του Νίκου Σταθόπουλου*
Μπορεί να μη χόρεψαν οι αγορές στα νταούλια του Τσίπρα, αλλά «χορεύει» η χειμαζόμενη κοινωνία στα εκλογικά νταούλια της παρακμής. Το «φτύσιμο» των ξεδιάντροπων στις ευρωεκλογές, και κατά πάσα πιθανότητα στις επικείμενες εθνικές εκλογές, εντείνει το ευφυές δόκανο των εκτονωτικών «αλλαγών φρουράς» για ‘κείνο το κομμάτι του λαού που αρέσκεται να αυτοϊκανοποιείται με τον διαρκή «Τιτανικό» του.
Στο πρώτο επίπεδο, οι δυο νέες Δεξιές της υποτελούς διαχειριστικότητας, ο ολοκληρωνόμενος συστημικός «Ιανός»της «καθαρής εξόδου». Εντελώς ψεύτικη «δικομματική πόλωση» αφού και η απολυτοποίηση της εξάρτησης και η διάχυση της μοντέρνας «αποσυγκέντρωσης», δεν δικαιολογούν κάτι τέτοιο.
Και μετά, σαν μια θλιβερή ακολουθία όπως τα «κεριά» του Καβάφη, αντανακλάσεις του εγχώριου κοινωνικού, λίγο ως πολύ παραμορφωτικές και φενακισμένες. Είναι η εποχή του «γενικευμένου ανθρωποκοινωνικού», και εδώ η πολιτική, στο μέτρο που δεν είναι κουλτούρα και στρατηγική ρήξεων, δε μπορεί παρά να είναι «επικοινωνιακός ιδεολογισμός». Το θέμα δεν είναι να δηλώνεις «κάτι» αλλά αυτό να είναι συνταγμένο με τη διαλεκτική της απτής πραγματικότητας και σε «γλώσσα» έξω από το ηγεμονεύον πνεύμα.
***
Εν αρχή ην το γνωστόν: «με τις εκλογές δεν αλλάζει τίποτα», που πλέον το δικαιώνει ευφυώς το ίδιο το σύστημα.
Αφού διαμορφώνεται ένας «δικομματισμός» όχι συμπληρωματικών αποκλίσεων αλλά βαθιάς ταύτισης, και μερικά «λοιπά» που με διάφορες δηλώσεις νομιμοφροσύνης καταφάσκουν τα «βασικά» του παρόντος εθνικού κοινωνικού στάτους.
Η οργανική αποικιοποίηση σε πλήρη λειτουργία, με δομικό χαρακτηριστικό την αυτοαμφισβήτηση κάθε πολιτικής επιλογής. Δηλαδή ένα «ΟΚ, ψηφίζω/απέχω, ναι, αλλά δεν ταυτίζομαι, ψάχνομαι, θα δούμε» είναι ο σύγχρονος «ρευστός πολίτης» μιας δημοκρατίας μετεωρικής αφού χωρίς «ιδιόκτητη» υλική βάση ποιο πολιτικό εποικοδόμημα μπορεί να αναπτυχθεί; Να (ακόμα ένας λόγος) γιατί, στα μέρη μας τουλάχιστον, εθνικό, κοινωνικό και πολιτικό διαπλέκονται σε μια ενότητα.
Η βαθιά ακαθοριστία, που διέπει την εικονική συνοχή της κοινωνίας, διαχέεται παντού, συντάσσοντας μια πραγματικότητα πιο ρευστή από ποτέ. Όλα μοιάζουν με αυτοματισμό, ενστικτικότητα, συνήθεια, αναμονή, «χαζεύω περπατώντας»
Το πολιτικό σύστημα δε νοιάζεται για την κοινωνική ανταπόκριση, αλλά για τον σχηματισμό ποσοστών. Ήταν τόσο προκλητική η εμπαικτική ψηφοθηρική φιλανθρωπία του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο εξόφθαλμη η διαφημιστική μηχανιστική εκστρατεία της Ν.Δ., τόσο τυποποιημένη και εντός του συστημικού μέτρου η «εκλογική δουλειά στις μάζες» των άλλων: ώστε, όποια «πόλωση» και «πολεμικότητα» κι αν σκηνοθετηθεί μέχρι τις εθνικές εκλογές, δεν θα αναιρεί τη διαχειριστική αποξένωση του «πολιτικού προσωπικού» από την κοινωνία.
Η «μαζική δημοκρατία» είναι πλέγματα συμπεριφορών, και σε συνθήκες μνημονιακής αναδόμησης του εθνικοκοινωνικού μας χώρου, αυτό σημαίνει ελεγχόμενος κατακερματισμός, δηλαδή μια ειδική πολιτική μορφή του «πλουραλισμού» που είναι από τους πυρήνες της μετανεωτερικής ψευδοδημοκρατίας. Η «απλή αναλογική» και η «κουλτούρα συνεργασιών» αυτό απηχούν, αφού δεν υπάρχουν βάσιμα επιχειρήματα κατά των ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων σε ένα ρυθμιστικό περιβάλλον διεθνούς φύσης.
Οι προτεινόμενες «πολιτικές μορφές» συγκλίνουν σιωπηλά ή φωναχτά στην αποδοχή των «μνημονιακών τετελεσμένων», της «ευρωπαϊκής προοπτικής», των «γενικών εξελίξεων» και η «κοινωνική συνείδηση» όλο και περισσότερο περνά παιγνιωδώς την ώρα της με το κουβάρι της Αριάδνης χωρίς να χολοσκάει για τη σωστή του χρήση. «Καταλαβαίνω» το λαό σημαίνει και έχω επίγνωση της κάθε μιζέριας που τον «δαιμονίζει».
Τα πάντα σε τούτο τον «Λαβύρινθο» είναι μπερδεμένα καθαυτά και μέσα σε καθρέφτες.
Το πολιτικό σύστημα δε νοιάζεται για την κοινωνική ανταπόκριση, αλλά για τον σχηματισμό ποσοστών. Ήταν τόσο προκλητική η εμπαικτική ψηφοθηρική φιλανθρωπία του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο εξόφθαλμη η διαφημιστική μηχανιστική εκστρατεία της Ν.Δ., τόσο τυποποιημένη και εντός του συστημικού μέτρου η «εκλογική δουλειά στις μάζες» των άλλων: ώστε, όποια «πόλωση» και «πολεμικότητα» κι αν σκηνοθετηθεί μέχρι τις εθνικές εκλογές, δεν θα αναιρεί τη διαχειριστική αποξένωση του «πολιτικού προσωπικού» από την κοινωνία
Πέρα από τις εσωτερικές ανάγκες και δεσμεύσεις του συστήματος ως προς τη διεξαγωγή εκλογών, υπάρχουν ερωτήματα και απορίες τόσο βαθιές όσο και το άγχος σε μια «κρίση ηλικίας»!
Η δική μας «κρίση ηλικίας» είναι η ελεύθερη πτώση μας σε μια καθολική ανατροπή, είναι το δέος μας απέναντι σε μια ρευστοποίηση που όσο μας ενοχλεί τόσο μας φαίνεται φυσιολογική. Είναι, ίσως, η πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία μας που η κρισιμότητα της «στιγμής» μας βιώνεται σαν έλλειψη έστω και μιας εικονικής ελπίδας.
«Ελπίδα» ο νεοφιλελεύθερος Κυριάκος απέναντι στον εμπράκτως νεοφιλελεύθερο αριστερό Τσίπρα που διεκδικεί έναν θεαματικό «κεντρώο χώρο» από τους εισαγωγείς του ΔΝΤ; «Ελπίδα» μια «βιομηχανική» ακροδεξιά ενός «πατριωτικού χώρου» που έχει εξελιχθεί σε χώρο πιο ευάλωτο και από τα Εξάρχεια σε αστυνομικές και πρεσβειακές κατασκευές; «Ελπίδα» μια «άλλη» Αριστερά εντελώς πεισιθάνατη και μαραζιάρα μέσα στο ντουμάνι μιας ιδεολογικής ακαταληψίας παγκοσμιοποιητικής κοπής;
Είναι η πρώτη φορά που το σύστημα δεκαράκι τσακιστό δε δίνει για μοντάζ ελπίδας! «Χύμα» ρητορεύει τις «κανονικότητες» της ανάπτυξής του, ανταποκρινόμενο σε μια «κοινή αντίληψη» λίγο ως πολύ κεντρομόλο. Ένας λαός που του πετάνε στα μούτρα σαν «Ναι» το «Όχι» του, και «στο καπάκι» τούς επιβραβεύει με εκλογική παντοδυναμία, είναι θύμα μιας εσωτερικής πολυδιάσπασης που ο δεξιός λαϊκισμός και ο αριστερός εργατισμός τη συσκότισαν όσο χρειαζόταν για να βιώνονται ως «ιδιοσυγκρασία του λαού» οι λειτουργικές αντιφάσεις του ξενόδουλου πολιτικού συστήματος.
Δεν είναι που ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό «πολιτών» προέκρινε έναν τσαρλατάνο εμποράκο «ιδιόχειρων επιστολών του Ιησού», αλλά που μια ενδότατη «κοινή αίσθηση» αδιεξόδου ανοίγει μονοπάτια για χειρότερες και πιο καταγματικές ηλιθιότητες. Το ζήτημα δεν είναι μόνο αν διαθέτουμε «πειστικό όραμα» ή «συγκροτημένο σχέδιο εξόδου», αλλά και ποιο «υποκείμενο» θα τα διαχειριστεί. Και το «υποκείμενο» είναι σχέση, όχι μια οντότητα «προς μετάπλασιν».
Άλλωστε, πόσο πιο «ανορθολογικός» είναι ο πελάτης του Βελόπουλου και ο οπαδός του Σώρρα, από τον «μέσο Συριζαίο» που βλέπει «αριστερή προοπτική» στις χάντρες και τα καθρεφτάκια του τρίτου μνημόνιου, ή από τον μέσο «συγχρονισμένο επαναστάτη» που βλέπει «επαναστατικό υποκείμενο» σε ό,τι οι Γερμανοί βιομήχανοι βλέπουν εργασιακή υπεραπόδοση χαμηλού κόστους και οι Ευρωπαίοι «επιστήμονες» το «σφρίγος» που χρειάζεται η κουρασμένη Ευρώπη της άγονης ιδιώτευσης;
***
Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι η οιονεί φάρσα των εκλογών, αλλά το ότι κάνουν φάρσα στον εαυτό τους όσοι καταργούν το στρατηγικό βάθος μέσα στην «τακτική κίνηση» των εκλογών, καθώς «επεμβαίνουν» χωρίς εμβάθυνση στο γενικό κοινωνικό υποκείμενο και στις επίκαιρες «ιδιορρυθμίες» της καπιταλιστικής αυτοθέσμισης. Όταν το βαθιά ανατρεπτικό «Τι να κάνουμε;», το διεκπεραιώνεις εντός της «πραγματικότητας των παραστάσεων», τότε θα είσαι κι εσύ μια παράσταση μέσα στις άλλες
Η Οργανική Αποικία δεν είναι «συνάντηση διαφορετικοτήτων» αλλά «ανακάτεμα» μέσω της αποδόμησης των τοπικών σταθερών συνδυαστικά προς μια μόνιμα «οριακή κατάσταση» και μια ειδικής εφαρμογής διάχυση των παγκοσμιοποιητικών μοτίβων. Δηλαδή, η σωστική μας αυτογνωσία έχει καθολικό χαρακτήρα και πρόταγμα πρακτικής «έρευνας».
* O Νίκος Σταθόπουλος είναι φιλόλογος
