Η κυριαρχία των ΗΠΑ, τα προσφυγικά κύματα και οι προϋποθέσεις άσκησης ανεξάρτητης πολιτικής
του Απόστολου Αποστολόπουλου
Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα για προσέγγιση με τη Ρωσία, επί υπουργίας Λαφαζάνη (και επίνευση Τσίπρα) ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα η ανάγκη να ασκήσει η χώρα μας ανεξάρτητη πολιτική. Προϋπόθεση, αν αυτό είναι δυνατόν, είναι να απαντηθεί το ερώτημα αν ο κόσμος είναι μονοπολικός ή πολυπολικός. Σε έναν πολυπολικό κόσμο, μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα έχει περιθώριο επιλογής, αναλαμβάνοντας φυσικά τα σχετικά ρίσκα.
Η Συρία αποδεικνύει ότι μια μικρή χώρα μπορεί να κάνει επιλογές υπό δυο προϋποθέσεις: Πρώτον να είναι αποφασισμένη να υποστεί θυσίες, οικονομικές ή/και αιματηρές, για να υπερασπίσει την επιλογή της. Δεύτερον ότι ο χώρος προσφυγής είναι αποφασισμένος αλλά και ικανός να σε υπερασπιστεί έως το τέλος, διακινδυνεύοντας και αυτός, όπως και εσύ, την υπόστασή του – ο Ραούλ Κάστρο αποκάλυψε το 1993 ότι ο Μπρέζνιεφ του είχε πει, το 1981, πως η ΕΣΣΔ δεν θα βοηθούσε αν ο Ρίγκαν επενέβαινε στην Κούβα: «Είστε μακριά», του είπε ο Μπρέζνιεφ «και θα σπάσουμε τα μούτρα μας». (reseau international.net). Ο Πούτιν στη Συρία πράττει αλλιώς.
Γεωπολιτική και Οικονομία
Η παγκοσμιοποίηση έχει φέρει μια καθοριστική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν, όταν υπήρχαν οι δυο υπερδυνάμεις: Τότε οι συγκρούσεις γεωπολιτικού χαρακτήρα ήταν σχετικά ανεξάρτητες από τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Τώρα, αντίθετα, η Γεωπολιτική και η Οικονομία εμπλέκονται, αλληλεξαρτώνται και χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα σε έναν πόλεμο καθολικό και ενιαίο. Στη Δύση, η ισχύς των ΗΠΑ διασφαλίζει την πειθαρχία και ενότητα είτε με άμεση παρέμβαση είτε μέσω των θεσμών (ΝΑΤΟ αλλά και, εμμέσως, Ε.Ε.) καθιστώντας σαφές στα μέλη, ιδίως τα πιο αδύναμα, ότι κάθε κίνηση χωρίς έγκριση του επικυρίαρχου θα θεωρηθεί προδοσία και ο αποστάτης θα αντιμετωπιστεί αναλόγως, ως προδότης. Με πολύ απλά λόγια αν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ (χωρίς την έγκριση ή ανοχή των επικυρίαρχων δυνάμεων), αν επιχειρήσει αποδέσμευση από τους θεσμούς (ΝΑΤΟ-Ε.Ε.) τότε δεν θα αντιμετωπίσει μόνο οικονομικά αντίμετρα, όπως αναφέρουν μυωπικά όσοι υποστηρίζουν ότι η απαλλαγή από το ευρώ είναι η μόνη σωτήρια. Πρέπει να έχουμε προβλέψει και να είμαστε προετοιμασμένοι για ένα σύνολο αντιδράσεων σε όλα τα προβλεπτά μέτωπα. Δεν μπορεί να μας διαφεύγει η αναλογία ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει διαδοχικά πρόβλημα στην Ουκρανία (είναι πάντα ανοιχτό), στη Συρία και τελικά υφίσταται ανελέητο οικονομικό πόλεμο – στρατιωτική και οικονομική πίεση εμπλέκονται, όπως αναφέρω.
Από την άλλη πλευρά οι BRICS, χωρίς ισχυρή θεσμική οργάνωση, βασίζονται στην αίσθηση της κοινής μοίρας ότι αν οι κορυφές τους, Ρωσία/Κίνα, ηττηθούν τότε τους περιμένουν τα χειρότερα. Ο ιμπεριαλισμός, γενικώς, είναι απτή πραγματικότητα αλλά ο παγκοσμίως κυρίαρχος ιμπεριαλισμός της Δύσης δρα σε κάθε ιστορική περίοδο μέσω του ισχυρότερου έθνους-κράτους, τώρα μέσω ΗΠΑ. Η θεωρία «όλοι ιμπεριαλιστές είναι», ΗΠΑ, Ρωσία κ.λπ., μηδενίζει τις διαφορές, δεν τις εξηγεί και επομένως δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει, απομονώνει τη χώρα και όλες τις χώρες και τα λαϊκά κινήματα, καταλήγει στην ιστορικά αποτυχημένη απόπειρα του «σοσιαλισμού σε μια χώρα».
Όρος για να παραμείνουν οι ΗΠΑ υπερδύναμη είναι να διατηρήσουν συνολικά την οικονομική και στρατιωτική υπεροχή τους. Αν π.χ. το δολάριο χάσει την ιδιότητά του ως πρακτικά μοναδικό νόμισμα αναφοράς στις διεθνείς συναλλαγές, ιδίως στον καθοριστικό τομέα της ενέργειας (πετρέλαιο/αέριο), η οικονομία των ΗΠΑ θα βουλιάξει, συναφώς και συνολικά οι ΗΠΑ θα καταρρεύσουν υπό το βάρος της υπερχρέωσής τους. Η διάθεση των BRICS να το παρακάμψουν είναι αιτία πολέμου.
Το προσφυγικό ως καταλύτης εξελίξεων
Το προσφυγικό, προβλεπτό αν όχι προσχεδιασμένο, είναι ο νέος παράγοντας, καταλύτης εξελίξεων. Το ευρωιερατείο προφανώς αιφνιδιάστηκε, ένδειξη ότι κάθε υποδεέστερος, ανεξάρτητα από το μέγεθός του, δεν διαθέτει στρατηγικό πλανητικό σχεδιασμό. Οι όποιες ρατσιστικές αντιδράσεις είναι η επιφάνεια, τρόπος να εκφραστεί μια βαθύτερη δυσαρέσκεια και φόβος. Η Μέρκελ είδε, οικονομίστικα, στους πρόσφυγες μόνο φτηνά εργατικά χέρια αλλά ο κόσμος στην Ε.Ε. αισθάνεται ότι οι νεοεισερχόμενοι διαφέρουν από τους άλλους μετανάστες, έχουν άλλη προσωπικότητα και συμπεριφορά, απειλούν τώρα την κοινωνική ζωή και ίσως στο μέλλον την εθνική υπόσταση. Και δεν είναι όλοι στην Ευρώπη εθνομηδενιστές αλά Φίλη και Τασία. Δεν πρόκειται για λίγες χιλιάδες «Εβραίους» και άλλους κατατρεγμένους αλλά για αστείρευτη μάζα προσφύγων πολέμου, πολιτικοποιημένους τόσο ώστε να διακρίνουν εχθρούς και φίλους, αρκετοί είναι φορείς ριζοσπαστικής θρησκευτικής ιδεολογίας, ικανοί να αφυπνίσουν τους «αφομοιωμένους» συμπατριώτες τους, όπως ήδη συμβαίνει στη Γαλλία.
Στον πανικό τους οι ευρωπαϊκές ηγεσίες είδαν στην Ελλάδα το πρόχειρο και εύκολο θύμα. Τι να μιλάμε για ρατσισμό κουκουλοφόρων ακροδεξιών όταν ο Βέλγος υπουργός αμόλησε εκείνο το «πνίξτε τους» και όταν ήδη οι Ιταλοί βύθιζαν το καράβι με τους Αλβανούς χωρίς κανείς να ενοχληθεί. Σύσσωμοι οι Ευρωπαίοι θέλουν να τους κρατήσουμε εδώ, μακριά το αγκάθι από τα οπίσθιά τους, δεν βλέπουν «αποθήκη ψυχών» αλλά αποθήκη εκρηκτικών.
Η αδυναμία της Ε.Ε. οδηγεί στην απόλυτη υποταγή της στις ΗΠΑ, καταφύγιο σωτηρίας. Η ισχυρή παρέμβαση της Ρωσίας στη Συρία εξαναγκάζει σε κάποιο συμβιβασμό, ασταθή αν όχι εφήμερο, με τις ΗΠΑ – ο Κίσινγκερ, θιασώτης της αμερικανορωσικής ισορροπίας, πήγε εσπευσμένα στον Πούτιν ως απεσταλμένος του Ομπάμα. Η παγκόσμια Οικονομία παραπαίει, απωθούν το παγκόσμιο κραχ με ξόρκια. Το Ανατολικό Ζήτημα άναψε μια ακόμα πυρκαγιά τα τελευταία 200 χρόνια, με επίκεντρο το τελευταίο απομεινάρι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Τουρκία.
