Μετατέθηκε για αργότερα, αλλά οι προβλέψεις του είναι ήδη γνωστές – όπως και οι συνέπειές του
Του Παύλου Κελεσίδη*
Ανάστατος είναι ο αγροτικός κόσμος της χώρας μετά την εξαγγελία των μέτρων για τη φορολόγηση των αγροτών για τα επόμενα χρόνια. Άσχετα αν την τελευταία στιγμή, με παρέμβαση της κυβέρνησης, η εφαρμογή αυτών θα ξεκινήσει ουσιαστικά από το 2017. Το 2017 είναι πολύ κοντά και προγραμματισμός σε βάθος διετίας δεν γίνεται.
Πριν προχωρήσω, θα ήθελα να δούμε πόσο σημαντικό είναι για μια χώρα να είναι αυτάρκης σε διατροφικό επίπεδο και ταυτόχρονα οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη γεωργία να είναι ικανοποιημένοι από τα εισοδήματά τους.
Ο αγροτοδιατροφικός τομέας αναδεικνύεται σε πρώτη προτεραιότητα στις περισσότερες ελληνικές περιφέρειες.
Σύμφωνα με μελέτες, στα επόμενα 10 χρόνια φαίνονται σοβαρές δυνατότητες αύξησης του ΑΕΠ κατά 55 δισ. από τους τομείς: α) Τουρισμός 20 δισ., β) αγροτική οικονομία 13 δισ., γ) ενέργεια 8 δισ., καθώς σε αυτούς τους τομείς αναμένεται να δημιουργηθούν 500.000 νέες θέσεις εργασίας.
Βλέποντας τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πόσο σημαντική συνεισφορά έχει ο αγροτοδιατροφικός τομέας στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας, αλλά και ταυτόχρονα εξασφαλίζοντας τροφή ντόπια (όχι εισαγόμενες με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε κόστος και ποιότητα) στους πολίτες.
Και κάτι πολύ σημαντικό. Αν λάβουμε υπ’ όψιν τις δραματικές αλλαγές στον πλανήτη μας και τις πληθυσμιακές αυξήσεις, διεθνείς μελέτες συμπεραίνουν ότι το 2030 (δεν είναι μακριά) οι ανάγκες σε τροφή θα αυξηθούν κατά 50%, σε νερό κατά 30% και σε ενέργεια κατά 60%.
Με αυτά τα δεδομένα αντιλαμβάνεστε την προοπτική κυρίως των νέων αγροτών. Φτάνει να εξασφαλίσουν έστω ένα ελάχιστο εισόδημα.
Να δούμε, τώρα, ποιο είναι σήμερα το πραγματικό εισόδημά τους σε σχέση με άλλων αγροτών της Ευρώπης.
Το 2006-2013 το αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 27,3% όταν στην Ευρωζώνη είχαμε αύξηση κατά 6% και στην Ε.Ε.-28 αύξηση γεωργικού εισοδήματος 17,7%.
Για το διάστημα Ιούλιος 2013-Ιούλιος 2014 φανερώνεται μια μείωση των εκροών στη γεωργία κατά 3,2%, πράγμα που δηλώνει την παραπέρα κατρακύλα του εισοδήματος των αγροτών μας. Και όλα αυτά με στοιχεία της Eurostat.
Έρχεται τώρα και το φορολογικό, που θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάρρευση κυρίως των «μικρών» καλλιεργητών, όταν ξέρουμε ότι το 87% εισπράττει επιδοτήσεις κάτω από 10.000 ευρώ.
Φορολογικά μέτρα
- Κατάργηση όλων των φορολογικών καθεστώτων και απαλλαγών που ισχύουν σήμερα και εξομοίωση με τους ελευθέρους επαγγελματίες, που σημαίνει διπλασιασμό του συντελεστή φορολόγησης από 13% σε 26% σε μια διετία.
- Κατάργηση μέχρι το 2017 και της επιδότησης του αγροτικού πετρελαίου με συνέπεια την αύξηση του κόστους παραγωγής.
- Φορολόγηση από το πρώτο ευρώ των επιδοτήσεων. Φέτος υπήρχε αφορολόγητο 12.000 ευρώ για τις κοινοτικές ενισχύσεις.
- Αύξηση προκαταβολής φόρου (που οι αγρότες δεν ξέρουν αν και τι θα σπείρουν την επόμενη χρονιά) 100% από 27,5% που ήταν φέτος. (13,75% ήταν για τους νεοεισαχθέντες στο αγροτικό επάγγελμα).
- Αύξηση συντελεστή φορολόγησης των εισοδημάτων μέχρι 12.000 ευρώ από ενοίκια, από το 11% στο 15% και για εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ σε 35% από 33%.
- Αυστηρότερος ορισμός της έννοιας του επαγγελματία αγρότη προκειμένου να κάνουν χρήση των φοροαπαλλαγών λιγότεροι αγρότες.
- Περιορίζονται οι δικαιούχοι επιδότησης πετρελαίου θέρμανσης.
Εισφορές ΟΓΑ
Σήμερα οι ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών είναι περίπου έως 60 ευρώ ανά μήνα με προοπτική τα 200 ευρώ με την εφαρμογή των μέτρων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
- Ακριβότερο θα είναι και το ρεύμα για αγροτική χρήση.
- Με ΦΠΑ 23% στα τυποποιημένα τρόφιμα, μπαίνει φρένο στην προσπάθεια της ελληνικής γεωργίας να μεταβεί σε ένα νέο μοντέλο παραγωγής με επώνυμα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας από τα μεταποιημένα μας αγαθά.
- Με ΦΠΑ 23% στα αγροτικά εφόδια καταλαβαίνετε τι θα γίνει αργότερα, όταν σήμερα το 10% των φυτοφαρμάκων που μπαίνουν στη χώρα είναι παράνομα.
Αν ισχύουν τα παραπάνω, σε μια γεωργία όπου οι περισσότεροι είναι μικροί καλλιεργητές σε ποσοστό πάνω από το 85%, γίνεται φανερό ότι στο ήδη 1,5 εκατομμύριο ανέργους θα προστεθούν στρατιές ακόμη.
Ο ευλογημένος αυτός τόπος παράγει μοναδικά προϊόντα που δυστυχώς δεν έχουν τύχη στην παγκόσμια αγορά. Προϊόντα ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) σπανίζουν και εμείς έχουμε πολλά. Οι ελληνοποιήσεις προϊόντων πάνε και έρχονται.
Προτάσεις
Πριν πω οτιδήποτε, θα ήθελα να αναφερθώ στην αρνητική συμβολή των «στεκιών-παραγκών» στη διάλυση του αγροτικού κινήματος και στην ευημερία των εμπόρων-βιομηχάνων. Οι παραγωγοί βρίσκονται στο έλεος αυτών με ό,τι αυτό σημαίνει (διαμόρφωση χαμηλής τιμής, φοροδιαφυγή, συνθήκες υγιεινής των προϊόντων κ.λπ.). Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αυτό το φαινόμενο πρέπει διά νόμου να το διευθετήσει. Η διακίνηση των προϊόντων γίνεται σε μεγάλο ποσοστό από αυτούς και η λεηλασία είναι τεράστια.
Απεναντίας, η αυτοοργάνωση των παραγωγών είναι το σημαντικότερο βήμα που πρέπει να γίνει, ώστε να μην λυμαίνονται οι επιτήδειοι τις παραγωγές των αγροτών μας.
- Πρέπει άμεσα να ετοιμασθεί νομοθετικό πλαίσιο για ομάδες παραγωγών. Να δοθούν κίνητρα για την δημιουργία τους (μικρός αριθμός μελών για να μπορούν να τις στήσουν) καθώς και φορολογικά κίνητρα. Το ίδιο να ισχύει και για τους συνεταιρισμούς.
- Οι ομάδες παραγωγών (ΟΠ) και οι συνεταιρισμοί να απαλλάσσονται από τη φορολόγηση των κερδών και των μεριδίων.
- Καμία προκαταβολή φόρων όταν τα προϊόντα διακινούνται αποκλειστικά από Ο.Π. ή συνεταιρισμούς.
- Διατήρηση επιστροφής ειδικών φόρων κατανάλωσης (ΕΦΚ) πετρελαίου για τις Ο.Π. και τους συνεταιρισμούς.
- Αξιοποίηση του ΠΑΑ (Πρόγραμμα Αγροτικής Ανασυγκρότησης) για πριμοδότηση έως 100.000 ευρώ για την δημιουργία Ο.Π. και συνεταιρισμών.
- Κλίμακες στη φορολόγηση των αγροτών με προστασία των μικροκαλλιεργητών.
- Δυνατότητα αγοράς γεωργικών εφοδίων με απαλλαγή ΦΠΑ μέχρι κάποιου ορίου που θα έχει σχέση με τον τζίρο της Ο.Π. ή του συνεταιρισμού.
- Οι Ο.Π. και συνεταιρισμοί πρέπει να έχουν βλέψεις στην καθετοποιημένη παραγωγή και στην παραγωγή εφοδίων (ρεύματος, λιπασμάτων κ.λπ.).
- Μητρώο εμπόρων. Επιτέλους, να σταματήσουν τα «κανόνια» στην αγορά.
- Έλεγχος τιμής ανάμεσα στο ράφι και το χωράφι.
- Επιπλέον πρέπει να δοθούν κίνητρα για τη συμμετοχή των αγροτών σε συνεργατικά σχήματα σε αντίθεση με τους μεμονωμένους.
Τέλος, θα πρέπει οι παραγωγοί μας να μη στηρίζονται περισσότερο στις επιδοτήσεις παρά στο παραγόμενο έργο. Σ’ ένα παραγόμενο έργο έχοντας κοντά τους το γεωπόνο γεωργικών εφαρμογών. Όχι στο όνομα, αλλά να είναι ουσιαστικά δίπλα στον αγρότη. Όχι μόνο να κάνει ελέγχους, αλλά να συμβουλεύει και να ενημερώνει.
Τι σημαίνει αυτό;
Λιγότερα φυτοφάρμακα-λιπάσματα που το μεγαλύτερο μέρος τους εισάγεται, περιορίζοντας τα κέρδη τους. Οι γεωπόνοι αυτοί θα παρέχονται από το κράτος.
ΥΓ. Λέγοντας παραγωγοί, βέβαια, εννοώ όλους εκείνους που ασχολούνται με την αγροτιά, την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία, την υλοτομία, την αλιεία και τέλος όλους εκείνους που ασχολούνται με την πρωτογενή παραγωγή.
* Ο Παύλος Κελεσίδης είναι Μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Πέλλας του ΣΥΡΙΖΑ, Υπεύθυνος του Αγροτικού Τμήματος
