Αναλυτικά το πρόγραμμα στην ιστοσελίδα www.congress1917.gr
του Γιώργου Λιερού
Ανοίγουμε τη συζήτηση για τη Ρωσική Επανάσταση ακριβώς γιατί θέλουμε «να ξανακάνουμε τον σοσιαλισμό έννοια επικίνδυνη».
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, αρχές εκείνης του 1980, ο Άγγελος Ελεφάντης μας καλούσε «να ξανακάνουμε τον σοσιαλισμό έννοια επικίνδυνη». Αυτό ακριβώς θέλουμε να κάνουμε ανοίγοντας τη συζήτηση για τη Ρωσική Επανάσταση.
Τα τελευταία δέκα χρόνια ανέδειξαν, μεταξύ άλλων , την μεγάλη προγραμματική φτώχια της αριστεράς. Μια αιτία είναι ότι η αριστερά καθυστέρησε αδικαιολόγητα να ξοφλήσει τον λογαριασμό που της έστειλε η ιστορία το 1989. Ακόμα χειρότερα, το 1989 ουσιαστικά διέκοψε στη μέση την κριτική του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, μια συζήτηση που συχνά διεξαγόταν σε υψηλό επίπεδο και είχε ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του 1960 υπό την επίδραση της Κινεζικής Πολιτιστικής Εξανάστασης, του Μάη του 1968 κλπ (ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα: μέχρι πρόσφατα δεν είχε εκδοθεί στα ελληνικά ο τρίτος τόμος του μνημειώδους έργου του Μπετελέμ).Έχει λοιπόν εξαντληθεί σήμερα το παράδειγμα του Οκτώβρη; Πιο ακριβές θα ήταν να πούμε ότι έχει εξαντληθεί μόνο μια ορισμένη μονόπλευρη ανάγνωση της Μεγάλης Ρωσικής Επανάστασης.
Στην ανάληψη της πρωτοβουλίας για τη διοργάνωση αυτού του συνεδρίου μας οδήγησε η ανάγκη να βαθύνουμε τη συζήτηση για την άμεση δημοκρατία, την αποανάπτυξη, την αλληλέγγυα και συνεργατική οικονομία, τα κοινά αγαθά κτλ, μέσα από την οποία εδώ και δέκα χρόνια προσπαθούμε να διατυπώσουμε μια εναλλακτική στο πλειοψηφικό σχέδιο της αριστεράς που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εστιάζει στην κατάληψη της κρατικής (κυβερνητικής) εξουσίας. Στην πραγματικότητα η Μεγάλη Ρωσική Επανάσταση δεν είναι μία αλλά πολλές. Κάποιες απ’ αυτές αν και νικήθηκαν πρώιμα αναβίωσαν μερικά στα πλαίσια της κινεζικής και της βιετναμέζικης επανάστασης, ενώ επανέρχονται σήμερα στην επικαιρότητα με τα κοινωνικά κινήματα στην Ευρώπη, το MST στη Βραζιλία, τους Ζαπατίστας στο Μεξικό κτλ. Η Ρωσική Επανάσταση αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της γενεαλογίας όσων εξακολουθούν να επιμένουν ακόμη και σήμερα στην ολική επαναστατική κοινωνική, οικονομική και πολιτική αλλαγή.
Ο σκοπός μας, να αναδείξουμε τις αθέατες πλευρές μιας κοσμοϊστορικής εποχής, πτυχές που ξεχάστηκαν ή συγκαλύφθηκαν από την «ιστορία των νικητών», διευκολύνεται τα μέγιστα από την έκταση στην οποία έχουν φέρει σήμερα στην επιφάνεια οι Ρώσοι και άλλοι Ευρωπαίοι ερευνητές, μετά από εργασία δεκαετιών, αυτόν τον «κρυμμένο θησαυρό της επαναστατικής παράδοσης»
Με άξονα την αγροτική επανάσταση στη Ρωσία(1917-1933) –η οποία βρίσκεται στο κέντρο των ενδιαφερόντων του συνεδρίου– θα συζητηθούν οι αγροτικές εξεγέρσεις του 17ου και 18ου αιώνα, τα χειρόγραφα του Μαρξ για τη ρωσική αγροτική κοινότητα, η ιστορία των ναρόντνικων και των σοσιαλεπαναστατών, το έργο του Τσαγιάνοφ και φυσικά η ίδια η αγροτική επανάσταση. Θα εισηγηθούν μερικοί από τους σημαντικότερους παγκόσμια μελετητές των σχετικών θεμάτων.
Στο συνέδριο θα μιλήσουμε ακόμη για τους μενσεβίκους και την μενσεβίκικη σοσιαλιστική δημοκρατία της Γεωργίας, για τους αναρχικούς, για το έμφυλο, για στοχαστές όπως ο Μπογκντάνοφ, για τις ιδεολογικές συγκρούσεις (σλαβόφιλοι/δυτικόφιλοι κ.α.) του μακρού 19ου αιώνα που προετοίμασε τη Ρωσία της επανάστασης κτλ.
Σημαντικά ζητήματα στρατηγικής θα θιγούν στα πρωινά πάνελ του Σαββάτου και της Κυριακής με αφορμή θέματα που αφορούν την τεχνολογία, τις παραγωγικές σχέσεις, τις σχέσεις εξουσίας μέσα στο σοβιετικό εργοστάσιο, το πολιτικό και νομικό σύστημα της ΕΣΣΔ, τα σοβιετικά συντάγματα, τη σοβιετική αντίληψη για τα δικαιώματα και το δίκαιο και τέλος τη δημοκρατία, την πολιτική και την απονέκρωση/κατάργηση του κράτους.
Ο σκοπός μας, να αναδείξουμε τις αθέατες πλευρές μιας κοσμοϊστορικής εποχής, πτυχές που ξεχάστηκαν ή συγκαλύφθηκαν από την «ιστορία των νικητών», διευκολύνεται τα μέγιστα από την έκταση στην οποία έχουν φέρει σήμερα στην επιφάνεια οι Ρώσοι και άλλοι Ευρωπαίοι ερευνητές, μετά από εργασία δεκαετιών, αυτόν τον «κρυμμένο θησαυρό της επαναστατικής παράδοσης». Ίσως μετά από λίγα χρόνια η εικόνα που θα έχουμε για τη Ρωσική Επανάσταση δεν θα έχει καμία σχέση με τη σημερινή. Μια μικρή δική μας συμβολή σ’ αυτό το έργο, τον όγκο του οποίου ούτε καν υποψιαζόμασταν όταν πριν ένα χρόνο ξεκινάγαμε την προσπάθειά μας για την διοργάνωση του συνεδρίου, είναι το μεταφραστικό έργο που επιτελέσαμε και παρουσιάζουμε διαμέσου του site του συνεδρίου (www.congress1917.gr). Πρόκειται για κάμποσες εκατοντάδες σελίδες πολύ σημαντικών ντοκουμέντων και αναλύσεων που μεταφράστηκαν από εθελοντές και δια των οποίων το κοινό μπορεί να πάρει μια μικρή γεύση για το τι ήταν πραγματικά η Ρωσική Επανάσταση.
Οι προσκεκλημένοι μας και οι τίτλοι των ομιλιών τους
Παρασκευή 12 Απριλίου
16:00-17:00: Νικόλας Πίσσης, Επιστημονικός Συνεργάτης του Ερευνητικού Κέντρου “Episteme in Bewegung. Wissenstransfer von der Alten Welt bis in die Frühe Neuzeit” στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Εξεγέρσεις του 17ου και 18ου αιώνα στη Ρωσία και οι Σοβιετικές ερμηνείες τους
19:00-20:00: Teodor Shanin, Παγκοσμίου κύρους ερευνητής και πρωτοπόρος στη μελέτη των ρωσικών αγροτικών στρωμάτων, Πρόεδρος της Σχολής Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών της Μόσχας, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και Επίτιμος Συνεργάτης της Ρωσικής Ακαδημίας Γεωπονικών Επιστημών.
Η Ρωσική Επανάσταση 1902-1922
20:00-21:00: Alexander Shubin, Ιστορικός, Επικεφαλής Ερευνών στο Ινστιτούτο Γενικής Ιστορίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών (RAS), καθηγητής του Ρωσικού Κρατικού Πανεπιστημίου Ανθρωπιστικών Σπουδών.
Η εξέλιξη των Σοβιέτ την περίοδο 1917-1018
Σάββατο 13 Απριλίου
12:30-13:30: Γιάννης Κοκοσαλάκης, Ιστορικός, ερευνητής στο Κέντρο Πολεμικών Σπουδών του τμήματος Ιστορίας του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Δουβλίνου (UCD).
Οι Κομματικές Οργανώσεις Βάσης του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκοι) ως πτυχή των σχέσεων κοινωνίας-κράτους στην ΕΣΣΔ του μεσοπολέμου: Η περίπτωση του εργοστασίου Πουτίλοφ-Κίροφ στο Λένινγκραντ
15:30-16:30: Konstantin Morozov, Καθηγητής του Τμήματος Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του Ινστιτούτου Κοινωνικών Επιστημών στη Ρωσική Προεδρική Ακαδημία Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκηση, ένας από τους πιο έγκυρους διεθνώς μελετητές των σοσιαλεπαναστατών.
Ιδεολογική πάλη και οργανωτική διάσπαση στο κόμμα των σοσιαλεπαναστατών το 1918-1919: Αρχές, αιτίες, συνέπειες
16:30-17:30:Ιaroslav Leontev, Ιστορικός, Δημοσιογράφος και Καθηγητής στο τμήμα Πολιτικής Ιστορίας του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας.
Εναλλακτικό πλάνο της εξέλιξης της κοινωνικής επανάστασης στη Ρωσία 1918-1924
19:00-20:00: Ettore Cinnella, Καθηγητής Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ανατολής και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Πίζας. Το γνωστότερο έργο του είναι το La tragedia della rivoluzione russa 1917-1921 (1810 σελίδες). Το βιβλίο του L’altro Marx μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις των συναδέρφων.
Πραγματικότητα και Θρύλος της Ρωσικής Επανάστασης
20:00-21:00: Dmitry Rublev, καθηγητής στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας (MSU), Επικεφαλής Ειδικός του Ρωσικού Κρατικού Αρχείου Κοινωνικοπολιτικής Ιστορίας (RGASPI).
Η εξέλιξη της πολιτικής θέσης των αναρχικών στην Ρωσική Επανάσταση του 1917-1922
Κυριακή 14 Απριλίου
13:00-14:00: Alla Morozova, Διδάκτωρ Ιστορίας και Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ρωσικής Ιστορίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών.
Προλεταριακή Κουλτούρα εναντίον Προλετκούλτ: Η ιδέα του Αλεξάντερ Μπογκντάνοφ και η εφαρμογή της στη Σοβιετική πραγματικότητα
18:00-19:00: Renaud Garcia, Καθηγητής Φιλοσοφίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη Μασσαλία της Γαλλίας, συγγραφέας πολλών βιβλίων με θέματα όπως η αποανάπτυξη , τα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα κτλ.
Η θεωρία της αγροτικής οικονομίας του Τσαγιάνοφ ως ένας εναλλακτικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό
19:00-20:00: Viktor Kontrashin, Ιστορικός, Διευθυντής του Τμήματος Ιστορίας του Κρατικού Πανεπιστημίου Penza, διεθνής αυθεντία στην ιστορία των αγροτικών τάξεων και στη μελέτη των λιμών.
Η αγροτική Επανάσταση ως μια στιγμή αλήθειας της Μεγάλης Ρωσικής Επανάστασης
