της ηχηρής διάλυσης του χρήζει ερμηνείας
Την ίδια στιγμή η επόμενη μέρα για την κεντροαριστερά είναι βέβαιο πως θα φέρει περαιτέρω εξελίξεις αλλά και προβλήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αβέβαιο σε ποιο βαθμό θα μπορέσει να κρατήσει κάποια ποσοστά ή ακόμη και αν θα βρεθεί κάτω από το κόμμα Κασσελάκη όπως φαίνεται σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Είναι ωστόσο βέβαιο πως όσοι ανταγωνίζονται για την ηγεσία του αδυνατούν να δημιουργήσουν κάποιο ρεύμα ανασύνταξης της κατάστασης. Τα υπόλοιπα κόμματα της κεντροαριστεράς προς το παρόν θέλουν να δουν τι μπορούν να κερδίσουν από την κατάσταση και έτσι παίρνουν προς το παρόν αποστάσεις από το ενδεχόμενο διαφόρων συγκολλήσεων. Είναι εξάλλου δύσκολο σε αυτή τη φάση να βρεθεί μια φόρμουλα ανασύνθεσης της κεντροαριστεράς που να μπορεί να λειτουργήσει ως ο έτερος πόλος σταθεροποίησης του συστήματος και άρα να διαδεχθεί την κυβέρνηση της Ν.Δ.. Κάτι τέτοιο φαίνεται να είναι καθαρό και στους συστημικούς κύκλους, πράγμα εμφανές από την αλλαγή στάσης της Ν.Δ. που ήδη έχει αρχίσει να ρίχνει σπόντες για συγκυβέρνηση στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο προαλείφεται για τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Συστημική μετάλλαξη
Η διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από υπόθεση προσωπικών φιλοδοξιών και συστημικών διεργασιών, έλαβε αυτές τις διαστάσεις για πολιτικούς λόγους. Καταρχήν, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπέστη απλά μια μνημονιακή μετάλλαξη, ίσως δε αν είχε συμβεί μόνο αυτό να είχε μπορέσει να αποτελέσει ένα κομμάτι του συστημικού πολιτικού τόξου. Η μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ έχει να κάνει με τη διαδικασία της πλήρους μετατροπής του σε ένα συστημικό κόμμα το οποίο ενδιαφέρεται μονάχα για τη νομή της εξουσίας και εκπροσωπεί σε απόλυτο βαθμό τα συμφέροντα των ελίτ. Αυτό φάνηκε σε όλη την κυβερνητική και μετέπειτα αντιπολιτευτική πορεία του κόμματος, το οποίο εν τέλει κατέληξε να μην έχει καμία πολιτική γραμμή πέρα από τον δικαιωματισμό και ορισμένες μικροδιορθώσεις στην πολιτική Μητσοτάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ (σε όλες του τις εκδοχές) δεν υπερασπίζεται μονάχα τη μνημονιακή στροφή, αλλά και τη Συμφωνία των Πρεσπών, τις ΝΑΤΟϊκές τεμενάδες και τις σχέσεις του με τις ελίτ και βέβαια την απόπειρα να στήσει το «δικό» του κράτος. Όμως τον ρόλο αυτό τον επιτελεί καλύτερα το ΠΑΣΟΚ και πολύ καλύτερα η ίδια η κυβέρνηση Μητσοτάκη, πράγμα που εξηγεί εν μέρει και την απουσία αντιπολίτευσης. Επομένως, το μόνο που έμεινε στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν στο εσωτερικό η μετατροπή των ήδη καθιερωμένων διαγκωνισμών σε ακραίο και δημόσιο πόλεμο μηχανισμών και στο εξωτερικό οι, ήπιες και εντός συστημικών ορίων, επιθέσεις προς τη διαφθορά που υποθάλπεται από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε κυριολεκτικά την επαφή με την πραγματικότητα και ενώ αποτελούσε ουσιαστικά συμπολίτευση επιχειρούσε να κρατήσει τον τόνο της αντιπολίτευσης που έκανε το διάστημα 2012-2014, ενώ παράλληλα δεν ήθελε να καταλάβει ότι ως χώρος είναι ανυπόληπτος πολιτκά και τα στελέχη του είναι αντιπαθή στην κοινωνία. Πράγμα που δεν έγινε αντιληπτό ούτε με την εκλογική καταγραφή της Ν. Αριστεράς ούτε και με τις υποψηφιότητες προέδρων που κατατέθηκαν στο συνέδριο.
Πολλαπλή μεγέθυνση
Επιπλέον στον ΣΥΡΙΖΑ προϋπήρχαν στοιχεία που η συστημική του μετάλλαξη μεγέθυνε πολλαπλά. Ο διαγκωνισμός των μηχανισμών είναι ιδεολογικά κατοχυρωμένος σε αυτόν το χώρο και λογίζεται ως δημοκρατία. Οι μηχανορραφίες και οι κομπίνες κάθε είδους εντός των οργάνων και των διαδικασιών έχουν αποτελέσει το «ατού» των κυρίαρχων ομάδων σε όλες τις εκδοχές του ΣΥΡΙΖΑ και είναι φανερό πως όταν πλέον το μόνο που μένει είναι ο διαμοιρασμός των πόστων τότε είναι που η διαμάχη μετατρέπεται σε σκληρό σκυλοκαβγά. Η αντίληψη της πολιτικής με όρους τζόγου, χωρίς δηλαδή να αναζητούνται προϋποθέσεις αποτελούσε ένα από τα βασικά αρνητικά στοιχεία του ΣΥΡΙΖΑ και η περίπτωση Κασσελάκη δεν είναι παρά η ακραία επανεμφάνιση του. Ο ελιτισμός, η υποτίμηση της πολιτικής και του λαϊκού παράγοντα και η υπερτίμηση του ρόλου του κόμματος, έγιναν εμφανή στο Μακεδονικό και την πανδημία όπου μιλούσαν για φασίστες και ψεκασμένους, ενώ και η αντιμετώπιση της κρίσης του χώρου –συνολικά– δεν είναι τυχαίο ότι επιδιώκεται να λυθεί με συγκολλήσεις επιτελείων κάθε είδους. Ακόμη η συμπεριφορά των υποψηφίων αρχηγών, από τον λόγο μέχρι τις καμπάνιες τους, είναι άμεσα σχετιζόμενη με την προσωπολατρία που καθιερώθηκε από την περίοδο Τσίπρα. Όσο δε για τα ευτράπελα, τις διαγραφές και τους εσωτερικούς εχθρούς, αυτά δεν είναι καθόλου ξένα προς αυτή την αριστερά και αποτελούν ίσως το μόνο πράγμα που κράτησαν στο ακέραιο οι μηχανισμοί. Οι παραπάνω διαπιστώσεις έχουν τη σημασία τους, όχι μόνο για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί ισχύουν επίσης για τα θραύσματά του και για άλλα τμήματα του χώρου της κεντροαριστεράς και επομένως θα παίξουν ρόλο στην ποιότητα των διαδικασιών ανασύνθεσης που προωθούνται, είτε αυτές μοιάζουν πιο κοντά στο κέντρο, είτε στην αριστερά.
