Άποροι ή λαθρέμποροι;
Αν και η πράξη της παράνομης υλοτομίας είναι γενικώς καταδικαστέα, τίθεται μια σημαντική διαφοροποίηση ως προς την ταυτότητα των δραστών. «Υπάρχουν περιπτώσεις φτωχών ανθρώπων, που δεν έχουν χρήματα για πετρέλαιο και βγαίνουν για να βρουν ξύλα για την οικογένειά τους, καθώς έχουμε πλέον γυρίσει σε εποχές του ’60», δήλωνε μετά τα πρώτα κρούσματα ο δήμαρχος Ανωγείων Σ. Κεφαλογιάννης. «Θα μπορούσε να γίνει διανομή καυσόξυλων σε άπορες οικογένειες μέσω των κοινωνικών δομών του δήμου», λέει στον Δρόμο ο Φ. Βαμβουκάκης από την Κίνηση Πολιτών Μαλεβιζίου.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη ζημιά γίνεται από τους παράνομους εμπόρους. Τουλάχιστον δύο φορτηγά γεμάτα παράνομη ξυλεία εντοπίστηκαν στο λιμάνι της Σούδας με προορισμό την Αθήνα, ενώ αντίστοιχο περιστατικό σημειώθηκε και στο λιμάνι του Ηρακλείου. Συνολικά, το τελευταίο διάστημα, μόνο στο Νομό Ηρακλείου έχουν σχηματιστεί 14 δικογραφίες για παράνομη υλοτόμηση. Σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Ελλάδα, προορισμός της παράνομης υλοτόμησης είναι συνήθως οι γειτονικές χώρες, αλλά και δεκάδες υπαίθριες εγκαταστάσεις πώλησης καυσόξυλων που στην έναρξη κάθε χειμώνα κάνουν την εμφάνισή τους.
Λουκέτο στις δασικές υπηρεσίες
Σε αυτό το κλίμα φαντάζει τουλάχιστον προκλητική η μεθόδευση του υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης το οποίο κατάρτισε νέο οργανόγραμμα των υπηρεσιών εναρμονισμένο στις επιταγές της τρόικας, καταργώντας ή συρρικνώνοντας τις Διευθύνσεις της Ειδικής Γραμματείας Δασών σε όλη την Ελλάδα. Η ίδια η πολιτεία, δηλαδή, καταργεί το φορέα προστασίας του δασικού πλούτου, με τα μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων να κάνουν ευθέως λόγο για εξυπηρέτηση των λαθροϋλοτόμων. «Στόχος είναι να εξυπηρετηθούν συμφέροντα που επιδιώκουν τη λεηλασία της δημόσιας περιουσίας και του φυσικού περιβάλλοντος», αναφέρεται σε επιστολή που απέστειλαν στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης.
Την ίδια στιγμή, άλλο υπουργείο, το ΥΠΕΚΑ, υπόσχεται ενίσχυση των ελέγχων και αύξηση των μέτρων προστασίας. Πρόσφατα ο αναπλ. υπουργός Περιβάλλοντος, Στ. Καλαφάτης δήλωσε στη Βουλή πως ζήτησε από τους γενικούς γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και τους Γενικούς Διευθυντές Δασών να ενταθούν οι έλεγχοι για παράνομες υλοτομίες και διακινήσεις δασικών προϊόντων, ενώ υποσχέθηκε τη συνεργασία των (σ.σ. υπό κατάργηση…) Δασικών Υπηρεσιών με την Αστυνομία και το ΣΔΟΕ. Αποκαλυπτικά ήταν και τα στοιχεία που έδωσε για την περσινή χρονιά, οπότε κατασχέθηκαν 6.644 τόνοι παράνομα υλοτομημένης ξυλείας σε ολόκληρη την επικράτεια, με το νούμερο αυτό να βαίνει προς τριπλασιασμό για το 2012.
Στο θέμα παρενέβη η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας καταθέτοντας πρόταση για την προστασία των δασών στα υπουργεία Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Προστασίας του Πολίτη. Οι δήμαρχοι προτείνουν τη μετακίνηση δασικών υπαλλήλων σε θέσεις εποπτείας δασικών χώρων και την ενίσχυση με ανθρώπινο δυναμικό, των δασικών περιοχών όπου έχει παρατηρηθεί έξαρση του φαινομένου. Επίσης, προτείνεται η αξιοποίηση εθελοντικών ομάδων και κυνηγετικών συλλόγων για αύξηση της εποπτείας στις ευαίσθητες περιοχές. Τέλος, ζητείται η διάθεση κλιμακίων της Πυροσβεστικής για επιτήρηση των περιοχών, με υποδομή αντίστοιχη με αυτήν που χρησιμοποιείται κατά τους θερινούς μήνες για την πυροπροστασία, ενώ προτείνουν και αξιοποίηση των «προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας».
Τι λέει ο νόμος
Θεωρητικά, από την 1η Οκτωβρίου και μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου τα δασαρχεία έχουν ορίσει περίοδο δασοξύλευσης μόνο σε δασικές περιοχές και όχι κοντά σε πόλεις άνω των 3.500 κατοίκων, ενώ εξαιρούνται οι περιοχές όπου κατά το παρελθόν προκλήθηκαν μεγάλες ζημιές από τη λαθροϋλοτομία. Τα ξύλα που κόβονται πρέπει να είναι αποκλειστικά για οικιακή χρήση και όχι για κοινόχρηστους χώρους και μαγαζιά.
Ωστόσο, η πραγματικότητα ανατρέπει όλους τους σχεδιασμούς και τις εξαγγελίες. Για παράδειγμα, στο Ηράκλειο η επίσημη ανακοίνωση της Διεύθυνσης Δασών μιλά για «περιπολίες που διενεργούνται τόσο στα δάση, όσο και τους χώρους συγκέντρωσης και εμπορίας καυσοξύλων, με παράλληλους, σχεδόν καθημερινούς ελέγχους και στα λιμάνια-πύλες εξόδου, για την παράνομη διακίνηση δασικών προϊόντων». Στην πραγματικότητα, οι διαθέσιμοι υπάλληλοι γι’ αυτές τις περιπολίες και τους ελέγχους σε όλη την έκταση του Νομού Ηρακλείου είναι μόλις τέσσερις…