Μια ανάσα πριν το συνέδριο και οι διαλυτικές τάσεις στο κόμμα της (προς ώρας) αξιωματικής αντιπολίτευσης λαμβάνουν εκρηκτικές διαστάσεις. Οι αντιπαραθέσεις μεταξύ της «τσιπρικής» πλειοψηφίας και των υποστηρικτών του Στ. Κασσελάκη φτάνουν στο σημείο να απειλήσουν την ίδια τη δυνατότητα διεξαγωγής του συνεδρίου, ενώ μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχουν ανακοινωθεί τα αποτελέσματα της διαδικασίας ανάδειξης συνέδρων που πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο σαββατοκύριακο στις οργανώσεις μελών του ΣΥΡΙΖΑ, παρά μόνο μέσα από διαρροές και ραβασάκια των δύο πλευρών που καταγράφουν το συσχετισμό «Κασσελάκη-πλειοψηφίας» ανά ΟΜ. Κάπως έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ οδεύει σε ένα συνέδριο ακόμη μεγαλύτερης ρευστοποίησης, με μη σαφώς ορισμένο σώμα συνέδρων, χωρίς κοινά αποδεκτή θεματολογία και με ευθείες καταγγελίες για αντιδημοκρατικές πρακτικές (στα όρια του πραξικοπήματος), από το οποίο δεν θα λείψουν η μικροπολιτική, το ξεκατίνιασμα και πιθανά και τα έκτροπα τα οποία όλοι ξορκίζουν. Αυτά που είναι σίγουρο όμως πως θα λείψουν από τη συνεδριακή αυτή διαδικασία είναι η πολιτική, οι αγωνίες της κοινωνίας, η προσπάθεια απαντήσεων στα προβλήματα του τόπου. Όλα εκείνα τα στοιχεία δηλαδή που δικαιολογούν την ύπαρξη και τον ρόλο ενός κόμματος.
Τα στρατόπεδα
Η πλευρά Κασσελάκη καταγγέλλει την πλειοψηφία για «πραξικοπηματικές τακτικές» αποκλεισμού όσων διαφωνούν με τις μεθοδεύσεις εναντίον του. Στελέχη που πρόσκεινται στον πρώην πρόεδρο του κόμματος καταγγέλλουν πως, με νομιμοφανή αλλά εξόφθαλμα αντικαταστατικό τρόπο, εκατοντάδες μέλη του ΣΥΡΙΖΑ εξαφανίστηκαν από τα μητρώα μελών του κόμματος, ενώ γίνεται λόγος και για «κόψιμο» εκλεγμένων συνέδρων, ακόμη και ολόκληρων οργανώσεων μελών από την Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου (ΚΟΕΣ) σε εφαρμογή της απόφασης να μην εγκρίνονται ως σύνεδροι όσοι καταφέρονται εναντίον του κόμματος με χαρακτηρισμούς όπως «πραξικόπημα» κ.ά. Σε συνέντευξή του μάλιστα ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης κάλεσε τα «κομμένα» στελέχη του κόμματος να βρεθούν στο συνέδριο και να διεκδικήσουν τη συμμετοχή τους.
Η πλευρά της «πλειοψηφίας» έχοντας εξασφαλίσει τον έλεγχο της Πολιτικής Γραμματείας και της ΚΟΕΣ επιδιώκει να ορίσει το τέμπο των εξελίξεων με μόνο στόχο τον οριστικό αποκλεισμό του Στ. Κασσελάκη από τις διαδικασίες του κόμματος. Ρίχνει αποκλειστικά στην πλευρά του πρώην προέδρου του κόμματος τις ευθύνες για την όξυνση της έντασης, κατηγορώντας τον ότι προσπαθεί με τη στάση του να απαξιώσει και να διαλύσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Στελέχη της πλειοψηφίας μάλιστα επιμένουν σε δημόσιες τοποθετήσεις τους πως δεν θα επιτρέψουν στην πλευρά «Κασσελάκη» να εκτρέψει τη θεματολογία του συνεδρίου από το μοναδικό της θέμα που είναι η έγκριση των τεσσάρων υποψηφιοτήτων για την προεδρία του κόμματος, θεωρώντας το θέμα του αποκλεισμού Κασσελάκη οριστικά λήξαν. Σε αυτή την κατεύθυνση μοιάζει να κινείται και η πρωτοβουλία του υποψηφίου των «87», Σωκράτη Φάμελου, συγκρότησης μετώπου των 4 εγκεκριμένων υποψηφίων (Φάμελος, Πολάκης, Γκλέτσος, Φαραντούρης) για τη διασφάλιση της «ενότητας και προστασίας του κόμματος». Προσπάθεια που δεν φαίνεται να προχωράει μετά τη δημόσια άρνηση του Ν. Φαραντούρη να συναινέσει σε μια τέτοια μεθόδευση με εμφανή στόχο τον αποκλεισμό του Στ. Κασσελάκη, αποκαλύπτοντας την ευθραυστότητα ακόμη και αυτής της υπαρκτής πλειοψηφίας ενόψει του συνεδρίου.
Ο κρυπτόμενος Αλέξης Τσίπρας
Ο Αλέξης Τσίπρας επιλέγει να πάρει αποστάσεις από την εν λόγω σύγκρουση – όπως και άλλα κεντρικά στελέχη του κόμματος σαν τη Ρένα Δούρου. Εδώ και καιρό, για τον ίδιο τον Τσίπρα από την περίοδο της πρώτης συριζικής διακυβέρνησης, το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ φαντάζει βαρίδι από το οποίο πρέπει να απαλλαγεί αν θέλει να παίξει τον οποιοδήποτε ρόλο στα σενάρια ανασύνθεσης της κεντροαριστεράς αλλά και ευρύτερα του πολιτικού συστήματος την επόμενη μέρα. Παρά το επιχειρούμενο «rebranding» όμως, ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας αναγνωρίζεται ως βασικός υπεύθυνος του σημερινού αδιεξόδου και της διαδικασίας διαδοχής και αποποίησης και συγκάλυψης ευθυνών που ο ίδιος πυροδότησε ένα χρόνο πριν, και πλέον δεν είναι λίγοι οι «πρώην φίλοι» που του πιστώνουν αυτήν την ευθύνη. Σε κάθε περίπτωση, είτε με «ινστιτούτα» και «υψηλή πολιτική» είτε με την προσπάθεια ελέγχου της «κομματικής κουζίνας», δεν κρύβεται πως μοναδικό κίνητρο όσων διαγκωνίζονται σήμερα για το κουφάρι του ΣΥΡΙΖΑ είναι η πολιτική επιβίωση και το παζάρεμα κάποιου ρόλου εντός του σε απαξίωση πολιτικού σκηνικού.
Κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης
Πέρα από τον συριζικό μικρόκοσμο όμως, η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύει για μια ακόμη φορά το σημαντικό θέμα της κρίσης πολιτικής αντιπροσώπευσης στη χώρα μας, που τείνει να πάρει για μια ακόμη φορά εκρηκτικά χαρακτηριστικά. Ο «Κανένας» τροφοδοτείται τόσο από την εντεινόμενη δυσαρέσκεια απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη όσο και από την αδυναμία συγκρότησης ηγεμονικού κεντροαριστερού πόλου – παρά το σπρώξιμο του ΠΑΣΟΚ. Κάπως έτσι έχουμε δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες χωρίς κομματική ταύτιση στο παρόν πολιτικό σκηνικό. Το γεγονός αυτό, μαζί με την όξυνση των μεγάλων υπαρξιακών προβλημάτων για την κοινωνία και τη χώρα και την αδυναμία απαντήσεων από πλευρά του πολιτικού συστήματος, δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοινωνικό μίγμα. Η ανάγκη έκφρασης των απορριπτόμενων από το πολιτικό σύστημα, όσων δεν χωράνε σε μονοδρόμους και ψευδεπίγραφες εναλλακτικές, αναδεικνύεται σε κεντρικό ζητούμενο για την επόμενη περίοδο.
Συνέδριο και στον ΣΥΡΙΖΑ νο2
Με σύνθημα «στον δρόμο της Αριστεράς για να κερδίσουμε τις ζωές μας» εκκίνησε τις εργασίες του το ιδρυτικό συνέδριο της Νέας Αριστεράς που πραγματοποιείται από τις 7 έως τις 10 Νοεμβρίου στο ΣΕΦ και αναμένεται να αποφασίσει τις καταστατικές και προγραμματικές αρχές του κόμματος. Στον αντίποδα του συγκρουσιακού κλίματος στον ΣΥΡΙΖΑ, ο μικρός ΣΥΡΙΖΑ των «χαμένων» της εσωκομματικής αντιπαράθεσης του περασμένου χρόνου, προβάλει ως πόλος σοβαρότητας και ηρεμίας, επιμένοντας πως η «πολιτική επιστρέφει». Η ιδρυτική διαδικασία της Νέας Αριστεράς επιτρέπει στα στελέχη του κόμματος να εμφανίζονται δικαιωμένα για την προ ενός έτους απόφασή τους να διαχωριστούν από τη διαλυτική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα προβλήματα βέβαια ξεκινούν από εκεί και μετά, όταν αρχίζει η αναμέτρηση όχι με τον συριζικό μικρόκοσμο αλλά με την «πραγματική» πραγματικότητα. Εκεί, οι δημοσκοπικές επιδόσεις του κόμματος συνεχίζουν να κινούνται κάτω από τα ραντάρ, στην περιοχή του 2%, γεγονός που θέτει σε αμφισβήτηση, σε ενδεχόμενες εκλογές, την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση που αποτελεί ίσως τη βασική συγκολλητική του ουσία – αφού ξεκίνησε με κέντρο την κοινοβουλευτική του ομάδα. Μπορεί προς ώρας οι φυγόκεντρες τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ να επιτρέπουν στη Νέα Αριστερά να εμφανίζεται ως συνεκτικός, χωρίς φθοροποιές εσωκομματικές έριδες, πολιτικός πόλος, όμως όσο θα τίθενται πολιτικά ή εκλογικά διλήμματα οι πιέσεις προς τα στελέχη του κόμματος (ειδικά όσα έχουν και προσωπικές πολιτικές φιλοδοξίες) είναι βέβαιο πως θα αυξηθούν τόσο από κάποιο πιθανό «τσιπρικό» πόλο (εντός ή εκτός ΣΥΡΙΖΑ) όσο και από το ΠΑΣΟΚ (με το οποίο υπάρχουν ανοιχτοί δίαυλοι).
Την ίδια στιγμή το πολιτικό πρόγραμμα του κόμματος, που τόσο θυμίζει τον κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ (τα πεπραγμένα του οποίου με πάθος υπερασπίζεται), καθώς και η στελέχωσή του με πρόσωπα κεντρικά στο υπουργικό συμβούλιο της κυβέρνησης Τσίπρα, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια να ξεπεράσει το ταβάνι του σε τροχιά απαξίωσης μεταμνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ. Με άλλα λόγια, δεν φαντάζει εφικτό το ίδιο αφήγημα, η ίδια πολιτική και τα ίδια πρόσωπα που οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στα σημερινά του αδιέξοδα να επιτρέψουν στη Νέα Αριστερά, όσες φορές και αν επαναλάβει αυτό το «νέα» του ονόματός της, να παίξει κάποιο κεντρικό πολιτικό ρόλο στα πράγματα. Τι μένει; Μια συμπληρωματική δύναμη που θα επικεντρώνει τις προσπάθειές της στα διάφορα σενάρια «επανίδρυσης» της κεντροαριστεράς, επιδιώκοντας κατά καιρούς κάποιο μικρό ρεσάλτο στα κοινωνικά κινήματα (αντιρατσιστικό, φεμινιστικό, συνδικαλιστικό) με σκοπό τον προσεταιρισμό αριστερών ψήφων, αδυνατώντας όμως, όπως όλα δείχνουν, να καλύψει έστω και στο ελάχιστο το κενό πολιτικής εκπροσώπησης των δυσαρεστημένων και απορριπτόμενων από το υπαρκτό πολιτικό σύστημα.
Κατάντια…
Τα όσα λαμβάνουν χώρα στον ΣΥΡΙΖΑ το τελευταίο διάστημα είναι πρωτοφανή για τα μεταπολιτευτικά χρονικά της χώρας μας. Δεν είναι μόνο η θορυβώδης διάλυση ενός κόμματος που μέχρι πριν λίγο καιρό διεκδικούσε κυβερνητικό ρόλο, είναι πλάι σε αυτή η πλήρης ηθική κατάπτωση, η αποπολιτικοποίηση, η μάχη μέχρις εσχάτων για τις καρέκλες και τη νομή της κομματικής εξουσίας (της όποιας απέμεινε) που γιγαντώνει την εικόνα σήψης. Πρόκειται για την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας απαξίωσης του συγκεκριμένου χώρου που δεν ξεκίνησε με την έλευση του Στ. Κασσελάκη, όπως πολλοί εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν αλλά έχει τις ρίζες της στη μνημονιακή μετάλλαξη του κόμματος που είχε προηγηθεί.
Πολλοί έχουν περιγράψει τα γεγονότα των τελευταίων μηνών, συγκρίνοντάς τα με φαινόμενα εκφυλισμού που παρατηρούνται στον φοιτητικό συνδικαλισμό, ενώ άλλοι ανιστόρητα ανακαλούν τα γεγονότα της Τασκένδης που σημάδεψαν την ήττα του αριστερού κινήματος στη χώρα μας τον προηγούμενο αιώνα. Συχνά πάλι, το φαινόμενο Κασσελάκη ταυτίζεται με τον τραμπισμό και όσα βλέπουμε να συμβαίνουν στον υπό εκκόλαψη «εμφύλιο πόλεμο» στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Και όμως καμιά από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν ήταν τόσο κενή πολιτικού περιεχομένου, τόσο αποσυνδεδεμένη από τις πραγματικές αγωνίες της κοινωνίας όσο αυτή της συριζικής σύγκρουσης, καμιά εξ’ αυτών δεν συνδεόταν σε τέτοιο βαθμό με τις γυμνές από περιεχόμενο φιλοδοξίες και μικροεξουσίες στελεχών, γαντζωμένων σε θέσεις και καρέκλες, έτοιμων να εξυπηρετήσουν κάθε λογής συμφέροντα για να παραμείνουν στο μεγάλο «πολιτικό» παίγνιο και όλα αυτά στο όνομα μιας κάποιας «αριστεράς» και ενός από χρόνια χαμένου «ηθικού πλεονεκτήματος».
